sinds 23 december 2013 - 3 jaar E-Orca

Met andere woorden

Tijd voor een terugblik

De Orca kwam na een tocht met hindernissen in Gent aan: windkracht 5 à 6 op kop, veel regen en rukwinden.
 

Aan de Moerdijk, op weg naar Gent

De ondersteuning deed het toen niet en dat maakte het er niet eenvoudiger op, maar zo leerde ik de Orca wel goed kennen.




Enkele weken later kwam André Vrielink zelf de ondersteuning (motor en controller) vervangen, waarna het euvel definitief opgelost was. Bij een controle dit jaar bleken de lagers nog zo goed als nieuw en dat na 30.000 km!

Ik bestelde de Orca met Schwalbe Trykers rondom. Achteraan kwam er algauw een andere band op. De beperking hier is dat die maximum 47 mm breed mag zijn. In die maat is het aanbod beperkt. Smaller wil ik niet, omdat een brede band me wat meer tractie geeft en met de ondersteuning erbij is dat mooi meegenomen, zeker op natte en modderige wegen.

Bottelare, maart 2014

Voor vooraan ben ik er niet onverdeeld gelukkig mee, maar tot nu toe waren het wel de aangenaamste banden om mee te rijden. 8000 km halen ze gemiddeld. Niet veel en ook niet weinig. De lekbestendigheid is aanvaardbaar, zo lang er niet teveel op scherpe steentjes gereden wordt. Aan 20 euro per band (in Duitsland) is de kostprijs ook aanvaardbaar voor een vouwband.

Een terugkerend euvel tot vorig jaar waren exploderende banden.

2014, ergens aan de Opaalkust (Noord-Frankrijk)

Ook andere Orcanen hadden er last van. Na wat onderzoek en nadenken bij Flevobike kwamen ze tot de conclusie dat sommige velgen - op een Orca zitten kunststof gietvelgen - wellicht teveel krompen na het gieten. Dat bleek bij mijn linker voorwiel het geval. Nadat dit gewisseld werd voor een nieuw, had ik geen enkele ontplofte band meer. Ook Ronnius zijn Orca werd hierdoor geplaagd; ook zijn velgen zijn vervangen.

Betrouwbaarheid

Enkele kogelkopjes zijn ondertussen ook vernieuwd, maar dat mag je op een velomobiel als slijtageonderdeel beschouwen.

Op 35.000 km gaf de aandrijving nog geen enkel probleem. Dit jaar, in mei, werd de primaire ketting vervangen, net als die tussen de motor en de Rohloffnaaf. Dat is het wat die aandrijving betreft.

De Rohloffnaaf is een dure component. Dat draagt bij tot de kostprijs van de Orca. Die moet je dus niet kopen als je een goedkope velomobiel wil.
De naaf zit er niet zomaar. Eerst en vooral is die zo goed als onderhoudsvrij en heel erg betrouwbaar, ook na 100.000 km, maar daar ben ik nog lang niet.
Daarbij moet je ook rekening houden met de ondersteuning: ook bij Fietser.be is de stelling dat een ondersteuning moeilijk samengaat met een derailleur. Die kan vaak het extra vermogen niet aan en fout schakelen leidt in dat geval tot zware problemen.
De Rohloffnaaf houdt ook niet van schakelen onder belasting - toch niet met de motor erbij -, maar kan het extra vermogen wel makkelijk aan. Met andere woorden: voor een ondersteunde velomobiel is een versnellingsnaaf - bij voorkeur een Rohloffnaaf - bijna een must. Bij mij doet die het in elk geval prima. Het bereik is ruim voldoende, hij schakelt fijn (na een korte gewenning) en ik had er nooit problemen mee.
In het begin had ik het gevoel dat de verhoudingen wat kort gekozen waren, maar dat blijkt op termijn helemaal niet het geval. Bij steile hellingen - die je in Nederland en Vlaanderen amper vindt - heb je de kortste verzetten nodig. Bijvoorbeeld bij het beklimmen van de Kemmelberg was ik blij dat het zo kon.
Wie denkt aan een DF of Quest zal het grootste verzet ook kort vinden, maar een Orca is niet gemaakt voor hoge snelheden. 50 km/u is echt de grens op vlakke weg. Bergaf kan het natuurlijk wel sneller.

Snelheid

Tja, ik zei het net: een Orca is niet gebouwd op pure snelheid.
Wat betekent dat in de praktijk? Woon-werk verkeer wordt afgelegd met een kruissnelheid van 35 à 40 km/u waar de omstandigheden dat toelaten (op het jaagpad). Dat gebeurt meestal met de ondersteuning in de laagste stand: 50 % van het zelf geleverde vermogen wordt door de motor toegevoegd.
Noot: volgens een recente uitspraak blijft in België een velomobiel een rijwiel, ook indien ondersteund boven 25 km/u. De uitspraak is gebaseerd op de Europese wet.
Kan een Orca niet sneller? Jawel, maar op vlakke baan zal het bij 50 zowat ophouden, omdat je anders te snel moet trappen. De stuureigenschappen en geometrie zijn er ook niet echt op voorzien. Maar anderzijds haalde ik bergaf al ruim boven 80 km/u, dus het kan.

Belangrijk: met een eigen massa van 50 kg + het gewicht van de velonaut moet je rekening houden met de remafstand als je zo'n dingen doet. Toen ik die snelheden haalde, was dat op een lange, brede weg zonder zijwegen en zonder verkeer!

Comfort

Hier blinkt de Orca dan weer uit. Dat vind ik nog altijd, ook na drie jaar en ook met het huidige aanbod.
De ruime instap is een zeer opvallende eigenschap. Zodra de klep opengaat, wordt een Orca een mensenmagneet.

Foto: Flevobike

Dat maakt meteen dat de bagageruimte heel erg toegankelijk wordt.

Ik denk dat enkel de Quattrovelo (en misschien de Milan) daar nu een mooi alternatief voor biedt.

De keuze voor een 406 (20") achterwiel maakte meteen dat die bagageruimte behoorlijk ruim is. Het (optionele) bagagenet is in de praktijk een must: ik gebruik het dagelijks.
Wat er nog bij zou mogen, zijn vakken voor de voorwielen, zoals velomobiel.nl als optie aanbiedt. Daar kun je geen zware zaken in kwijt, maar voor kleine zaken zoals een herstelkit of reserveband kan het een mooie oplossing zijn.

De 'tankbesturing' draagt ook nog altijd mijn voorkeur weg. Constructief ingewikkelder en dus duurder, maar ik vind het comfortabeler. Die constructie maakt het ook meteen mogelijk om de remmen links en rechts gescheiden te houden en ook dat heeft voordelen:

• meer remkracht, want één hendel per rem
• 'brake steering': door wat meer links of rechts te remmen, kun je mee de rijrichting bepalen bij het remmen

Wel ondervond ik dat de 90 mm trommels het zwaar te verduren krijgen bij lange afdalingen. Dat zal wel niet specifiek voor de Orca zijn, maar je wil absoluut niet hebben dat je remmen het in de bergen laten afweten.
Het ideaal lijkt me wat Flevobike deed met de Armadillo: schijfremmen die op de aandrijfassen zitten. Je kunt het wiel eraf halen, terwijl de schijven en klauwen blijven zitten. Tot nu blijken schijfremmen op de velomobiel ook niet ideaal, behalve dan weer in de Veloquattro, waar ze achteraan binnenboord blijven.

De verlichting vind ik nog altijd heel behoorlijk. Borden reflecteren op ruim 400 m. Dat is genoeg. Ondertussen is de fietsverlichting, ondanks slechts drie jaren, sterk geëvolueerd: de Luxos op mijn Seiran heeft een veel bredere lichtbundel dan de Cyo's in de Orca. Hierover publiceer ik nog wel een afzonderlijk bericht.
Ondanks dat voldoen de lampen nog altijd. In de Orca zitten twee Cyo's. Ik stelde één in als 'dimlicht', terwijl de andere bijna recht vooruit schijnt. Beide samen kan ook en dan is de lichtbundel ruim voldoende, ook aan hogere snelheid.

Comfort betekent ook: hoe voel je je na een hele dag of meerdere dagen fietsen? Het zitje is prima. Geen sportzit zoals in andere velomobielen, maar wel een gaaszitting en dus prima ventilatie. De ondersteuning van het lichaam is ruim voldoende en de instelmogelijkheden zijn quasi eindeloos: helling van de rugleuning en het zitgedeelte zijn afzonderlijk in te stellen; de afstand tot de pedalen is traploos te regelen.

Verbeteringen

Het belangrijkste is het minivizier dat ik samen met Brecht, van fietser.be, bedacht.

Fietser gebruikt dit nu op de WAW in combinatie met de kap. Zo kan het vizier bij regen op een kier, terwijl de regen grotendeels buiten blijft. Brecht schreef er net een post over.

Later kwam er ook de lichtvin bij. Die is bedoeld om de Orca beter zichtbaar te maken.

Na enkele testexemplaren, die geen lang leven beschoren was, lijkt het ontwerp nu op punt te staan.

Reizen

Ik heb de indruk dat niet veel velonauten dit doen, maar met de velomobiel kun je prima meerdaagse reizen maken en zelfs kamperen. Een Orca heeft de naam een 'stadsvelomobiel' te zijn. In de praktijk betekent dit dat hij overal kan rijden, zelfs in de stad, waar je met sommige anderen (Quest, Milan) in de problemen komt bij korte bochten. Ook de hoogte - iets hoger dan de meesten - draagt bij aan de veiligheid.
Toch zijn lange afstanden ook mogelijk. Zowel in tijd als in pure afstand.
250 km op één dag, zonder dat het lastig wordt, hoort tot de mogelijkheden. Een beetje training is natuurlijk wel gewenst. Lange reizen, grotere afstanden, blijken ook geen probleem. 

Ergens in Frans-Vlaanderen

Of hoe moet je 2000 km op enkele weken anders noemen? Dat was inclusief alle kampeermateriaal, met een Radical Cyclone erachter. Op de ontplofte banden na (intussen verleden tijd) gaf de Orca geen kik.
Ik heb me voorgenomen om volgend jaar weer zoiets te doen.

Nu is dit eerder uitzonderlijk. De Orca is aangekocht om de dagelijkse woon-werk-verplaatsing (43 km heen en terug) te maken. Dat lukt prima: ik kijk er elke dag naar uit om de rit te maken, om het even welk weer we krijgen.

De toekomst

Tja. Ik kocht de Orca met het idee er tien jaar mee te doen. We zijn nu drie jaar verder en ik volg met interesse de evolutie in het wereldje.
De Quattrovelo is er ondertussen en onze zuiderburen brachten onlangs de Mulsanne uit. De DF is volwassen geworden en ook Räderwerk heeft met de Milan-varianten een mooi aanbod. Pimo (Polen) zit aan de onderkant van de markt, prijstechnisch gesproken. De diversiteit neemt toe.
Flevobike denkt aan een ruimer toegankelijk product: een velomobiel met ondersteuning voor twee personen, Alligt denkt in dezelfde richting.
De WAW is verder ontwikkeld en voor ons sterk geürbaniseerde Vlaanderen een serieuze optie: ongevalsschade is relatief makkelijk te herstellen en indien in aramide gemaakt is hij bijna 'bombproof'. Het basisconcept blijft echter hetzelfde, waardoor de bagageruimte - wat mij betreft - te beperkt is.
Op dit moment blijft de Orca nog steeds de voorkeur hebben. Met andere woorden: indien ik nu de keuze zou moeten maken, zou ik hoogstwaarschijnlijk weer bij de E-Orca uitkomen.