koplamp (2)

Verlichting op een VM, dat is alweer een onderwerp waar veel over geschreven wordt, zeker nu de dagen korter worden. Ik geef graag de voorkeur aan een naafdynamo, omdat die bedrijfszeker is en omdat je dan niet kunt vergeten om batterijen op te laden. Dat is dus wat op mijn Trek (bukker) zit en op de fietsen van de kinderen.

Op eFAW is dat minder evident: de enkelzijdige ophanging, de trommelremmen vooraan en de versnellingsnaaf achteraan maken het quasi onmogelijk. Natuurlijk, met (heel) wat knutselen kun je een naafdynamo zo ombouwen dat die meeloopt met de ketting. Dat is dan puur een hobbyproject en in eFAW zie ik niet zo direct een plaats waar dit nog kan.

Door de "e" in eFAW kan in principe ook de accu voor de motor dienst doen als energiebron voor de verlichting, mits een spanningsomvormer (van 24 naar 6 V). Daarnaast zit in eFAW ook een accupack voor de boordelektronica (twee ingebouwde koplampen, knipperlichten, toeters), maar dat werkt dan weer op 12 V. De laatste jaren verschijnen ook varianten op bestaande led-koplampen specifiek voor e-bikes, maar dat betekent weer een flinke investering, terwijl ik al over een degelijke koplamp beschik.

Bij de Gforce trike had ik goede ervaringen met de BuM Cyo koplamp: ruim voldoende licht om te zien en dus zeker om gezien te worden en degelijk uitgevoerd. In de handleiding van de lamp viel te lezen dat BuM ook voorzien heeft dat deze lamp met een accu kan gevoed worden, dus kwam eenzelfde type op eFAW terecht, maar dan de recentste incarnatie met dagrijlichten.

Spanningsomvormers zijn geen evidentie, in die zin dat er gegarandeerd verliezen optreden (een spanningsomvormer geeft ook warmte af en warmte betekent energie die niet naar de lamp gaat). Ik speel ook graag op zeker, dus kwam er een extra accupack in eFAW terecht: 6 x 1,2 V oplaadbare cellen met lage zelfontlading, genre Eneloop. Dat maakt ongeveer 7,2 V en dat is precies de door de fabrikant van de Cyo aanbevolen spanning.
Wat is "op zeker spelen" in dit geval: het 12 V pack voedt de twee ingebouwde led-lampen in de neus en het 7,2 V pack levert energie voor de Cyo RT. Is één van beide leeg, dan kan de andere dienst doen.

Sinds vorige maand heb ik het systeem nog wat verbeterd: nu zit tussen het accupack en de lamp een schakelaar, waardoor ik de Cyo vanuit mijn luie zetel kan in- en uitschakelen. Het standlicht blijft dan nog wel even werken, maar dat is geen bezwaar.

Het enige belangrijke nadeel, inherent aan accupacks, is dat ik in het oog moet houden dat de accu's op tijd en stond geladen worden.

Op het programma staat nog een nieuw achterlicht, dat samen met de Cyo zou moeten in- en uitgeschakeld worden. Dus weer een voor (naaf-)dynamo geschikt exemplaar, dat bij voorkeur niet verblindend is. De meeste led-achterlichten werken namelijk  met één led die als puntbron werkt en dat is zeer irritant om achter te rijden. De Philips Lumiring lijkt me een goede kandidaat.

Een alternatief is om, indien ik de knipperlichten ombouw met leds, een achterlicht in Quest-stijl te maken, waarbij rode leds direct in het koetswerk ingebouwd worden. Alleen: dan worden het weer puntbronnen en dus meer verblindend. Of het compromis: uit een oud, defect achterlicht de elektronica verwijderen en de behuizing gebruiken om zelf een led-achterlicht te bouwen.

Herstelwerken

Zoals ik onlangs liet weten, is een bedieningskabel van de versnellingsnaaf vorige week doorgeknapt. Je zou denken: geen probleem, gewoon een nieuwe kabel insteken, maar helaas is de realiteit alweer anders.

Om te beginnen bleek het niet zo eenvoudig om de kabel te vervangen. Dan dacht ik van de gelegenheid gebruik te maken om de buitenkabels wat in te korten: ze zijn ruim 10 cm te lang. En als alles dan in orde is - kabel getrokken, buitenkabel ingekort, kabel op lengte gezet en de kabelstops gemonteerd - blijkt de versnellingsnaaf er geen zin in te hebben. Er is geen beweging in te krijgen !

Dank zij wat hulp van het internet, een bankschroef en een kwartier wrikken sprong de naaf weer los en kon ik naar "full overdrive" raken. Blijkbaar kan die naaf het niet appreciëren om dik 20 km in het kleinste verzet te rijden ? Mijn knieën lieten die avond ook weten dat ze dat niet zo leuk vonden.

Zo kon ik de naaf uiteindelijk toch weer perfect afstellen. Gelukkig maar: deze week staken de eerste herfststormen de kop op. Maandagmorgen was het nog kalm, maar naargelang de dag vorderde, nam de wind in hevigheid toe, af en toe begeleid door striemende regen.
's Avonds, met de wind in de rug, ging het dan aan bijna 40 km/u huiswaarts. Da's snel, voor mij en de oude eFAW ! Gelukkig is de dijk breed, want af en toe had ik een flink eind nodig als een windstoot onverwacht van de zijkant op de fiets inbeukte. In het kleinste verzet zou het wat minder geweest zijn...

Ook de route begon er herfstachtig uit te zien.

Het weer belooft de komende week eerder ruig te zijn, dus zal het dakje eindelijk eens zijn waarde kunnen bewijzen.

Mooi mooi

Kijk: een fiets kun je ook voor andere dingen gebruiken dan om je te verplaatsen. Een Brit ontwikkelde een recyclagesysteem, aangedreven door een fiets.

Zo te zien kun je na het werk met diezelfde fiets terug naar huis rijden.

Kwaliteit

... of eerder: het gebrek eraan.

Over dit transportmiddel had ik het in het verleden al.

Die gebruik ik natuurlijk niet elke dag. Om naar het werk te rijden is dat helemaal niet nodig. Naar schatting zal de kar zo om de veertien dagen eens de weg opgaan. Voor de rest wordt die opgevouwen en in de garage (die deel uitmaakt van het huis) opgeborgen.

Heel erg handig is dat !

Ik heb de Croozer Cargo ook al eens vergeleken met mijn vorige fietskar: een Kidcar Combi. De prijs daarvan is grosso modo het dubbele, de kar kan niet zo compact weggeborgen worden, maar de kwaliteit van het materiaal is heel wat beter. Dat gaat dan zowel over het de materiaalkeuze, de constructie als het rijgedrag.

Vanmorgen had ik de kar weer eens nodig. Op het boodschappenlijstje stonden onder andere 3 kratjes Oxfam-fruitsap en 12 flesjes bier... (volgende week bouwen we een feestje). Dus haalde ik de opgevouwen kar uit zijn bergplaats en startte de assemblage. Daarbij merkte ik het volgende

Kijk: dat vind ik nu absoluut niet kunnen. De 40 jaar oude bukker van mijn jongste (neen, die jongste is geen 40) vertoont amper roest (de velgen al helemaal niet: die zijn in inox), geen enkele andere fiets - en die worden veel intensiever gebruikt - ziet er zo uit.

De kar zal het nog wel een poosje uitzingen, maar nadien wordt het wat anders. Zeker weten.

mobiliteit of stilstand ?

Deze week kreeg ik op de radio ontstellend nieuws te horen: heel veel Vlamingen nemen voor zowat elke verplaatsing de auto, ook om een brood te halen om de hoek. Je bent er waarschijnlijk sneller te voet...
Dan is de goegemeente verbaasd te horen dat meer dan 30 % van de bevolking te zwaar is.
Daarnaast bestaan er subsidies voor "groene" auto's. Dat laatste vind ik een gekke redenering: hoe kun je een iets minder vervuilende auto groen noemen ? Het hangt, veronderstel ik, van de referentie af: tegenover een twintig jaar oud rookspuwend vehikel is elke moderne wagen groen te noemen, maar naast een fiets is zelfs de groenste auto absoluut niet milieuvriendelijk ! Een "groener" autopark zal ook niets veranderen aan het aantal verkeersdoden, aan de files, ...

Dus moet actie ondernomen worden om die luie Vlamingen uit de auto te krijgen, minstens voor korte verplaatsingen. Hoe doe je zoiets ? Door op veel manieren de boodschap te laten doordringen, denk ik zo. Let wel: ik ben geen mobiliteitsexpert. Het is dus goed mogelijk dat ik de bal mis sla.

Een logisch gevolg van gelijk welke poging om gewoontes te doorbreken is dat er protest zal volgen; de eigen auto is een heilige koe en wie daaraan wil raken mag rekenen op tegenstand. Laat dat echter geen reden zijn om niets te doen, want dat is duidelijk geen optie. Binnen de mogelijkheden zie ik vooral twee grote groepen: het promoten en propageren van fietsgebruik is de positieve actie en het ontraden van individueel autogebruik de negatieve.

Een systeem van de noordelijke staten (Nederland, Denemarken) is de motorvoertuigen (auto en motorfiets) zwaarder belasten. Dat werkt, maar het probleem is dat het niet echt democratisch is. Een alternatief is het gebruik van de auto zwaarder belasten door de brandstof duurder te maken. Dat is een economisch middel. De voorbije jaren is de brandstofprijs al enorm gestegen en ik twijfel er niet aan dat die kost een grote hap neemt uit het gezinsbudget, maar nog steeds blijven mensen (al mopperend op de hoge kost) hun auto nemen zonder over alternatieven na te denken. Die piste lijkt dus niet veel uit te halen.

Een tweede middel om vooral gebruik op korte afstand te ontmoedigen is dat gebruik moeilijker maken. Dat kan door bijvoorbeeld een centrum minder toegankelijk te maken voor auto's (smallere straten, minder parkeerplaatsen, parkeren aan de rand, ...) of in het geval van steden door een tol te heffen bij het binnenrijden. Uiteindelijk is een centrum in eerste plaats bedoeld om te wonen; de economische functie komt op een - belangrijke - tweede plaats. Ruimtelijke ordening is één facet hiervan (belonen wie in een centrum woont en het wonen buiten de kernen ontmoedigen), barrières opwerpen (moderne tolpoorten, verkeerscirculatieplannen, ...) een ander.

Een derde middel is propaganda voeren: duidelijk maken dat te voet gaan of fietsen op korte afstand veel voordelen heeft. Als je weet dat fijn stof geproduceerd door het verkeer meer doden als gevolg heeft dan dat er verkeersdoden vallen, is het ook duidelijk dat er simpelweg minder verkeer moet zijn. Als je weet dat fietsen lichaamsbeweging betekent en dat dit duidelijk positieve gevolgen heeft voor levensverwachting en -kwaliteit, moet daarop ingezet worden.

Het hele luik "ruimtelijke ordening" laat ik even voor wat het is. Het is wel de hoogste tijd om die anders aan te pakken dan tot op heden de gewoonte was, maar op korte termijn mag je hiervan weinig resultaat verwachten.

De Fietsersbond in Vlaanderen zet in op het promoten van fietsen voor korte verplaatsingen (tot 5 km en iets meer) en het aanmoedigen van het gebruik van elektrische fietsen voor iets langere afstanden (zeg tot 10 km). Ook de aanleg van fietssnelwegen en dergelijke wordt bepleit. De Fietsersbond vergeet dat - weliswaar in de marge - ook fietsen bestaan waarmee je afstanden tot 30 km en meer kunt overbruggen met een behoorlijk comfort. Velomobielen heten die...

Een voorstel op dit vlak: geef de voortrekkers die beslissen een velomobiel aan te kopen voor woonwerkverplaatsing een ecobonus in plaats van die te gebruiken om de auto-industrie draaiend te houden. Vlamingen kopen sowieso om de zoveel jaar een nieuwe wagen; gebruik de centen om de pioniers aan te moedigen. Mocht dit lukken, dan kan het ook een boost zijn voor de ontwikkeling van dit soort voertuigen en een toenemende populariteit zou ook de productie- en kostprijs kunnen verlagen. Tegelijk zullen waarschijnlijk meer mensen nodig zijn voor de productie van de nu nog alternatieve transportmodi. Iedereen wint ?

Traagste woonwerkrit ooit

Enfin, voor mij in eFAW. Ik probeer het met wat beelden.

Kabeltje door, dus kleinste verzet

Daar sta je dan: bij een aanzetten aan het werk knapt een kabel van de versnellingsnaaf...

Startuur: 13u10
Af te leggen afstand: 23 km
Geen fietsenmaker in de buurt

Aankomst rond 14u50
Trapfrequentie zowat 110

Morgen een nieuwe kabel steken.

Herfst

Zo leek het althans onlangs 's morgens vroeg. Alles zat dicht, verstopt onder een dikke laag mist. Schemerig, vochtig en natuurlijk met een beperkt zicht.

Dus vertrok ik voor de tweede keer deze zomer met de lampen aan. Binnen de kortste keren droop het water van mijn haar - het dakje had ik thuisgelaten -, maar koud was het niet: alweer een woonwerkrit in t-shirt ! De zonnebril - die vooral dient om beestjes uit mijn ogen te houden - mocht ik algauw wegbergen: ik zag geen steek door het condens.

De hele weg bedroeg de zichtbaarheid naar schatting 50 m. Meer niet. Langs de dijk zie je dan silhouetten uit het duister opdoemen: meestal woonwerkfietsers, met een degelijke fiets, dito uitrusting en valhelm op het hoofd. We zijn gewoon om elkaar elke dag te kruisen en ondertussen gaat dat meestal gepaard met een groet; een knikje of een opgestoken hand. Fijn is dat: welke fiets je ook gebruikt, je wordt gerespecteerd voor het feit dat je fietst.
Veel van die fietsforenzen zie ik dan ook dag in dag uit, zomer en winter, zon of regen (nou ja, bij regen toch heel wat minder) en het aantal groeit gestaag.

Als je dan denkt dat de beheerders van de jaagpaden een actie willen houden op toch maar eens op de regels te wijzen - die dateren uit 1935 of daaromtrent -, dan denk ik dat we toch op verschillende sporen zitten.

's Avonds is de toestand meestal wel anders: meer volk, meer fietstoeristen en wielertoeristen (sneller) vooral. Dat betekent, vooral met de fietstoeristen, meer opletten, want velen onder hen vergeten algauw dat ze niet alleen op de weg zijn en zwalpen gezwind van rechts naar links en weer terug, ogenschijnlijk blind en doof, want bellen en toeteren haalt vaak niets uit. Als je dan passeert, schrikken ze zich rot en vinden dat je gevaarlijk doet. Nou ja, ik heb ruim vooraf mijn komst laten horen en ik vertraag wel tot het snelheidsverschil niet te groot is.

Maar goed, uiteindelijk blijft het zo dat de hele woonwerkroute behoorlijk onbevolkt is en ik dus goed kan opschieten. Net als die andere fietsforenzen.

"autovrije" dag

Gisteren, zondag 16 september, begon de "week van de mobiliteit" in Vlaanderen. In de grote steden betekent dat dat het centrum autovrij - eerder autoluw - gemaakt wordt: het centrum is uitsluitend voor zachte weggebruikers bereikbaar. In sommige steden durven ze wat minder...

In Gent hield dit onder andere een plein om bakfietsen te testen in, een plein om elektrisch te fietsen en met de Gentse Liggers maakten we gebruik van de omstandigheden om het ligfietsen te promoten. Omdat we in de eerste plaats fietsers zijn, maakten we in de voormiddag een ritje door het havengebied, dat voor fietsers grotendeels ongekend terrein is (en op werkdagen ook niet echt veilig, omwille van het vele vrachtverkeer).

In de namiddag gingen we dan de promotoer op: aanwezigheidspolitiek wordt dat genoemd. Ligfietsen en vooral velomobielen trekken zeer snel de aandacht en het valt daarbij op hoeveel mensen geen schroom tonen: overal een duwen en trekken, het hoofd in de fiets steken, proberen er in te klimmen... Op de foto is het nog leuk.

 Ik ben benieuw hoe ze zouden reageren indien je hun autodeur zou opentrekken en even aan alle knopjes op het dashboard zou zitten friemelen ? In elk geval: ruim voldoende interesse en veel bewondering voor wie ermee rijdt. Of het ertoe leidt om ook maar één extra persoon in een velomobiel te krijgen ? Ik betwijfel het ten zeerste, maar je weet natuurlijk nooit.

Positief is alvast dat een VM niet meer als "een raar ding"  beschouwd wordt; dat meer en meer mensen meteen weten wat het is. De sociale aanvaarding is dus wel verbeterd en van velen hoor je bewondering voor het feit dat je als "mobiliteitspionier" bezig bent.

Overigens reed ik na de middag mijn achterband lek. Het vorige lek dateert van begin augustus, dat wil zeggen naar schatting 1.500 km geleden en toen was het de rechterband. In beide gevallen ging het om een glassplinter die zich een weg door de antileklaag gewrongen had.

moeilijk...

De Kobra is ondertussen voorzien van nieuwe banden, een nieuwe derailleur en nieuwe cranks. Toch blijven er enkele zaken die te wensen overlaten.

Het moeilijkste hierbij is hoe de achterrem functioneert en daarbij komt het echt op een millimeter aan ! Ergens zit iets fout met het concept: de hoek tussen de remhoeven en het achterwiel is niet correct. Normaal gezien zouden die hoeven recht naar de naaf moeten wijzen, maar dat is niet zo. Hierdoor kunnen de remblokken enkel gebruikt worden indien ze op het uiterste punt van die hoeven vastgezet zijn en dan nog niet onder 90°. Omdat het een racesysteem is, dat per definitie zo licht mogelijk moet zijn, zijn die hoeven ook erg kort, waardoor er weinig speling is.

Wat is nu het probleem ? Als het wiel 1 mm verder naar achteren staat, slepen de remblokken tegen (en al snel door) de band, als het daarentegen 1 mm meer naar voren staat, sleept het loopvlak van de band tegen de zijkant van de bout waarmee de rem op het frame bevestigd zit.

De hoek van de rem veranderen is ook niet evident, want de arm waarop de remkabel binnenkomt, zit in een uitsparing in het frame...

Als klap op de vuurpijl blijkt een ETRTO maatgeving ook niet altijd hetzelfde te betekenen: de vorige 28-622 kon er net in, maar de Conti GP blijkt enkele millimeters dikker te zijn, waardoor het achterwiel niet goed kan gezet worden... 

De Kobra is dus onbruikbaar op dit ogenblik.

besmettelijk

Wie het ook doet, weet het wel zeker: niets aangenamer dan naar het werk liggen. De lucht is jouw televisie onderweg.

Vanuit de blikken doos kun je toch niet genieten van zo'n uitzicht ?

Die zalige ervaring is besmettelijk: een collega komt sinds vorig jaar geregeld met een Raptobike naar het werk. Blijkbaar is het fietsen zo leuk dat het naar meer smaakt. De Raptobike is dan niet meer voldoende en dus zie ik in de fietsenberging op het werk af en toe het volgende beeld.

Deze foto dateert van de afgelopen vakantieperiode: nu staat diezelfde berging meestal helemaal vol (met bukkers en enkele bromfietsen).

Meer en meer collega's komen fietsend naar het werk: voor de meesten is het geen 5 km en daar bovenop betaalt het bedrijf ons € 0,20 per km (onbelast). Voor de VM-rijders is de afstand wel wat groter - 23 km enkel voor mij - maar dank zij de velomobiel is die afstand ruim haalbaar en gebeurt de verplaatsing op een aangename manier.

grens

Nu ja, ik had er niet echt een periode voor opgesteld, maar uiteindelijk, na iets meer dan een jaar "Allewederen" is een mooie grens doorbroken.

Het volgende "doel" is uiteraard de 20.000 km grens, maar ook daar zet ik geen termijn op. Tenslotte is eFAW een transportmiddel en is het woonwerkverkeer de af te leggen weg, meer niet. Die grens zie ik me nog te halen. Wat daarna komt, is nog in nevelen gehuld. Misschien 30.000, misschien een andere, snellere VM (hoewel ik twijfel of dat op mijn route effectief tijdswinst zal opleveren) ?

eFAW heeft in elk geval aan alle verwachtingen voldaan: (redelijk) betrouwbaar, comfortabel en snel. De velomobiel als transportmiddel voor middellange afstand heeft zijn waarde bewezen, wat mij betreft.

N360

Hoe het ondertussen met de NuVinci N360 naaf gaat ? Goed, dank u...

Zoals het meestal met goed lopende delen gaat: de naaf doet gewoonweg zijn werk en valt dus helemaal niet op. Ik merk dat ik de verhoudingen onderweg continu bijstel in functie van de rij-omstandigheden (windsterke en -richting, rolweerstand, helling, ...). Het aangenaamste van de NuVincinaaf is dat je altijd precies de gewenste trapfrequentie kunt instellen. Traploos, zonder klikjes en altijd perfect. Dat is exact wat de verwachting was.

Zoals ik in het begin al meegaf: het enige bezwaar is het hogere gewicht, vooral omdat dit in het onafgeveerde deel van de fiets zit. Meestal merk ik er niets van, maar op slechte wegen (klinkers en andere ondergrond die trillingen met een hogere frequentie veroorzaken) durft eFAW nogal hevig kwispelstaarten.
Theoretisch zou dit op te vangen moeten zijn door het toevoegen van een tweede veerpoot: een A2 heeft een dubbele achterbrug, dus erg moeilijk kan het niet zijn. Het probleem is volgens mij niet van die aard dat dit nodig wordt, want het kwispelen is makkelijk op te vangen en tot nu toe kreeg ik nooit de indruk dat het tot gevaarlijke toestanden kan leiden.

Theoretisch is de weerstand ook hoger, maar volgens wat ik daarover vond is die variabel, naargelang de gekozen verhouding. In de praktijk merk ik er niets van. Onlangs kreeg eFAW een flinke onderhoudsbeurt, waarbij de ketting helemaal gereinigd en opnieuw gesmeerd werd en de banden weer op druk gezet werden. Dàt maakte wel een merkbaar verschil !

Wat voor neofieten een probleem kan vormen, is dat bij stilstand niet zomaar van de grootste naar de kleinste verhouding kan teruggeschakeld worden: een beetje anticiperen (of de trappers even bewegen) is wel nodig. Ook is de afstand waarover je de versteller moet draaien vrij groot. Anderzijds maakt die grote beweging wel dat je heel precies kunt instellen.

Enkele maanden geleden heb ik het tandwiel vervangen door een 19T exemplaar, waarbij het goed uitkwam dat simpele kransjes voor een Shimanoderailleur gebruikt kunnen worden. Ligt het aan de breedte van zo'n kransje of aan slijtage van de ketting, dat weet ik niet, maar sindsdien is de ketting er wel al enkele keren (zoals in "een tiental keren") afgelopen op een slecht wegdek. De combinatie van het enkele kransje en de kettingspanner vooraan maakt het dan wel weer eenvoudig om die ketting weer op zijn plaats te krijgen. Misschien, indien het niet enkel aan de ketting ligt, zou het toevoegen van een kettingspanner op de wielnaaf ook kunnen helpen. Die werkt dan als de kooi van een derailleur en houdt de ketting mooi in lijn. Anderzijds betekent elke toevoeging weer meer gewicht en weerstand.

Een 20" wiel en een versnellingsnaaf: het blijft een goede combinatie ! Beter dan een derailleur en navenant laag hangende ketting.

koplamp

Licht: je kunt er nooit genoeg hebben in de winter op onverlichte wegen, maar het moet wel op de juiste plaats terechtkomen ! Dit heb ik al nog gesteld: koplampen met een cirkelvormige lichtbundel vind ik maar niks. Ze zijn vooral goed om tegenliggers te verblinden en daarenboven gaat de helft van de lichtenergie (en dus van het batterijvermogen) verloren. Een goede fietskoplamp met afgekapte bundel concentreert het licht waar je het nodig hebt: op de weg.

Op eFAW zit daarom een BuM Cyo RT (met dagrijlichten, zodat ik het gevoel heb met een BMW of Audi te rijden...). Tot op heden was dat één van de betere koplampen, in het geval van eFAW gevoed met een batterijpack van 6 AA cellen (dus 7,2 V, optimaal volgens BuM).

Maar de LED-techniek evolueert heel snel en op Eurobike lanceerde Busch und Müller een nieuwe koplamp: de Luxos. Een andere reflector zorgt voor een veel bredere lichtbundel, zodat je niet meer het tunnelgevoel krijgt (ook de bermen worden mee verlicht); andere elektronica (en een andere LED allicht) zorgen voor een grotere lichtopbrengst en afhankelijk van de smaak kun je desnoods de lamp regelen vanaf je stuur. 70, 90 of (voor de pedelecversie) 120 lux, dat is niet niks !

Zoals ik zei: meer lux kan altijd, maar het licht moet wel terechtkomen waar je er wat aan hebt en dat is op de weg. Meer lux betekent niet altijd beter licht, want dikwijls gaat het dan over hoogvermogens-zaklampen met een fietshouder. In de praktijk zie je daar niet meer mee, maar je kunt wel vertellen dat je lamp 200 (of nog veel meer) lux produceert. Meer vermogen moet ook ergens vandaan komen. In het geval van een naafdynamo merk je daar niet veel van, maar indien je met een batterij werkt, merk je wel dat die veel sneller leeg raakt.

Ga ik die nu meteen op eFAW monteren ? Neen hoor: de Cyo RT doet het prima en de nieuwe, in 90 lux versie, moet zo'n € 180 kosten. Maar het is wel een mooie ontwikkeling, vooral die bredere lichtbundel.

Wat ik me bij het concept meteen afvroeg: stel dat je de Luxos U (met stuurschakelaar en USB-aansluiting om je mobieltje op te laden) in een velomobiel wil monteren, zou je dan zonder veel moeilijkheden de bedrading kunnen verlengen ? De afstand tussen stuur en koplamp is namelijk wel wat meer dan op een bukker.

veiligheid en zo

Gisteren was het alweer zover: een bewijs van subjectiviteit van observatie. Op de woonwerkroute rijd ik een heel klein stukje langs een wat grotere weg (Hundelgemsesteenweg in Merelbeke). Een heel klein stukje, dat is pakweg 200 m. Een tweevaksweg is het, met aan beide kanten een vrijliggende fietsstrook. Omdat het zo'n kort eindje is en omdat de zichtbaarheid niet optimaal is (dikwijls vrachtwagens op de parkeerstrook en een oprit van een carpoolparking) hou ik de snelheid matig.

Gisteren reed ik daar dus weer langs, cruisend aan 25 km/u. Staat er een oudere heer op het voetpad te gebaren dat ik moet vertragen; blijkbaar reed ik in zijn ogen pijlsnel. Tijd zat, dus ik stop even om te vragen wat hem van het hart moet.

"Moet je geen helm dragen," vraagt hij me. "Moeten ? Niemand op de fiets moet dat, meneer". "Ah, maar het is wel veiliger hoor." Tja, is dat zo ? Een zeer genuanceerde opinie kun je bijvoorbeeld lezen op Fahrradzukunft.

Pro:

• mocht je bij een matige snelheid op je hoofd vallen, dan zal de helm wellicht wat helpen, als is het maar om schrammen te voorkomen. 
• Belangrijkste pro: mensen zeuren niet dat je beter een helm zou dragen.
• als het licht regent, blijf je wellicht wat droger (als er niet teveel gaten in zitten).
• de fietshandelaar verdient weer een extra centje.

Contra:

• studies toonden aan dat automobilisten dichter passeren langs gehelmde fietsers (goed, als ze je dan aanrijden, zal die helm misschien wel helpen)... 
• in het artikel waarnaar ik hierboven verwijs, wordt uiteengezet dat een helm het contactoppervlak van het hoofd vergroot en dat je dus meer kans hebt om je hoofd te stoten bij een val.
• het zwakste punt van een menselijke schedel wordt gevormd door de slapen. Bijna geen enkele helm beschermt dat deel van je hoofd.
• Het grotere oppervlak maakt ook de hefboomwerking groter en dus is de kans op nekletsel navenant (afhankelijk van het type helm)
• Een helm geeft ook een vervelende boodschap mee: "fietsen is gevaarlijk"

Op straat begin ik die discussie niet, wegens veel te ingewikkeld. Mensen zullen meestal beleefd knikken, maar hun mening zal niet veranderen: "helm = veilig" zit er stevig ingestampt. En, toegegeven, het oogt ook veiliger. Subjectiviteit, weet je  nog ?

Ben ik tegen fietshelmen ? Neen, hoor. Wie het wil, draagt er maar eentje. Soms doe ik dat ook, om mijn scalp heel te houden, bijvoorbeeld, of om van het gezeur af te zijn. Of in de winter om kou en regen van mijn hoofd weg te houden (Ekoi City +: zeer aanbevolen daarvoor) Zou dat voor de vele fietsforenzen onderweg ook de aanleiding zijn ? Tenslotte zie ik bijna niemand onderweg die geen helm draagt. In de studentenstad Gent is het wel even anders !

Voor de rest was het een gezellige babbel met die heer, die toch wel geïntrigeerd was door mijn vehikel."Aan de universiteit maken ze die ook, meneer. Op zonne-energie." Ach ja...

transportfietsen

Tja, als je geregeld bij dezelfde zaken langsgaat, merk je af en toe toch wat nieuws. Zoals deze fiets.

Montego Barrow transportfiets (Fietser.be)

Dit lijkt me een handige boodschappenfiets voor een stad als Gent, met tramsporen, kasseien en een centrum waar je wat meer rijcomfort zeker weet te waarderen. Een mandje om boodschappen in te bewaren en dikke banden om de confrontatie met de tramsporen aan te gaan. Puur functioneel lijkt me dat ! Ben, van Fietser.be, was er alvast enthousiast over.

 

Het stuur is ook een origineel concept, in mijn ogen toch. Het systeem betekent dat je de breedte en hoogte van de handgrepen makkelijk kunt verstellen.

 

Ook praktisch: het stuur is vergrendelbaar in de rechtdoorstand, zodat het niet opzij valt indien de fiets op de (dubbele) standaard staat.

Geen toeters en bellen, maar wel een versnellingsnaaf, naafdynamo, geveerd zadel en ballonbanden.

oud en nieuw

Probleem: bij oneffenheden in de weg loopt de ketting er vooraan geregeld af.

Analyse: de kettinglengte is niet de oorzaak, want er kunnen maximaal twee schakels tussenuit. De ketting is ook niet versleten. Een eerste reden is de grote overspanning, vooral van de terugkerende ketting waar geen enkel kettingwiel voor geleiding zorgt. Een tweede reden is dat die lange ketting ook behoorlijk wat gewicht in de weegschaal werpt en de kettingspanning dus niet voldoende is.

Oplossing 1: een derailleur met een lange kooi zou voor meer kettingspanning moeten zorgen.

De originele Shimano EX100 moest dus vervangen worden door wat anders en dat "wat anders" werd een Shimano Sora.

De langere kooi is duidelijk te zien.

Oplossing 2: een beschermrand op het kettingblad zou ervoor moeten zorgen dat de ketting er alvast aan de kant van de crank niet meer af kan lopen. De binnenkant is minder evident, omdat er twee kettingbladen zijn.

Oplossing 1 is operationeel. Tot nu deed ik enkel een heel korte testrit, wel over een oneffen wegdek en de ketting is alvast niet afgelopen op dat eind. Het lijkt erop dat er wat meer spanning op staat ook.

Deze week, indien het weer het toelaat, test ik de nieuwe uitrusting uit op de woonwerkrit.

Veiligheidsattributen

Fietsen is een uitermate gevaarlijke zaak. Als je in de auto stapt, doe je je gordel om (of niet) en klaar is kees. Als je wil fietsen volgens wat de meesten als veilig beschouwen, heb je meer werk.

Neem nu een simpele ligfiets, met niet meer dan twee wielen, en je voorziet je van alles wat niet-liggende experts als veiligheidsverhogende attributen beschouwen, dan ben je algauw een kwartiertje zoet eer je kunt aanzetten:

• vlag ? Check
• continu knipperende verlichting ? Check
• fluohesje ? Check
• Fietshelm (bij voorkeur stijl Nutcase) ? Check
• Handschoenen ? Check

En waarom heb je dat allemaal nodig ? Omdat automobilisten je anders overhoop rijden...

De Nederlandse collega-blogger "Brandweerquest" had het er ook over: mensen vinden ligfietsen en velomobielen levensgevaarlijke dingen en dus moet je je goed zichtbaar maken. Eigen ervaringen en inzichten van de ligfietser of velomobilist zijn van geen tel: de experts weten het beter.

Dat vlagje, daar wordt ik ook geregeld op gewezen. "Dan zien ze je beter". Ja, dat zal wel, zeker ? Kijk: een Flevobike Alleweder is 2,65 m lang en pakweg 80 cm hoog. Dat betekent zijdelings pakweg 2 m² oppervlak, dat in mijn geval ook nog eens ruim bekleed is met reflecterend folie. Indien het dakje erop zit, zal eFAW zeker een meter hoog zijn.

Moeilijk zichtbaar ?

Een vlagje van enkele vierkante centimeters zal hier waarschijnlijk de zichtbaarheid héél sterk verbeteren... Akkoord: het zit een stuk hoger, het wappert en is meestal in één of ander fluokleurtje, maar voor wie die 2 m² niet ziet, zal dat vlagje waarschijnlijk het verschil niet maken.

Het probleem kan zitten in het frontale oppervlak, want dat is echt bescheiden (dat is ook de bedoeling natuurlijk: aerodynamica en zo). Maar als je rijdt, veroorzaak je rijwind en dus wijst je vlag in de rijrichting. Wat zou het frontale oppervlak zijn van het stukje mast waar de vlag op zit ? Enkele luttele vierkante centimeters ? Dat zal ook niet helpen, denk ik zo. Permanent met licht aan rijden lijkt me een betere oplossing in dat geval en een keer de dagen korter worden en het licht minder intens ben ik dat ook van plan.

Wie liggend fietst, heeft het volgende zeker ook al ervaren: je moet tegen aandacht kunnen. Heel wat aandacht zelfs: je wordt nagewezen, aangestaard, autoraampjes draaien open, duimen omhoog onderweg, ... En toch schijnt het heel gevaarlijk te zijn, dat ligfietsen, want je bent zo goed als onzichtbaar... Een zeer bizarre contradictie.

Maar inderdaad: je moet er niet over discussiëren, want als ervaringsdeskundige heb je blijkbaar geen recht van spreken. Je wijkt af van de norm, dus ben je gevaarlijk bezig. "Ze zouden dat moeten verbieden". Tja, ik begin er zeker geen discussie over.