6 jaar E-Orca

Wat gaat de tijd snel. Dit is alweer zes jaar geleden: eind december 2013 reed ik mijn Orca van Dronten naar huis, door hoosbuien en met windkracht 5 of 6 op kop.

Zo'n E-Orca kost een flinke duit, maar ik heb er al die tijd veel plezier aan beleefd. Het doel was vooral om het woonwerkverkeer ermee te doen en dat is heel goed gelukt.

Kostenplaatje en milieu

Een belangrijk financieel element in België: het bedrijf betaalt me 20 cent per kilometer fietsvergoeding. Belastingsvrij. Op 6 jaar is de fiets met dat geld nog niet terugverdiend (nog zowat een jaar), maar je moet rekenen dat de autokost daardoor ook daalt: geen verbruik en meer tijd tussen de onderhoudsbeurten).
Zoals in een vorige post vermeld, bleef het onderhoud in 2019 beperkt tot een bandenwissel: 2 x Tryker (2 x € 20) en een Marathon 47-406 die ik liggen had. Dat is alles.

Daarnaast is elke gefietste kilometer - indien die een autoverplaatsing vervangt - ook winst voor milieu en gezondheid en is het veel meer genieten onderweg. Wie fietst, weet het wel: de beelden die je onderweg te zien krijgt, zal je vanuit een auto nooit hebben.

Technisch

In december 2018 was er een ernstig probleem met de Orca: de draaikrans (waar de achterbrug scharniert in de romp) was losgescheurd. Daarvoor moest ik in allerijl naar Dronten, waar het snel en kundig hersteld werd door Arjan.

De E-Orca op de operatietafel. Dokter Arjan Vrieling voert de ingreep uit.

2019 was dan, wat de Orca betreft en de ritten ermee, een jaar zonder rimpelingen. Geen defecten, enkel drie banden vervangen. Geen lekken, geen pannes ... Instappen en wegwezen, zonder enig omkijken. De volledig ingekapselde primaire en secundaire ketting hebben al lang hun waarde bewezen.
De kilometerstand hou ik niet nauwkeurig (meer) bij, maar zal om en bij 70.000 km bedragen. Misschien 75.000, maar dat is niet belangrijk.

De koetswerkpanelen beginnen hier en daar hun leeftijd te tonen: haarscheurtjes op de dunste plaatsen worden zichtbaar. Maar dat doet niets af aan de functionaliteit.
Aan de fiets is amper iets gewijzigd. Er werden nieuwe zijruitjes gemaakt, die nog beter afsluiten en die er makkelijk af te nemen zijn. Die voldoen aan de verwachtingen.

Verder deed ik nog een kleine aanpassing aan de elektronica van de lichtvin: nu knipperen zowel de witte als de rode ledstrip. Voordien was het enkel de witte. Het doel: er is een constant brandend achterlicht en nu is er daarboven een rood knipperend vlak. Zo ben ik nog beter zichtbaar en daalt het verbruik wat.

Ondersteuning

Wat de ondersteuning betreft: dit jaar probeerde ik niet om de accu leeg te rijden. Onlangs zat ik aan 10 Ah opgenomen energie en er was nog redelijk wat over. Ik schat dat er zowat 11 tot 11,5 Ah (ongeveer 400 Wh) resteert. Dat betekent dat er nog zeker 80 % van de capaciteit blijft na 6 jaar intensief gebruik. Dat lukt naar mijn weten niet met de meeste elektrische fietsen. Dat pleit dus nog maar eens voor de kwaliteit van de producten van Flevobike.
Daarbij moet ik vermelden dat mijn Orca nog uitgerust is met de LiFePo4 accu, die een product was van Flevobike zelf: André stak die ineen in Dronten. Sinds de productie naar Roemenië verhuisde, is omgeschakeld naar een extern product. Sindsdien is het een 48V accu met meer conventionele cellen. Ik heb geen idee van de kwaliteit daarvan.

Reizen en trips

Er waren dit jaar geen (grote) reizen, geen meerdaagse trips met de E-Orca of de eTangens. Te druk: verbouwingen in huis, tijdelijk inwonende dochter en partner (ook verbouwingen in hun nieuw gekochte huis van 1935), allerlei andere beslommeringen. Maar op enkele uitzonderingen na werd elke woonwerkrit met de fiets gemaakt. Af en toe met eTangens, af en toe - voor de sport - met de Heinzmann pedelec, maar het grootste deel met de E-Orca.

Ook voor 2020 staan (nog?) geen fietsreizen op de planning. Ik wil wat verder trekken en de Orca is dan niet zo makkelijk om mee te nemen: hij kan wel in het VW busje, maar dat is niet echt praktisch. 

Het handigste, zo blijkt, is een fiets achterop zetten en dan is het geen ligfiets, maar de pedelec. Een belangrijke reden hiervoor is veiligheid: je wil echt niet hard remmen met 50 kg fiets op de achterbank. Een andere reden is dat het busje op reis de slaapplek is. Telkens de fiets in- en uitladen is niet zo praktisch.

Indien ik opnieuw mocht kiezen

... dan had ik wellicht dezelfde keuze gemaakt. In 2012/2013 postte ik enkele berichten over testritten die ik maakte. Daaruit kan je duidelijk afleiden wat de behoeften waren.
Sindsdien is de velomobielmarkt geëvolueerd, maar het is vooral in de richting van de sportieve velomobielen dat het aanbod verruimde: DF, nieuwe Milans, Alpha 7 ... Not my cup of tea.


Wat uniek is aan de Orca, is dat elektrische ondersteuning van meetaf aan bij het ontwerp voorzien was. Je kan dat als een nadeel zien, want je kan enkel bij Flevobike terecht hiervoor, maar het voordeel is dat de motor volledig geïntegreerd is in de aandrijflijn en (het is Flevobike) van de hoogste kwaliteit. Na al die jaren, na al die kilometers, draait die nog als nieuw.


De Orca wordt niet meer verkocht. Wat er nu het dichtst bij aansluit, voor zover ik weet, is de Quattrovelo. Dat is louter academisch, aangezien ik nog enkele jaren met mijn trouwe velomobiel schik te rijden, indien alles goed gaat.

Eindelijk eens een iets uitgebreidere rit

Dit jaar was druk, erg druk. Fietsen als recreatie, daar was weinig tijd voor, maar de zin bleef wel.

Mijn broer woont al jaren in het buitenland. Dat is altijd een leuk doel: even naar het buitenland fietsen. Goed: het 'buitenland' is Nederland. Meer concreet Sas van Gent en eigenlijk net 500 m over de grens. Maar het 'buitenland' klinkt wel helemaal anders, niet?

Ik maakte er een toeristisch rit van: vanuit Gent is het normaal gezien 30 km. Dat betekent ongeveer een uurtje rijden. Maar altijd dezelfde weg, daar leer je de streek niet mee kennen. Er werd een route uitgestippeld door het 'Meetjesland': vlak, doorsneden met kreken en kanaaltjes; de weiden omzoomd door wilgen en populieren. Het weer bepaalde mee de sfeer: grijs, grauw, vochtig en met veel wind. In de E-Orca was het knus, beschut door het Flevobike dakje en de recent gemaakte verbeterde zijruiten.

Verder laat ik de beelden spreken.

Sint-Kruis-Winkel, parallel aan kanaal Gent-Terneuzen

Zelfde dreef, maar zicht vanuit de Orca

Mendonk, aan de Moervaart. Niet echt een comfortabel pad, maar het wordt slechter.

Aandacht erbij houden: graskant is erg zacht.

Net gepast. Met de trike zou dit niet lukken.

De Langelede in Wachtebeke. Bijna aan de grens.

Na de visite, op weg naar huis.

stormachtig

Gisteren werd aangekondigd dat het vandaag flink zou spoken: windkracht 6 en aan zee tot windkracht 8. Wisselvallig weer met af en toe flinke buien. Velomobielweer dus.

Vanmorgen, op weg naar het werk, was er niets van te merken. Redelijk zacht, droog en weinig wind. Het werd een gewone rit zonder ook maar iets bijzonders.

In de loop van de dag draaide de wind naar het noorden en hij wakkerde aan. De vlaggen wapperden in de strakke wind, regen plensde bij pozen neer, bijna horizontaal in de harde wind. Ik keek al uit naar de rit naar huis. Maar naarmate de namiddag vorderde, ging die wind weer luwen.

Zoals ik al meerdere keren beschreef: de woonwerkrit verloopt gedurende 12 km over een jaagpad langs de Schelde. Er staan amper huizen langs. Op enkele kleine stukken na, rij ik langs meersen, weiden en afgesneden Scheldearmen. Daar staan flinke bomen, voornamelijk wilgen en populieren. Na al die jaren weet ik dat het met zo'n najaarsstormen opletten geblazen is: wilgen en populieren verliezen makkelijk takken onder al dat geweld.

Amper op het jaagpad gekomen, zag ik aan de overkant van het water de brandweer in de weer: er lag een grote boom dwars over het jaagpad. Aan mijn kant lag de weg bezaaid met takken groot en klein. Het tempo werd gedrukt, want in het bijna duister is zoiets moeilijk te zien. Je weet nooit dat er toch iets groters de weg zou versperren. Aangezien ik bijna alleen was, ging het grote licht aan, zodat ik wat verder vooruit kon kijken.

En jawel: op ongeveer een derde van de afstand was het zover.

Dwars over het jaagpad lag een omgewaaide boom. Daarnaast was er, naast het asfalt, net voldoende plaats om de Orca er omheen te duwen.
Amper was ik er voorbij toen een fiets met hoge snelheid op me afkwam. Niet verstandig met zo'n weer, maar de fietser zou wel weten wat hij/zij deed, zeker?

Niet dus. Toen ik dat merkte, riep ik een waarschuwing. Hij ging vol in de remmen, maar veel te laat en hij knalde tegen de kruin van de boom. Zijn fiets ging onderuit en hij vloog een meter of twee tussen de takken. Gelukkig had hij mijn waarschuwing begrepen, want anders was hij er aan zeker 40 km/u in gegaan.

Op een gekneusde knie na leek hij geen schade opgelopen te hebben.

Terwijl hij stond te bekomen, kwam de brandweer eraan. Dezelfde wagen die ik daarvoor aan de andere oever had gezien: ze kwamen ook deze boom weghalen.

Morgenochtend zal ik het weer wat langzaam aan doen. Je weet nooit, met zo'n weer. Ik ben benieuwd of die fietser ook iets geleerd zal hebben van wat gebeurde.

Catch up

2019 is op fietsvlak een heel stabiel jaar. Geen nieuwe fietsen, geen fietsen minder, geen spectaculaire pannes, geen grote (fiets-)reizen... Alles heel gewoon.

In december 2018 onderging de Orca een herstelling nadat de draaikrans losgescheurd was. De draaikrans is de plek waar de achterbrug roterend opgehangen is tegen de onderkuip. Het is de plek waar de Rohloffnaaf zit.

Sindsdien is het onderhoud beperkt gebleven tot een bandenwissel ergens in de zomer. Na 18.000 km werden de Marathons vooraan (40-406) vervangen door de favoriete Trykers. De Conti RIDEtour 47-406 achteraan was ook aan vervanging toe na vermoedelijk evenveel kilometers. Daar ligt nu een Schwalbe Marathon 47-406. Voor de rest is er niets aan gedaan. Geen defecten, geen upgrades, gewoon dag in dag uit rijden.

Bezoek aan een openlucht fototentoonstelling

Met lichte off road uitdagingen

Ook de Thorax eTangens deed gewoon zijn werk. Dit is de mooi-weer-fiets, die in de zomermaanden toch ook wekelijks gebruikt werd voor woon-werk verplaatsingen. Gewoon omdat het leuk is.

Net vertrokken naar het werk

Daarnaast is er nog steeds de Heinzmann pedelec. Die bereikte enkele weken geleden ook een mijlpaal.

De enige toevoeging qua fietsaccessoires dit jaar: de Ekoi City+, die nooit echt goed was, is vervangen door een onvergelijkbaar betere fietshelm.

Dit is een Alpina Altona VM, met fotochromatisch vizier. Die heb ik ondertussen zowat een maand in gebruik. Hij zit erg comfortabel en - net zoals bij de Ekoi City+ - het vizier biedt echt een meerwaarde.

Wel werd er alweer gewerkt aan enkele andere fietsen. Zo kreeg de vintage bike van zoonlief een héél groot onderhoud om hem van de schroothoop te redden.

De achteras werd helemaal uit elkaar gehaald, gereinigd, gesmeerd en opnieuw in elkaar gezet met nieuwe kransjes (geen cassette); de ketting werd vervangen, de remblokken ook, kabels werden vernieuwd, de trapas werd gereviseerd, de vooras werd ook helemaal gereinigd en afgesteld.

Daar ben ik weer en: gestrand

Deze keer is het letterlijk maanden geleden dat er nog iets nieuws verscheen op deze blog. Zoals ik al schreef: vier dagen per week rij ik heen en weer naar het werk. Meestal gebeurt dat met de E-Orca, maar soms, voor de afwisseling, met ofwel de Thorax eTangens of de Heinzmann pedelec.

Daarbuiten is het wel wat veranderd - lees: drukker geworden -, waardoor recreatief fietsen niet meer zo aan bod komt. Niet omdat ik niet wil, maar omdat er andere zaken dienen te gebeuren en die vragen tijd. Veel tijd. Dat is een kwestie van prioriteiten, maar als je omvangrijker werken af wil krijgen, moet je daar tijd in steken. In dit geval: 100 m² zolder verdelen in drie ruimtes en die inrichten. Dat is de hoofdzaak.

Nu wil ik nog een poging ondernemen om af toe weer iets te posten, liefst iets relevants.

Vandaag: gestrand.

Op weg terug van het werk, op honderd meter van huis, ligt een mooie oude dreef. In de lente is het altijd aangenaam om daar door te fietsen.

Alleen, toen ik op het einde aankwam...

De aannemer vond het niet de moeite of was vergeten om dit aan te duiden. Geen doorkomen aan, dus zat er niets anders op dan rechtsomkeer te maken en via een andere route thuis te raken. Erg is zoiets niet, maar wel ergerlijk.

Voor Erwin

Op 25 december maakte Erwin me in een reactie op '5 jaar E-Orca' attent op een foto met tante Lies. Wisten we veel dat het kader kort daarna een heel andere betekenis zou krijgen.

Het nieuws dat ik vanmorgen las, kwam hard aan. Hier zijn geen woorden voor...

Project: zijruiten 2.0

Het uitgangspunt

Voor mijn E-Orca maakte ik al van bij de aanschaf zijruitjes.

Ondertussen leerde ik bij, zowel van de eigen ervaring als van wat ik vernam van anderen. Enkele zaken konden nog verbeterd worden:

• bij hevige regenval en hogere snelheid wordt het water langs de aluminium buisjes omhoog gestuwd. Waar die buisjes in de tunnels in het dakje verdwijnen, vormt de regen dikke druppels die naar binnen geblazen worden. De zijruitjes wil ik verder naar voren, zodat ze als regenafvoer dienst kunnen doen
• de onderkant klappert tegen de kap. Dat veroorzaakt lawaai en schrammen in de gelcoat. Dat had ik aangepakt door beschermende tape op de romp te kleven bij die contactpunten.
• achteraan mogen ze verder doorlopen. Nu komt bij sterke zijwind het water binnen, waardoor zaken in de Orca vochtig worden.
• het gebruik van kabelbinders is wel efficiënt, maar oogt zeker niet professioneel. Zuignappen zijn een mooiere oplossing.

Toen Brecht, bij Fietser.be, me voorstelde om samen die nieuwe inzichten in realiteit om te zetten, kon ik geen neen zeggen.
Ik wordt dus weer 'testpiloot', deze keer om een verbeterd concept uit te proberen.

De basis is de sjabloon die ik in 2013 mee kreeg van Arjan Vrielink.

Prototyping

Vrijdag 4 januari 2019: ik rij met mijn trouwe E-Orca naar fietser.be, waar ik een afspraak heb met Brecht. We bekijken hoe de nieuwe ruitjes eruit kunnen zien. Ze moeten over de hele lengte komen, met een uitsparing zodat het zicht in de spiegel niet belemmerd wordt.
Meteen beslissen we om ze ook onderaan met enkele zuignappen vast te zetten: een antiklapper-maatregel. Minder geluid dus en geen lakschade door het schuren van het polycarbonaat tegen het koetswerk. Dat is een handiger oplossing dan de beschermende tape die ik gebruikte.

We gaan aan het werk: opmeten, met tape op een stuk Macrolon de vorm aangeven, knippen, gaatjes boren...

Vorm met tape afgeplakt. De originele mal (versie 1) ligt eronder

Macrolon knip je, gewoon met een (stevige) schaar

Even passen

Uiteindelijk is het bijna een hele dag werk eer ik het goed krijg. Het eerste prototype voldoet niet. Het tweede is al een stuk beter; het derde is zo goed als perfect.

De zuignappen zitten erin

Prototype 2: bijna goed

Zijruitje 2.0, zoals het er nu uit ziet

Ik maak nog een tweede, want je hebt namelijk links en rechts een ruitje nodig, netjes symmetrisch.

Nu wordt het een poosje proefrijden om het concept in de praktijk te testen. Blijkt het te voldoen, dan is er een mooie oplossing voor zijruitjes voor de Orca.

De eerste ervaringen

Eén nadeel: bij bevestiging met kabelbinders kunnen de ruitjes hierin 'scharnieren', waardoor het dakje makkelijk te verwijderen en op te bergen is. De zuignappen laten dit niet toe, waardoor bij het opbergen de ruitjes van het dakje moeten gehaald worden. Dat wordt dus omslachtiger.

Het naar voor verlengen heeft geen enkel nadeel. Het zicht op de spiegels blijft onbelemmerd.

Voor de zuignappen bovenaan - in het Flevobike dakje - moet ik nog iets verbeteren: de zuignappen raken eerder los uit het dakje dan van de ruitjes.

Dit is eerder subjectief, maar het lijkt me dat het dakje hierdoor ook stiller geworden is. Ergens klinkt het logisch: doordat de ruitjes tot aan de achterkant van het deksel doorlopen, is de luchtstroom binnen het dakje waarschijnlijk veel beperkter. Bijgevolg is er minder windgeruis.

De pasvorm is nog niet perfect: bovenaan is alles net wat te hoog. Dat moet nog bijgewerkt worden.

Een beetje te hoog

Als je goed kijkt, zie je op de voorlaatste foto dat de voorkant ver naar voor doorloopt. Daar zit ook een vouw in: zo wordt het ruitje vormvaster. Dat is vooral bij hogere snelheid en dus grotere winddruk van belang.

Een keer het helemaal goed is, zet ik de vorm over op een nieuwe mal. Die komt dan ook weer op de blog terecht.

2019

Voor alle velonauten en andere lezers: we weten niet waar 2019 ons naartoe brengt, maar als het op fietsen aankomt, ziet het er veelbelovend uit. Altijd. Zonder twijfel.

Een gelukkig 2019!

Update 'Orca's in the World'

Enfin, eigenlijk 'in Europa', aangezien ze niet geëxporteerd worden buiten het Oude Continent.

De lijst kreeg een flinke update, dank zij informatie die me door Flevobike bezorgd werd. Je zal zien dat vanaf de Orca met het serienummer 105 dat nummer voorafgegaan wordt door RO. Juist: vanaf dan worden ze bij Velomobiel Roemenië in elkaar gezet.

Misschien, voor de volledigheid, nog even herhalen dat de onderkuip nu niet meer uit Twintex gemaakt wordt, maar uit carbon met Innegra. Dat laatste is erbij om het geheel minder broos te maken. Carbon heeft namelijk de vervelende eigenschap te versplinteren bij aanrijdingen. Ook de panelen die de bovenkant vormen, worden uit hetzelfde materiaal gemaakt, waarna ze gespoten worden met autolak.

Accuwissels

Als je de blog al een tijdje volgt, weet je dat drie van mijn fietsen elektrisch ondersteund zijn:

• de Flevobike E-Orca
• de Thorax Tangens werd omgebouwd tot eTangens
• de Heinzmann E-Tr pedelec

Die laatste is zo opgevat dat de controller en de accu één geheel vormen. Dit is dus een gesloten systeem, waar zonder grote ingrepen weinig aan te doen valt. Daarom blijft die Heinzmann verder buiten beschouwing.

Al enkele jaren geleden installeerde ik in de Orca een 'range extender'. Naast de 500 Wh Flevobike accu kwam een 360 Wh accu van Crystalyte. Wisselen was eenvoudig: gewoon een stekker uittrekken en de andere accu inpluggen. Op die manier werd het ondersteunde bereik met minstens de helft vermeerderd.

Het zeer gesofisticeerde systeem om tussen beide accu's te wisselen: stekker eruit en andere erin.

Voor de Tangens koos ik een 750 Wh accu van Enerpower.de. Die biedt niet dezelfde kwaliteit als de LiFePo4 accu's in de Orca. De keuze was weloverwogen: de Tangens wordt minder vaak gebruikt en een goedkopere technologie zou daarin volstaan. Daarnaast is die accu ook veel lichter: voor dezelfde capaciteit (zie verder) weegt hij de helft. De voornaamste reden hiervoor: cellen met een hogere energiedichtheid. Je hebt dus minder cellen nodig om eenzelfde hoeveelheid energie op te slaan.

Maar dan ging ik verder denken: alle drie de accu's hebben een nominale spanning van 36 V en zijn onderling uitwisselbaar. De Flevobike accu is groot, zwaar en niet echt geschikt om op de trike te gebruiken. De Enerpower accu daarentegen kan eigenlijk wel dienst doen in de Orca. Dan zijn er ook maar twee accu's die ik in het oog moet houden. Ze zullen dus meer dienst doen en de kans op diep ontladen wordt daardoor kleiner. Die Crystalyte accu kan voor beide fietsen gebruikt worden, maar dat is eigenlijk niet nodig. Hij is dus overbodig.

De cellen van de Enerpower accu zitten in een Hailong II behuizing. Die wordt vaak toegepast voor accupacks voor pedelecs en dus is het makkelijk om aan onderdelen te komen.

Links de 750 Wh Enerpower accu, rechts de 360 Wh Crystalyte

Vorige maand bestelde ik via Ali Express een 'base plate' voor die accu.

Zo kan die van de trike gehaald en in de E-Orca gebruikt worden indien dat nodig is. Het omgekeerde is onwaarschijnlijk: omdat de kruissnelheid van de trike heel wat lager ligt, kan ik er op een dag niet zo ver mee rijden. Daardoor is er geen nood aan een tweede accu.

Een LiFePo4 500 Wh accu en een 750 Wh LiNiCoMnO2 accu: door het verschillende spanningsverloop hebben beide in de praktijk zowat dezelfde capaciteit. Dat betekent dat ik het bereik van de Orca kan verdubbelen. Anders gesteld: de theoretische 1250 Wh is in de praktijk ongeveer 1000 Wh (de Flevobike accu is na 5 jaar ongeveer 10 % capaciteit verloren).

Dan komt de onvermijdelijke vraag: hoe ver rij je daarmee? Die vraag is moeilijk te beantwoorden. De snelheid speelt een rol, het reliëf, de lading, de ondersteuningsgraad ... Met de standaardaccu haalde ik al zo weinig als 80 km (Radical Cyclone erachter, volgeladen, steile klimmen, wind tegen), maar ook 200 km. Technisch: een verbruik tussen 2,7 en 11 wh/km. Dat betekent dat dit met twee accu's varieert tussen 160 en 400 km.

Een gevolg is dat ik nu een accu over heb: de Crystalyte is overbodig geworden. Die zal ik  verkopen.
Vorig jaar heeft Crystalyte hem vervangen, omdat een cel stukgegaan was. De accu is dus quasi nieuw. LiFePo4, dat betekent een lange levensduur: 1500 laadbeurten gegarandeerd. Dat houdt in dat na minstens 1500 laadbeurten de capaciteit nog minstens 80% bedraagt. Bij de conventionele fietsaccu's ligt dat tussen 300 en 800 laadbeurten.
Of zoals André Vrielink het vorige week verwoordde: indien in mijn E-Orca een 'normale' fietsaccu had gezeten - zoals in de grote meerderheid van de pedelecs -, was ik wellicht al aan een tweede toe.