kilometerstanden

zaterdag 29 september 2012

koplamp (2)

Verlichting op een VM, dat is alweer een onderwerp waar veel over geschreven wordt, zeker nu de dagen korter worden. Ik geef graag de voorkeur aan een naafdynamo, omdat die bedrijfszeker is en omdat je dan niet kunt vergeten om batterijen op te laden. Dat is dus wat op mijn Trek (bukker) zit en op de fietsen van de kinderen.

Op eFAW is dat minder evident: de enkelzijdige ophanging, de trommelremmen vooraan en de versnellingsnaaf achteraan maken het quasi onmogelijk. Natuurlijk, met (heel) wat knutselen kun je een naafdynamo zo ombouwen dat die meeloopt met de ketting. Dat is dan puur een hobbyproject en in eFAW zie ik niet zo direct een plaats waar dit nog kan.

Door de "e" in eFAW kan in principe ook de accu voor de motor dienst doen als energiebron voor de verlichting, mits een spanningsomvormer (van 24 naar 6 V). Daarnaast zit in eFAW ook een accupack voor de boordelektronica (twee ingebouwde koplampen, knipperlichten, toeters), maar dat werkt dan weer op 12 V. De laatste jaren verschijnen ook varianten op bestaande led-koplampen specifiek voor e-bikes, maar dat betekent weer een flinke investering, terwijl ik al over een degelijke koplamp beschik.

Bij de Gforce trike had ik goede ervaringen met de BuM Cyo koplamp: ruim voldoende licht om te zien en dus zeker om gezien te worden en degelijk uitgevoerd. In de handleiding van de lamp viel te lezen dat BuM ook voorzien heeft dat deze lamp met een accu kan gevoed worden, dus kwam eenzelfde type op eFAW terecht, maar dan de recentste incarnatie met dagrijlichten.

Spanningsomvormers zijn geen evidentie, in die zin dat er gegarandeerd verliezen optreden (een spanningsomvormer geeft ook warmte af en warmte betekent energie die niet naar de lamp gaat). Ik speel ook graag op zeker, dus kwam er een extra accupack in eFAW terecht: 6 x 1,2 V oplaadbare cellen met lage zelfontlading, genre Eneloop. Dat maakt ongeveer 7,2 V en dat is precies de door de fabrikant van de Cyo aanbevolen spanning.
Wat is "op zeker spelen" in dit geval: het 12 V pack voedt de twee ingebouwde led-lampen in de neus en het 7,2 V pack levert energie voor de Cyo RT. Is één van beide leeg, dan kan de andere dienst doen.

Sinds vorige maand heb ik het systeem nog wat verbeterd: nu zit tussen het accupack en de lamp een schakelaar, waardoor ik de Cyo vanuit mijn luie zetel kan in- en uitschakelen. Het standlicht blijft dan nog wel even werken, maar dat is geen bezwaar.

Het enige belangrijke nadeel, inherent aan accupacks, is dat ik in het oog moet houden dat de accu's op tijd en stond geladen worden.

Op het programma staat nog een nieuw achterlicht, dat samen met de Cyo zou moeten in- en uitgeschakeld worden. Dus weer een voor (naaf-)dynamo geschikt exemplaar, dat bij voorkeur niet verblindend is. De meeste led-achterlichten werken namelijk  met één led die als puntbron werkt en dat is zeer irritant om achter te rijden. De Philips Lumiring lijkt me een goede kandidaat.


Een alternatief is om, indien ik de knipperlichten ombouw met leds, een achterlicht in Quest-stijl te maken, waarbij rode leds direct in het koetswerk ingebouwd worden. Alleen: dan worden het weer puntbronnen en dus meer verblindend. Of het compromis: uit een oud, defect achterlicht de elektronica verwijderen en de behuizing gebruiken om zelf een led-achterlicht te bouwen.

5 opmerkingen:

  1. Een dinamo kan wel degelijk in een enkelzijdig wiel. Het probleem is de combinatie met trommelremmen. De Flevobike Greenmachine heeft er een heel fraaie uitvoering met 5 spaaks 20 inch wiel. Die zitten ook in de Orca. Ik dacht dat Velomobielgarage Groningen ook los 20 inch wielen levert met schijfrem en naafdinamo.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Mogelijk. Dan komt het probleem "schijfrem" geheten. Die remmen krachtig en goed gedoseerd, maar vragen veel meer onderhoud dan trommelremmen, zoals ik bij de Gforce ervaren heb. Wat ik ook hoorde - en het klinkt zeer plausibel - is dat de wielkast van een VM alle meuk naar de schijf mikt. Eén probleem oplossen en vervangen door een ander, dat lijkt me niet ideaal. Daarbij moet ik opmerken dat ik geen ervaring heb met schijfremmen in combinatie met een VM en ten tweede dat - maar da's specifiek voor mij - de uitgave niet in verhouding is tot de waarde van de fiets. Prijs in combinatie met een nieuwe Mango (volgens de site van Sinner) bedraagt al € 550... Los zal het dus wel nog wat meer worden.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik voed de Cyo koplamp op de Gforce nu met een LiPol accu van een modelbouwauto. Deze is 7,2v - 5,5Ah en weegt maar 300gram. Ik heb deze gemonteerd onder het zadel met een schakelaar op het stuur maar ik denk dat er heel wat meer plaats is in de velomobiel. Door de hoge capaciteit van de LiPol kan de koplamp ongeveer 20u! branden op 1 lading en het opladen gaat in een half uurtje. Het enige nadeel is dan batterij+lader ongeveer 100 euro kosten.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Mooie oplossing ! De ideale spanning, licht, compact, ... De oplossing met 6 oplaadbare AA's geeft een mindere autonomie, maar kost ook pakweg 10% van wat jij eraan gaf. Geen naafdynamo meer ?

      Verwijderen
    2. Jawel. De naafdynamo voedt nu rechtstreeks de achterlicht. Dit spaart een hoop bekabeling uit. De AA batterijen zijn inderdaad een pak goedkoper. Maar niet voor mij want die LiPol had ik nog liggen van vroeger toen ik nog met RC wagentjes reed :-) En de schakelaar op het stuur is afbraak van een bromfiets die een ongeval heeft gehad. Op die manier is het goedkoop en mooi opgelost.

      Verwijderen