Fietskamperen met de velomobiel - E-kamperen: wat erbij hoort (7)

E-kamperen staat voor fietskamperen met een elektrische fiets. Een E-Orca valt in die categorie.

Reizen met een ondersteunde fiets is een recent fenomeen, met voor- en nadelen. Of je voor of tegen e-fietsen bent, dat maak je maar voor jezelf uit.
Een gevolg van de keuze voor ondersteuning is wel dat je voor de extra energie gebruik maakt van een accu. Die raakt onvermijdelijk leeg en moet dan bijgeladen worden.

De lader(s)

In bergachtige omstandigheden bleek een volgeladen Orca met Cyclone aanhanger zo'n 80 km ver te raken. Onder normale reisomstandigheden brengt één lading (13 Ah) me meestal ongeveer 130 tot 150 km verder. Ondertussen is een tweede accu (10 Ah) toegevoegd, die de actieradius quasi verdubbelt. Zo zit ik toch al boven wat op een dag haalbaar is.

Crystalyte 10 Ah LiFePo4 accu onder het zitje

Een andere toevoeging die zeer nuttig bleek: naast de standaard lader van 2,5 A kwam er een van 5A. Die laadt de Flevobike accu op twee en een half uur; de Crystalyte accu (10 Ah) op twee uur. Dat is dus de lader die op reis meegaat. Het nadeel is dat hij erg luidruchtig is. Je wil dus niet 's nachts de accu laden in je tent.

Linker lader voor LiPo accu voor verlichting en zo; rechter lader 5A voor de ondersteuning

Wil je een zeer technische, maar efficiënte oplossing, dan biedt Grin Technologies een passieve hoogrendementslader, de 'Satiator'. Voor wat hoort wat: waar mijn Chinese 5A lader zowat 50 euro kost, betaal je voor zo'n Satiator netto 300 dollar. Als je dan de importkosten, BTW en dergelijke erbij telt, kom je wellicht aan 450 euro. Niet mis voor een lader... Hij is dan wel water- en schokbestendig en volkomen stil. Maar die heb ik dus niet.

Tot zover de consequenties van ondersteund fietsen.

Laden op de camping

Dan kom je in de loop van de namiddag op de camping aan...

Hier heb je enkele mogelijkheden, afhankelijk van het onthaal en van wat de camping biedt.

Het comfortabelste is kiezen voor elektriciteit op je kampeerplaats. Bij sommige campings kan dat enkel voor mobilhomes, maar even vaak kan het op elke plek. Toch in Frankrijk. Je betaalt er natuurlijk wel voor. Meestal is de opleg redelijk, maar soms overdrijven ze echt. Dan pas ik.
Voor die omstandigheden waar ze redelijk blijven, heb ik een Euro-adapter mee, een verlengsnoer (20m) en een verdeeldoos. Zo kun je meteen een heel arsenaal laden:

• de accu of accu's van de fiets
• de accu voor de verlichting
• batterijtjes voor de gps
• de smartphone
• en wat je nog meesleept aan elektronica

Als dat niet kan, heb je vaak de mogelijkheid om je lader en accu aan het onthaal achter te laten. Met zo'n snelle lader duurt het ook niet zo lang eer het zaakje volgeladen is. Ik maakte nog niet mee dat dit geweigerd werd.

Eén keer was ik zo laat dat het onthaal al gesloten was. Dan diende het sanitaire blok als laadplek. Dit is de spannendste oplossing, want je moet daarbij rekenen op de eerlijkheid van andere kampeerders. Nu moet ik zeggen dat ik op campings nog nooit ontgoocheld werd op dit vlak, maar het blijft afwachten.

Wat ik al hoorde, maar nog niet gebruikte: vragen aan een andere kampeerder met een stroomaansluiting of je daar je accu mag laden. Nu zijn kampeerders meestal eerder solidair, dus een probleem mag dat niet zijn. Natuurlijk doe je dat met een lawaaierige lader niet om 10u 's avonds.

Laden onderweg

Het kan gebeuren. Veel bergop en tegenwind of een erg lange etappe. Omdat je accu maar zoveel energie kan opslaan, raak je onderweg zonder. In de E-Orca monteerde ik een Cycle Analyst. Die toont me heel precies hoeveel energie al verbruikt is.

Flevobike accu (linksonder) en Cycle Analyst V 2.3

Aan de hand van dat verbruik en van de accuspanning kan ik inschatten hoe ver ik nog zal raken. Beschouw het maar als het e-bike equivalent van een brandstofmeter. Zo'n CA is trouwens heel wat preciezer dan de informatie die het standaardschermpje van de ondersteuning biedt.

Met de recentste versie van de Flevobike-accu is hier veel minder nood aan: die geeft de restlading aan als een percentage. Ook de spanning en andere informatie kun je daarop aflezen.

Op reis is dit nog handiger dan in de normale omstandigheden: op basis van die informatie kun je beslissen waar je zal uitkijken om de accu te laden.

Het handigste bleek om dat over de middag te doen. In plaats van ergens in de vrije natuur een 'casse croûte' te houden, at ik dan een dagschotel of zo. Ondertussen werd de accu in de eetgelegenheid bijgeladen. 5A betekent grosso modo 50 km extra met een uurtje laden.
Als je in de loop van de namiddag ergens aan een terrasje stopt, om te genieten van het uitzicht bij het nuttigen van een glas, verlengt zelfs een kwartier of half uurtje laden je autonomie. Dat werd me ook nooit geweigerd. Het intrigerende van het reizen met een velomobiel speelt daarin misschien ook wel mee... Terwijl de accu bijgevuld werd, konden de mensen rustig vragen stellen en het wondere vehikel van dichtbij bekijken. Voor wat hoort wat.

Soms wordt het wat moeilijker. Je bent al uren onderweg. De eerste helft van de trip heeft bijladen geen zin. Daarna rij je langs fietsroutes, voies, vertes, tracks ... In elk geval door de onbewoonde wereld wat eet- en drankgelegenheden betreft. Op de 'grote reis' in 2014 is dit me twee keer overkomen. 
Je ziet de accuspanning dalen, het opgenomen vermogen toenemen...
Op dat moment moet je beroep doen op de gastvrijheid van je medeburgers. Ik beschouw het als een ruil: wat energie voor een heleboel reisverhalen. Als je ergens aankomt met een bestofte E-Orca met een Belgische vlag erop, kan je er staat op maken dat mensen nieuwsgierig zijn. De tijd die nodig is om de accu bij te vullen, is gauw vol gepraat. De voorwaarde is natuurlijk dat je de taal wat beheerst. Omdat Frankrijk mijn favoriete reisland is en mijn Frans verstaanbaar, is dat geen probleem.

En om een opmerking te pareren: "je kunt toch ook trappen als de accu leeg is". Normaal wel, ja, maar in mijn E-Orca is een koppig probleem opgedoken: het freewheel van de motor geeft er telkens weer de brui aan. Dat betekent dat je, zonder ondersteuning, al trappend de motor aandrijft. Dat is bijzonder vermoeiend. Het is net als continu bergop rijden.

Flevobike is op de hoogte van het probleem, wat had je gedacht, maar tot nu is er geen afdoende oplossing hiervoor.

Andere energiebronnen en -verbruikers laden

Voor de boordelektriciteit (verlichting, claxon ...) zit in de Orca een LiPo accu van 11,1 V. Ook die moet geladen worden. De gps maakt gebruik van AA Eneloop cellen; er is een smartphone mee; om te bloggen onderweg en om foto's op te slaan gaan een Asus zenbook mee. Al die zaken verbruiken stroom en moeten dus bijgeladen worden. Tot nu deed ik dat door bijvoorbeeld reserve AA cellen mee te nemen en voor de andere zaken de lading in het oog te houden en op de camping te laden als het nodig is.

Toekomstplannen voor de energie

Tegen volgend jaar denk ik eraan om zonnepanelen mee te nemen. Die moeten bij voorkeur zowel 5V (usb) als 12V (boordaccu) kunnen leveren. Dat betekent dat er toch al redelijk wat vermogen nodig is (10 à 15 W). Een hoger vermogen betekent meer panelen.
Dat vormt een probleem. Als je panelen wil met een behoorlijk rendement, dan zijn die monokristallijn en niet flexibel (voor zover ik weet). Die kun je dus niet zomaar bevestigen op de romp van een velomobiel.
Belle testte al zoiets uit en het blijkt behoorlijk te werken. Mits het vinden van een geschikt oppervlak, is het dus een oplossing.

Een ander gevolg is dat die panelen ook gewicht toevoegen. Reken maar op min of meer een kilootje extra. Om het goed te doen, moet je de energie opslaan in een bufferaccu. Doe er dus maar nog wat gewicht bij. Doe er ook maar extra bedrading bij.
Omdat het vaste panelen zijn (er zijn weinig of geen praktische alternatieven), moet je ook uitzoeken hoe je de panelen kunt bevestigen, tenzij indien je ervoor kiest om ze enkel stationair te gebruiken. Dat laatste is ook niet praktisch, want dat zou betekenen dat je voor het vertrek en na de aankomst laadt. Dan zit de zon lager en is het rendement navenant.
Daar bovenop zijn dat de momenten waarop je op de camping staat en dus over netspanning kunt beschikken. Die is sowieso nodig om de accu's van de ondersteuning te laden. Ik bestelde dus een systeem met 5V en 12V uitgang.

Het bestelde systeem (nu onderweg)

Het idee is om de panelen (ongeveer 80 x 25 cm) bovenop de Cyclone te bevestigen. Omdat de winter voor de deur staat, heb ik nog een half jaar tijd om uit te werken hoe dit praktisch aangepakt moet worden.

Tot nu waren een drietal paren Eneloops mee voor de gps. Die werden alternerend gebruikt.

Indien de zonnepanelen goed blijken te werken, zal dat niet meer nodig zijn: dan kunnen die de gps voeden. Dat kan direct of via een powerbank, die als buffer dienst kan doen. Ook de smartphone, die ook kan dienen als backup voor de gps, kan op die manier van energie voorzien worden.

Ook voor de 'powerbank' zijn enkele mogelijkheden te bedenken.
 
Een eerste optie is een tweede LiPo 12V (eigenlijk 11,1V) te gebruiken. Die zit in de Orca voor de boordspanning en voedt ook een 5V usb-aansluiting. Zo kan een eerste accu in gebruik zijn, terwijl de tweede door het zonnepaneel geladen wordt. Dat is een mogelijkheid die dan enkel voor de Orca werkt.

Een andere optie, die universeel is, is een powerbank met 5 en 12V uitgangen. Die kan dan in de Orca mee, maar evengoed op om het even welke andere fiets en zelfs te voet (met het zonnepaneel op de rugzak, bijvoorbeeld). Op de 12V uitgang komt dan een verloopsnoer naar de connector in de Orca.

De derde (en goedkoopste) mogelijkheid is een conventionele powerbank met usb-uitgang (5V dus). Dat heeft als voordeel dat het goedkoop is en makkelijk te vinden. De consequentie is dat die niet kan gebruikt worden als reserve voor de boordspanning in de Orca. 

Maar, zoals gezegd, er is nog veel tijd om hier goed over na te denken.