meten is weten

Dat is het credo waarmee ik opgegroeid ben. Dat geldt voor heel veel zaken: niet op het gevoel afgaan, maar effectief meten, zodat je zaken met zekerheid kunt stellen. Check en dubbelcheck. De wetenschappelijke benadering, zeg maar.

Dat gaat, wat de Orca betreft, over eenvoudige zaken zoals hoe ver je raakt op één acculading, hoeveel kilometers er maandelijks afgelegd worden, ... Zaken die ofwel puur uit interesse nagegaan worden (aantal kilometers) of omdat ze nodig zijn voor het onderhoud. Bijvoorbeeld: de olie van de Rohloffnaaf moet om de 5000 km ververst worden. Dat zal allicht niet heel precies zijn, maar het is wel handig om de kilometerstand te kennen.
Een ander voorbeeld: hoeveel kilometers doe je met een bepaalde band? Dat weet je pas als je kilometerstanden bijhoudt en noteert bij welke stand welke band opgelegd werd.

Om die reden is er vorige week een extra meettoestel toegevoegd, waardoor de E-Orca nu over maar liefst drie schermen beschikt:

• het basisdisplay van de elektrische ondersteuning, wat eigenlijk niets meer is dan een eenvoudige fietscomputer met een aanduiding van de ondersteuningsgraad. Die geeft ook aan hoeveel kilometers al afgelegd zijn sinds de laatste laadbeurt (als je niet vergeet om te teller te resetten).
• de Garmin Oregon 450, die twee functies heeft: een uitgebreide fietscomputer (mits enige beperkingen) enerzijds en gps-navigatie anderzijds.
• nu ook een Cycle Analyst CA-SA (stand alone versie), die me heel wat gegevens van de elektrische ondersteuning toont.
• (en eigenlijk nog de smartphone voor Strava)

Die laatste, die ik in een vorige versie (2.23 vs 2.3) ook in eFAW had, houdt me op de hoogte van heel wat zaken op het vlak van de motor en de accu. Dat zijn een aantal basisgegevens, zoals de accuspanning, het opgenomen vermogen (Ah), de actuele stroom (A) en het actuele vermogen (W). Daarnaast zit er ook een snelheidsmeter in, die gebruikt wordt om de CA het rendement - in Wh/km - te laten berekenen. Dat valt te vergelijken met de boordcomputer van een auto die het gemiddelde verbruik opgeeft.

Wetend wat de maximale en minimale spanning van de accu is en uitgaand van de opgegeven capaciteit (13,2 Ah), kan ik door middel van de CA een inschatting maken van hoever ik raak op de resterende lading en eventueel de assistentiegraad of het nodige vermogen bijstellen. Dat kan bijvoorbeeld ook door trager te gaan rijden - dat vraagt minder energie - of door de assistentie uit te schakelen tot je die nodig hebt, bij bergop rijden bijvoorbeeld.

Daarnaast houdt de CA ook het aantal ladingen bij. Na elke laadbeurt moet je dan wel de teller terugstellen, dat is de enige discipline die je jezelf moet opleggen.

Verder biedt het ding je nog wat mogelijkheden die wel meer ingrepen vragen. Zo kun je bijvoorbeeld een stroombeperking inbouwen (het maximale aantal Ampères instellen). Dat is in dit geval niet nodig, want ook de controller kan geprogrammeerd worden en daar zit een zelfde functie in. Je kan de CA gebruiken als cruise control of een snelheidsgrens voor de ondersteuning instellen. Dat kan zelfs allemaal "on the fly", mits je weet hoe het moet. Grin Technologies, de fabrikant van dit mooie apparaatje, is er heel open over: het complete schema met aansluitpunten en heel wat uitleg erbij staat in de meegeleverde handleiding.

schema uit de handleiding

Natuurlijk hoort er een "maar" bij: wie zaken zoals ampères, vermogens, stromen, volt, ... niets zeggen, heeft niets aan een Cycle Analyst. Voor wie wel over voldoende basiskennis beschikt, is het een erg nuttige toevoeging voor een elektrisch (ondersteund) voertuig. Daar moet je echt geen ingenieur voor zijn: dit is kennis die ik kreeg in de lessen fysica in het middelbare onderwijs. Voor wat die aanpassingen en begrenzingen betreft, is het natuurlijk wel wat meer dan dat.

Nu ligt wel nog een klus te wachten om alles werkend te krijgen: de sensor van de snelheidsmeter voor de CA moet ook nog een plekje krijgen. Het wordt stilaan moeilijk om voor alle sensoren een plaats te vinden. En telkens is er de bijhorende uitdaging: dit moet netjes, zodat de opgeruimde indruk van de Orca behouden blijft en zodat de kans op schade beperkt is. Niet enkel moet die sensor op een correcte manier geplaatst worden, maar ook moet de kabel naar binnen raken en daar netjes geleid worden, zo dat die zoveel mogelijk uit het zicht blijft en zo dat de kans om erachter te blijven haken minimaal - liefst onbestaand - is. Die sensor is wel essentieel om het rendement van de motor te leren kennen: het "verbruik" in Wh/km kan enkel berekend worden aan de hand van de afgelegde afstand.