vrijdag 6 november 2015

Fietskamperen met de velomobiel - materiaal (2): de E-Orca als reisvelomobiel

Laten we daar maar mee beginnen: tenslotte is dit een fietsblog en de E-Orca is de fiets die de meeste kilometers verslindt.

Ruimte

Een Orca meet 243 cm in de lengte. Tegenover een Quest of WAW maakt dat bijna een halve meter minder. De WAW heeft een afneembare staart, waardoor de bergruimte eerder beperkt is. Een Quest heeft qua volume duidelijk meer te bieden, maar de ruimte is in een Orca veel toegankelijker, vooral door de ruim opengaande kap.



Het is verrassend hoeveel je erin mee kunt nemen. Als je wil kamperen, is dat natuurlijk mooi meegenomen.


Flink beladen Orca

Reiscomfort

Indien je met de velomobiel wil reizen, moet je voertuig eerst en vooral voldoende comfort bieden. Je wil niet na 50 km met verdoofde ledematen zitten. Een ligfiets of velomobiel biedt al het voordeel dat een houten kont of pijnlijke polsen zo goed als uitgesloten zijn. Een Orca is daarbij nog uitgerust met een spanzitting, waardoor je rug prima geventileerd wordt.

Over de kwaliteiten van de Orca voor dagelijks gebruik hoeven we het niet te hebben, wel over hoe die het doet op lange afstand en over meerdere dagen tot weken.
De elementen die daarbij van belang zijn:
  • rijcomfort
  • betrouwbaarheid
  • bagagecapaciteit
Er is een ruim verschil tussen elke dag tweemaal dik 20 km te rijden door weer en wind enerzijds en ettelijke dagen na elkaar meer dan 100 km af te leggen. 'Meer dan 100' kan dan ook 150, 180 en meer kilometers betekenen.
Voor woon-werk houdt dat telkens zowat drie kwartier vertoeven in de Orca in; reizen wil zeggen dat je er ongeveer de hele dag in zit. Dat stelt hogere eisen aan de ergonomie en het comfort. Kleine dingen, waarvan je bij het forenzen denkt 'nou, ja, het zou misschien beter kunnen' worden dan snel irritant. Het gaat in eerste instantie over het zitcomfort, maar ook over het rij- en stuurgedrag, over de plaatsing van de knoppen en allerlei kleine zaken.

Sommige elementen zijn het gevolg van keuzes. Een naafdynamo is bijna uitgesloten in een velomobiel, dus ben je op een accu aangewezen voor de verlichting, de knipperlichten, de claxon ... Die accu moet je laden, dus op reis moet een lader mee.

Bij de Flevobike Orca is elektrische ondersteuning de logische keuze. Dat betekent nog een accu en dus nog een lader. Voor een kampeerreis heeft dit trouwens ook een groot voordeel: je moet ettelijke kilo's extra meenemen en zeker in een flinke bergop of met een harde tegenwind is de motor een prima hulp. Voor wat hoort wat...

Het zitcomfort wordt grotendeels bepaald door je houding in de fiets. Dat is iets wat je vooraf kunt bijstellen. Gewoon zorgen voor een optimale afstelling vooraf is eigenlijk een evidentie. Ik kan me niet echt voorstellen dat er velomobielen zijn waar het zitcomfort niet prima is.

Ophanging en wegligging

Een Orca heeft vooraan een veerweg van 6 cm. Dat is veel. Natuurlijk wordt die minder naargelang de belading meer gaat wegen.
Achteraan heb je dan weer een instelbare veervoorspanning: simpelweg een lange bout in- of uitdraaien op het uiteinde van de veerpoot is voldoende.

Stelschroef onderaan op de veerpoot
Daar moet je even aan denken met een zwaar geladen velomobiel, maar het doet wonderen voor de aandrijving en het weggedrag.
Ook de grote bodemvrijheid (goed, volgeladen zal die wat minder zijn) komt op reis goed van pas. Grintwegen, onverhard, een eindje bospad: je zal niet snel vastrijden. Doe dat maar eens met een DF... Dat ligt niet enkel aan de hoogte boven de weg, maar ook aan de oplopende neus en het feit dat bij het achterwiel niets tegen de grond kan komen. Aerodynamisch is dat misschien minder gunstig, maar onder minder dan optimale omstandigheden is het wel heel handig.


Ergens langs de Noordzee fietsroute
Of bij onverwachte off-road stukken.



Het Flevobike velomobieldakje is nog zo'n handigheid: bij felle zon of regen ben je beschut. Bij mooi weer is het in een handomdraai verwijderd. In een volgeladen Orca heb je wel een probleem, indien je kiest voor cabrio-rijden: er is geen plaats meer voor het dakje!
Nu komt het goed uit dat het prima past onder het regenzeil van de Cyclone.
Ieder kiest het voor zich, maar ik hou toch meer van het uitzicht zonder dat dakje. Het is ook socialer: andere fietsers en passanten zien je beter en een praatje maken is makkelijker. De keerzijde van die medaille: als je de Orca ergens parkeert, is alles binnenin bereikbaar, ook voor mensen met minder goede bedoelingen.

Een nadeel van het ontwerp - de wat mindere aerodynamiek - maakt op reis niet zoveel uit. Onderweg is het niet de bedoeling om zo snel mogelijk zoveel mogelijk kilometers af te leggen, maar eerder om onder comfortabele omstandigheden nieuwe territoria te leren kennen. Of dat nu aan 30 of 40 gebeurt, maakt niet zoveel uit. Eigenlijk wel: aan 30 beleef je de omgeving meer.

Op reis stop je ook geregeld om zaken te bekijken, omdat je van punt naar punt rijdt. Indien je ziet dat mensen interesse tonen voor je bizarre voertuig, stop je ook weer om een praatje te maken. Geen haast dus.


Anderzijds is het vaak onvermijdelijk dat je fout rijdt. Dat kan omdat je een afslag miste, maar evengoed omdat de track niet overeenkomt met de realiteit, omdat een weg afgesloten is, ... Dan is de korte draaicirkel van de Orca een voordeel, zeker indien er een fietskar achter hangt. Achteruitrijden met een aanhangwagen is niet evident.

Dat alles in een Orca afgeschermd is en dat er een Rohloffnaaf in zit, is geen nieuws. Op reis zijn dit weer voordelen, want je hebt er geen omkijken naar.

Maakt dat een Orca meer geschikt dan een andere velomobiel, als het om reizen gaat?

Geen idee. Ieder heeft zijn voorkeuren, zijn aandachtspunten. Je zou ze ook allemaal moeten uittesten in dezelfde omstandigheden. Dan nog zal een andere velonaut wellicht tot een ander besluit komen, afhankelijk van welke elementen meer doorwegen.
In elk geval is de Orca prima geschikt voor het doel. Dat is waar het om gaat.

Ik leerde wel dat zowat elke velomobiel dezelfde zwakke plek heeft: de remmen zijn onderbemeten als je zwaarbeladen lange afdalingen moet maken. Schijfremmen zijn ook niet ideaal: volgens Fietser.be zijn meerdere velonauten na een poos weer omgeschakeld naar trommels. Ik zal de optie 'watergekoelde trommelremmen' eens van dichter bestuderen.

7 opmerkingen:

  1. Die foto "Ergens langs de Noordzee fiets route" is in Meijendel. Dat ligt tussen Scheveningen en Wassenaar. Er liggen daar meerdere dubbele hobbels in het fietspad. Met de Orca geen probleem zo te zien, maar mijn Quest loopt er onherroepelijk met de neus aan de grond. Als je daar staat waar je nu staat heb je net een lekkere afdaling achter de rug ;-)

    Sportieve groet,

    Robert-Jan

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ja, ik herinner me zo'n afdaling in de duinen. Bovenaan stond een bordje 'fietsers afstappen' of zoiets. Zag ik me met de Orca nog niet zo direct doen ;-)

      Verwijderen
    2. Je bent ook niet opgestapt, maar ingestapt. Dus kan je ook niet afstappen, hehe

      Verwijderen
  2. Remt een schijfrem niet veel beter dan een trommelrem? Vakantiefietsen worden niet met trommelremmen uitgevoerd maar met schijfremmen of V-brakes. De Magura hydrolische schijfremmen die ik had op mijn Challenge Fujin remden in elk geval veel beter dan een BB 5/7-schijfrem of trommelrem. In Denemarken met 80 km/u de heuvels af: remweg met trommels minstens 100 meter.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Schijfremmen remmen fantastisch. Op de Seiran zitten mechanische exemplaren (Avid BB7) en die doen het goed. Bij een velomobiel is het probleem vooral dat ze in een wielkast zitten en continu bestookt worden met zand, modder, ... Je kunt er ook niet goed bij om af te stellen, want het wiel zit in de weg. Het probleem met de trommels was in lange afdalingen vooral het warmlopen. Op het net afgelopen velomobiel Seminar werd als oplossing waterkoeling voorgesteld. Trommels hebben dan misschien iets minder remkracht, het grote voordeel is dat er geen onderhoud aan is.

      Verwijderen
    2. Dat zal een hoop massa toevoegen.

      Het inkapselen van schijfremmen is vanwege de warmte ook niet te doen neem ik aan? Alhoewel je daar wel het onderhoudsprobleem mee wegpakt en tevens het burst-remvermogen beter hebt.

      Verwijderen
    3. Honda heeft daar in de jaren '80 van de vorige eeuw nog mee geëxperimenteerd op hun motoren. Ik meen me te herinneren dat de voordelen niet opwogen tegen de nadelen, dus het systeem heeft het maar enkele jaren uitgehouden.
      Voor zover ik het begrepen heb, betekent de waterkoeling dat er water verneveld wordt op elke trommel als het nodig is. Puur manueel, vermoed ik. Veel massa zal het niet toevoegen (behalve het waterreservoir). Nu is wat extra massa wel te prefereren boven zonder remmen komen te zitten in een lange afdaling. Voor ons platte landje heeft het geen toegevoegde waarde, maar in de bergen...

      Verwijderen