donderdag 24 maart 2016

Nog maar eens een wiel maken - deel 1

De aanleiding

Deze keer is de Seiran weer het onderwerp. Kan ik ook niet aan doen: de E-Orca blijft gewoon rijden, zonder enige hapering, dus valt er weinig over te vertellen.

Voor die Orca kan ik ook geen wielen spaken, want er zitten gietwielen in. Dat hoeft ook niet, want op één foutje na (één velg bleek iets te klein, met exploderende banden als gevolg) doen ze gewoon hun werk.


De Seiran 24 dus. Met een voorwiel met naafdynamo. Die defect is dus, zoals je hier kon lezen. De fietsenmaker zette er de originele Deorenaaf weer in. Voorlopig. En ik bestelde een Shutter Precision SD-8 naafdynamo bij Wouter Scholten van Gambiet Fietsen. Dat is de man die behoorlijk gedetailleerde en goed gedocumenteerde tests publiceert rond fietsverlichting.

Shutter Precision SD-8

Die dynamo is ondertussen aangekomen, dus kan ik aan het werk gaan.

Qua vorm wijkt de SP nogal af van de SRAM iLight (aka Sanyo).



Ook het gewicht is van een andere grootteorde: 385g (SP SD-8) vs. 567g (SRAM iLight D7 ofte Sanyo). Speelt dit een rol? Niet echt, want anders mag ik meteen de zijstandaard weer verwijderen, en de bagagedrager en de spatborden en ... Maar 200 g toevoegen zonder dat het een meerwaarde biedt, is toch iets anders dan die andere zaken.

Theoretisch wijken ze ook af, wat meetwaarden betreft. Rendement met licht aan of uit, geleverd vermogen bij diverse snelheden... Ik zeg wel theoretisch, want de verschillen zijn zo klein, dat ze in de praktijk niet merkbaar zijn. 1 W bijvoorbeeld, is maar een fractie van wat een paar kilometer verschil in windsnelheid doen of van het nodige vermogen naargelang de wegbedekking.

Waarom dan die Shutter Precision?

Wel: de SRAM kreeg ik cadeau. Maar die is stuk, onherstelbaar, en moet vervangen worden. In de Birdy zit ook al een SP (SV-8) en die doet zijn werk prima. Voor een beetje naafdynamo zit alles zowat in dezelfde prijsklasse. Wat daarbuiten valt zijn de echt goedkope Shimano's enerzijds (pakweg € 35) en de SONs anderzijds (reken dan op € 200).

Dat SON prima materiaal levert, staat buiten kijf. Of het nu echt beter is dan pakweg een Shimano van Deoreniveau of een Shutter Precision, is een andere zaak. Een SON is vooral duurder en heeft een zekere status. Als de SP € 100 kost en de SON het dubbele, zonder aantoonbare meerwaarde, is de keuze snel gemaakt.

Bijkomend: de Seiran heeft 24" (ETRTO 406) wielen. Te groot voor een dynamo specifiek voor kleine wielen en te klein voor een dynamo voor 28" (622) wielen. Voor de ene draait hij te traag, voor de andere te snel. Dat maakt dat de geleverde energie niet overeen zal stemmen met wat de fabrikant opgeeft. Ik mailde hierover met Vic Chen, de ingenieur die achter Shutter Precision zit. Hij bevestigde dat de SD-8, bedoeld voor kleinere wielen, wellicht de beste keuze is. Waarom? Met een ligfiets rij je door de band wat sneller, waardoor de omwentelingssnelheid van de naaf ook hoger ligt. De naaf zal dus gegarandeerd voldoende stroom leveren. Volgens hem leveren de SD-8 en PD-8 (respectievelijk voor klein en groot wiel) vanaf 15 km/u eenzelfde vermogen. Als je rekent dat de Seiran uitgerust is met LED-verlichting, die minder stroom vraagt, moet dat dus ruim voldoende zijn.

4 opmerkingen:

  1. In de praktijk levert mijn 20"SON in een 559 wiel geen enkele problemen op. Knippert onder de ~5km/u.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Vanavond maakte ik een korte testrit met de nieuwe dynamo in het wiel. Die doet precies wat ervan verwacht wordt. Prima dus. En nu rijdt de Challenge zonder te piepen ;-)

      Verwijderen
  2. De meerwaarde van een SON zit hem in de 'onderhoudbaarheid' en service van de fabrikant bij onverhoopte problemen. Verder is een SON gewoon 'cost no object' gebouwd en daar is de prijs ook naar.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat kan zijn, maar het zegt niets over servicebaarheid en service van andere fabrikanten. Een Shimano naafdynamo kun je vaak zonder meer openmaken en herstellen of onderhouden. Met een SON lukt dat niet: die moet je opsturen en dat kost dan weer zoveel als een nieuwe Shimano. Een SP kun je ook terugsturen voor onderhoud, maar ik heb geen idee van de herstelkost. Daar heb ik nog niets over teruggevonden.
      Blijkbaar is een belangrijke factor in de prijs van SON het feit dat het 'made in Germany' is en dat voor de productie gewerkt wordt met een sociaal project (beschutte werkplaats), hoorde ik ooit. Ik weet niet of het klopt, maar als het zo is, zou het meer in de verf gezet mogen worden.
      'Cost no object' zou moeten inhouden dat ze de beste zijn en dat tonen cijfers en metingen niet echt aan. Wat betrouwbaarheid betreft, zou je een procentuele uitval van de diverse fabrikanten en modellen moeten hebben. Ook niet evident. Dat neemt natuurlijk niet weg dat SON prima naafdynamo's maakt, maar het zegt niets over de anderen.

      Verwijderen