donderdag 19 maart 2015

Van powerbanks en andere energiebronnen

Lang, heel lang, geleden had ik een fiets. Je weet wel: zo'n ding met wielen, een stuur en pedalen. Dat was het. Wilde ik een eindje fietsen, een stukje van de wereld verkennen, dan nam ik een kaart mee in de fietstas. Zo lang ik onderweg was, was ik onbereikbaar en dat was heerlijk. Alle indrukken werden opgeslagen in het geheugen. Het mijne, wel te verstaan, want er was geen ander. Mijn fototoestel was wat nu "heerlijk retro" heet: een camera met filmrolletjes, waarbij je vooraf goed moest nadenken over korrel en kleur en zo.


(Nu wil de jeugd weer aan die dingen, maar zij dwalen. Wij, ouderen, maakten die tijd mee en zijn maar wat blij dat de digitale camera het werk een stuk eenvoudiger maakt.)
Dat was allemaal vanzelfsprekend, want iedereen deed het zo.

Fast forward naar nu: Jan rijdt met een E-Orca van Flevobike en af en toe ook eens met een Valenteyn Kobra. De fietskaart zit nu, als ze al mee is "voor het geval dat", in een vak of tas weggeborgen. De route wordt vooraf thuis uitgestippeld en op de gps opgeslagen. De (led-)verlichting betrekt de energie uit een accupack en niet uit zo'n ouderwetse dynamo. In de E-Orca zit zelfs een 5V usb-connector om de digitale camera, mp3-speler of smartphone bij te laden. Die dingen zijn namelijk ook altijd mee.


Dat is heel makkelijk: met zo'n LiIon accu van 6,75 Ah kom je een heel eind. Alleen: als die leeg is, heb je niets meer. Je kunt al die levensnoodzakelijke elektronica niet meer van stroom voorzien en - nog veel belangrijker - de verlichting doet het niet meer, net als de knipperlichten en de claxon. Je moet dus de discipline aankweken om geregeld de staat van de accu te controleren en die moet dan telkens weer opgeladen worden. Zo'n accu hang je ook niet zomaar aan het net. Neen, daar moet dan weer een lader bij betrokken worden.

Via het wereldwijde web word je zo ongeveer bekogeld met aanbiedingen voor "powerbanks". Alweer oplaadbare accupacks, voorzien van 1, 2 of nog meer usb-connectoren om al je elektronica bij te laden. Daarbij worden de hoogst mogelijke capaciteiten voor de laagst mogelijke prijzen geboden. Dat alles per direct uit China leverbaar.


Maar: in de E-Orca zit eigenlijk al zo'n powerbank: de 12V / 6,75 Ah accu biedt een 5V usb-connector. Dan moet ik toch niet nog een extra powerbank meeslepen?

Flevobike 12V accu

Toch zou het handig zijn om niet elke week die accu te moeten bijladen. Die zou op magische wijze "zomaar" bijgeladen moeten worden. Het perpetuum mobile van de accu's is wat nodig is!

Wat is nu het mooie ervan: het bestaat! Ik zou die accu kunnen koppelen aan een - naar mensenmaat - onuitputtelijke energiebron: zonne-energie. De E-Orca staat vier dagen per week 9u per dag zomaar buiten te staan (wel onder een afdak), terwijl Jan druk doende aan het bureau bezig is.
9u per dag gratis zonlicht. Dat zou genoeg moeten zijn om de accu, al is het druppelsgewijs, bij te laden en, met een buzzword van deze tijd: het gebeurt draadloos. Niet met wifi, neen, nog veel beter: met lichtstralen!

Niet zo handig
Praktische problemen zijn er natuurlijk ook bij zo'n concept. Het eerste is: hoeveel vermogen moet het zonnepaneel leveren om het geheel werkelijk autonoom te maken? Daarbij mag je niet uitgaan van het vermogen dat de producent van die dingen opgeeft, want die meet per definitie zowat op de evenaar om 12 u 's middags onder een staalblauwe hemel. Hier, in ons gematigd zeeklimaat en wat noordelijker, is de lichtintensiteit meestal toch "iets" minder. Laat ons zeggen dat we dat vermogen minstens halveren.
Een tweede zaak is dat de meest aangeboden compactere systemen dienen om usb-toestellen op te laden. 5V dus en niet de 12V van die accu...
En dan heb je nog de vorm van een velomobiel. Daar moet je ver zoeken indien je een vlak gedeelte wil, dat dan ook nog eens min of meer naar de zon gericht is. De neus is een groot oppervlak, maar daar zit een deuk in. Het dakje is ook redelijk groot en naar boven gericht, maar helemaal bol... Een flexibel paneel is dus nodig.


Maar dan zijn we er nog niet.

Hoe warm wordt zoiets in de zon? Welke temperatuur kan een oppervlak van glasvezel/epoxy aan? Hoe bevestig je zo'n flexibel paneel daarop? Het ding levert stroom, maar de spanning moet geregeld worden en moet dan nog van het paneel naar de accu raken. Ergens moet een kabeltje van het paneel naar een omvormer of regelaar en dus door het glasvezel naar binnen... En dan mag de stroom natuurlijk niet in de omgekeerde richting gaan. Het is niet de bedoeling dat mijn 12V accu de zon oplaadt (of toch minstens poogt het paneel van stroom te voorzien). Ik vermoed dat de (meegeleverde of optionele) spanningsomvormer daar voor zorgt.

En nog een consequentie die ingaat tegen andere principes in de fietswereld: het paneel met alles wat erbij hoort zorgt weer voor extra gewicht...

Het idee is er al. Nu nog de uitwerking...

9 opmerkingen:

  1. Hallo Jan,

    Als je wilt opladen als de fiets stilstaat leg je het zonnepaneel op het dak van de stalling en trekt een kabel naar je accu, geen perpetuum mobile, maar het zou kunnen werken, en je hoeft ook het extra gewicht niet mee te slepen. Op vakantie of weekend ritjes niet bruikbaar, dat dan weer niet, maar het zou een begin kunnen zijn........
    Ach ja, het zijn maar wat hersenspinsels............

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hoi Jan, ik weet het niet. Een beetje schaduw op de panelen vermindert de opbrengst voor het hele paneel enorm, aangezien de romp rond is, heb je altijd een gedeelte dat minder licht vangt, dus je verliest veel. Je kan beter een paneel op je huis leggen. Die levert bovendien altijd, ook als je accu vol is.

    Maar de droom is natuurlijk altijd leuk.

    Groeten, Wilco

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat klopt, Wilco, maar het doel is net dat hele gedoe vermijden. Nu gaat het namelijk al zo: de accu of accu's worden geladen op het werk, waar fotovoltaïsche panelen voor de energie zorgen. Alleen: als dat nu zou kunnen zonder al dat gedoe van uithalen, aan de lader hangen en terugplaatsen, zou het weer makkelijker zijn. Dan zou de energie zelfs onderweg kunnen aangevuld worden. Ik rij tenslotte zowat anderhalf uur per dag. Het energierendement zal dan wel lager zijn, maar het laden gebeurt dan wel terwijl ik onderweg ben of de fiets ergens stil staat.

      Verwijderen
  3. Dag Jan,

    Kijk eens hier: http://www.wmzprojecten.nl/solar-quest-elektrisch-ondersteunde-velomobiel
    Wijnand heeft zoiets al eens gebouwd op een oude Quest.

    Groeten, Allert

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedankt, Allert. Dat was een leerzame link. Ook bij zonneraces zie je dergelijke dingen. De conclusie is tot nu helaas altijd dezelfde: het werkt, maar het is in de praktijk amper toepasbaar.

      Verwijderen
  4. Ik neem deze zomervakantie een zonnepaneel mee waarmee ik een apart powerpack oplaad. Als ik terug ben zal ik laten weten of het beviel. Zie: https://kampeerwijzer.wordpress.com/uitrusting/overig/laders/ en https://kampeerwijzer.wordpress.com/2015/02/20/kunnen-lezen-en-schrijven/

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Belle, dat zou ook nog wat kunnen zijn. Ik zie me zo'n paneel wel monteren op de Cyclone. Daar kan het uren per dag zonlicht opvangen. Ik ben benieuwd om jullie ervaringen hiermee te lezen.

      Verwijderen
    2. Ik wil de zonnecellen met klittenband bevestigen. Dan kan ik het ook binnenhalen met regen. Zwerfkei.nl heeft grotere, flexibele zonnenschermen te koop, maar nogal prijzig. Dit scherm is dan helaas alleen spatwaterdicht. Ik ga proberen of ie ook wil laden als het scherm in een grote waterdichte kaartenzak zit. Aam dat materiaal plakt klittenband ook beter dan stof, dat zal ik moeten naaien.

      Verwijderen
  5. De link van Allert is een technisch smulverhaal en mijn bewondering voor zo'n ombouw groot ( ik zou het bijna zelf willen proberen :-))) maar dan probeer je wel een fiets te veranderen in een ander voertuig.

    Daar is ook niets mis mee - de rijder moest veel klimmen en wilde niet teveel gaan transpireren immers, een nadeel dat ik ook ken - maar voor mij weer niet van toepassing. Elke Kcal die verband wordt is voor mij juist goed, en het zijn al extreem energie efficiente fietsen. ( behalve bij klimmen inderdaad )

    Maar qua praktisch toepasbare nuttige techniek zou iemand toch eerder kiezen voor lichtgewicht accu's - die je desgewenst met zonnecel techniek thuis met een vaste installatie kunt opladen - dan een hele installatie op zijn lichte voertuig monteren. Zeker omdat het geen aandrijving, maar ondersteuning betreft !!

    Maar de technische oefening en het delen ervan is erg nuttig. Zo kunnen anderen ook zien wat werkt, en wat interresant bedacht is , maar in praktijk onhandig kan zijn afhaneklijk vna de situatie.

    BeantwoordenVerwijderen