bedenkingen bij het concept velomobiel

In Europa heb je blijkbaar twee loten aan de velomobielboom: de ene is de oer-Alleweder en al zijn nazaten (de Nederlandse, Belgische en Duitse ontwerpen) en de andere is de Leitra en aanverwanten.

Hotsebotsend over onvervalste Vlaamse kasseiwegen, hobbelend door bemodderde dreven en dooreengeschud op fietspaden vol kuilen en slechte betonnaden, kon ik de voorbije maanden dikwijls mijn gedachten de vrije loop laten. Sta me toe om met mijn zeer beperkte velomobielervaring de volgende kritische geluiden te laten horen.

De Gforce trike was vooraan met 20" en achteraan met een 26" wiel uitgerust, compleet ongeveerd. Ballonbanden (47 mm Perfect Moirees) konden het comfort wel verbeteren, maar vervangen geen vering. eFAW is rondom geveerd en rondom met 20" wielen uitgerust. Op de meeste hedendaagse velomobielen zit achteraan een 26" wiel: meer comfort, minder rolweerstand en de naaf zit een pak hoger, waardoor ketting en eventuele derailleur minder snel vuil oppakken. Het comfort met eFAW is dus wel beter dan met de Gforce, maar die kleine wieltjes zijn een vloek op een slecht wegdek. Op (versleten) klinkerwegen danst eFAW alle kanten uit; de achterkant slingert heen en weer en de voorkant zoekt zijn eigen weg, waardoor de fiets naar mijn gevoel soms bijna dwars op de rijrichting staat. 't Is ook niet alles, maar in die omstandigheden is mijn Trek met 2 keer 28" wel meer aangewezen.

Op de Gforce had ik een upgrade uitgevoerd met gekoppelde hydraulische schijfremmen, met een enorme remkracht; eFAW is uitgerust met de klassieke 70 mm trommelremmen en weegt het dubbele. Sinner biedt nu een optiepakket aan, met schijfremmen, geschikt voor een hele rits velomobielen. Alleen: ik ondervond met de Gforce dat schijfremmen het verwijderen van het wiel heel wat gecompliceerder maken binnen het concept trike en velomobiel, omdat er niet met een uitvalnaaf maar met een as gewerkt wordt waar het wiel over geschoven moet worden (enkelzijdige ophanging). De remklauwen zitten vast op het frame en klemmen de schijf vast. Dat betekent dat je om een wiel uit te halen ook de remklauw moet losmaken. Ik zag het Sinner-systeem nog niet in de praktijk; het is mogelijk dat ze hier een oplossing voor verzonnen hebben.

Met die ervaringen in het achterhoofd vroeg ik me enkele zaken af. Zoals: zou het niet mogelijk zijn om een bruikbare velomobiel te ontwerpen met 24" (of 26") voorwielen en een even groot achterwiel ? Binnen het Allewederconcept (laten we het maar zo noemen) wordt dat problematisch, want ten eerste zou je de wielkasten dan heel groot moeten uitsnijden, maar daarnaast moeten die ook diep zijn, anders kun je niet meer draaien: een groter wiel betekent een grotere wieluitslag, dus de zijdelingse verplaatsing vergroot. Dan komt het Leitra-idee in beeld: zet de wielen buiten de stroomlijn. Aërodynamisch zal dat wellicht minder gunstig zijn dan wat met pakweg een Quest gedaan is (gesloten wielkasten), maar het comfort zal met 24" (of 26") geveerde wielen wel veel beter zijn, kan ik me zo voorstellen en de rolweerstand verlaagt nog ook.

Meteen maak je het ook makkelijker om met schijfremmen te werken, want de remklauwen zijn veel makkelijker bereikbaar en met open wielen heb je geen wielkasten die alle water en vuil naar die schijven sturen. Natuurlijk moet je ook hier, om de stuuruitslag voldoende  te maken, je wielen ver genoeg naar buiten zetten, wat een grotere spoorbreedte betekent. Eigenlijk vraag ik me gewoon af: is dit ooit al gedaan ? De spoorbreedte moet ook weer aan een aantal voorwaarden voldoen: hoe groter, hoe beter de stabiliteit, maar hoe meer je de kans vergroot dat je op vele plaatsen niet meer door kunt. Tenslotte zijn er ook wettelijke grenzen aan die breedte, variërend van land tot land. In België mag een drie- of vierwieler tot 2,5 m breed zijn, dus er is wel enige marge...

Ik weet het: ook 90 mm trommels zijn een alternatief om de remkracht te vergroten, maar die zou je ook op 24 of 26" wielen kunnen gebruiken.

Ik vrees alleen dat de nadelen overwegen, want anders zouden er wel velomobielen volgens zo'n concept rondrijden. Het zou wellicht ook meer comfort georiënteerd worden en minder op prestaties gericht, maar ook daarvoor is er een markt, toch ?

Het belangrijkste nadeel, zegt Johan Vrielink (Flevobike), is dat de zijdelingse krachten sterk toenemen bij een grotere wieldiameter, vooral omdat bij een driewieler de wielen niet kantelen in de bocht. De velgen, naven en spaken krijgen het dus zwaar te verduren. Misschien kun je dat opvangen met bredere naven, maar dan neemt het gewicht weer toe.

Hoe dan ook: een fiets in de stijl van een Leitra, met grote 26" wielen en een instap als bij de Flevobike Orca, dat lijkt me wel wat !