Weer op zoek

De dagen zijn al flink korter. Dat betekent dat het al snel gebeurt dat de verlichting op de fiets aan moet.
Bij de E-Orca is die prima in orde - 1 Cyo Premium E als verstraler, een gewone Cyo E voor dichtbij -, maar het is wel stilaan tijd om de lichtvin er weer op te zetten.
eTangens beschikt ook over degelijke verlichting (BuM Cyo Premium E koplamp). Daar komen in de winter extra lichten op om de breedte aan te tonen, maar daarvoor is het nog te vroeg.

Onlangs keek ik de instellingen van de Heinzmann pedelec na: verlichting zit er wel op, maar die werkte niet. Dat wordt softwarematig ingesteld. Daarbij moet je instellingen van de controle-eenheid downloaden (o.a. staat van de accu, totaal aantal kilometers, staat van elke cel in het accupack ...), aanpassen en weer uploaden. De instelling voor de verlichting bleek niet goed.

Nu werkt die weer, maar al snel was duidelijk dat wat de fabrikant vertelde ver van de realiteit afweek. Commerciële prietpraat zoals 'wij maakten enkel gebruik van de allerbeste componenten', waarna blijkt dat de koplamp (BuM IQ Fly) een iel lichtcirkeltje projecteert van pakweg anderhalve meter diameter tien meter voor de fiets.

Ruim onvoldoende dus. Dat moet en kan veel beter. Daarom: 'weer op zoek'.

Een degelijke koplamp zoeken is niet simpel. Je kunt ze moeilijk allemaal testen. Er zijn afbeeldingen van de lichtbundel te vinden op het wereldwijde web (o.a. Peter White) en die geven al een idee. Daarnaast speelt de degelijkheid van de constructie een rol (zowel de lamp zelf als de bevestigingsbeugel) en ook de esthetiek is van belang. Tenslotte zijn er nog technische vereisten, zoals het nodige vermogen.
Die esthetiek maakt het ook niet makkelijk: als je een goede lichtbundel wil, is dat eenvoudiger te bereiken met een grotere behuizing (en dus grotere spiegel), maar dat ziet er snel lomp uit. Het is niet voor niets dat de BuM Luxos een duidelijk beter lichtbeeld geeft dan pakweg een Eyc van dezelfde fabrikant. Die lamp is dan wel veel groter. Daarenboven is een grotere lamp ook kwetsbaarder, in een fietsenrek bijvoorbeeld.
Als de bevestigingsbeugel niet stevig genoeg is, wordt je geconfronteerd met een eeuwig dansende lichtbundel voor je. Als de bedrading niet degelijk is, dreigt slecht contact, brekende kabeltjes ...
Op de prijs moet je ook niet afgaan: het is niet omdat je veel betaalt dat de kwaliteit beter is. Anderzijds: goedkoop gaat niet samen met degelijk materiaal. Anders gezegd: de beste kwaliteit heeft zijn prijs, maar een hoge prijs betekent niet meteen dat die kwaliteit navenant is. Sommige merken gebruiken een hoge prijs als garantie voor 'exclusiviteit'. Niet beter dan goedkoper materiaal dus, maar eerder 'ik kan me dit permitteren en jij lekker niet'. Status.

Vooraf uit te zoeken

Vandaar: weer op zoek. Ik wil een koplamp die

• voldoende licht levert
• over een breed veld
• met een mooi afgekapte lichtbundel
• van opzij zichtbaar is
• en dat voor een redelijke prijs
• geen toeters en bellen
• geschikt voor mijn fiets

Probleem 1: het is een pedelec en de koplamp wordt gevoed door de accu van de fiets. De accu levert gelijkstroom, niet zoals een dynamo. Een nieuwe lamp moet daar dus weer specifiek voor geschikt zijn. Het aanbod degelijke lampen hiervoor is beperkt.
Probleem 2: ik moest uitzoeken hoeveel stroom het circuit kan leveren. Een koplamp met een flinke lichtopbrengst vraagt veel energie.Via een mail naar Heinzmann (uk) kwam ik te weten dat dit tot 30 W mag zijn. Dat is héél ruim. Maar dan volgde een tweede mail: een andere bron bij de fabrikant vermeldde 6 W. Dat is héél wat anders. Er zijn koplampen die meer stroom nodig hebben en dus niet optimaal werken of zelfs weigeren om iets te doen... Vandaag kwam dan het definitieve antwoord: het gaat uiteindelijk maar om 3 W. Ook daar weer 'enkel de beste componenten'... Tja.

Technische keuzes

Technisch is het het eenvoudigste om zo'n specifieke koplamp te halen. Het in- en uitschakelen kan dan met de knoppen voor de ondersteuning, vanaf het stuur.

Een alternatief, waar ik niet voor te vinden ben, is een koplamp met oplaadbare accu plaatsen. Dat is absurd, want het betekent een eigen accu terwijl er al een op de fiets zit. Het betekent ook ervoor waken dat die accu tijdig geladen wordt. De autonomie van zo'n fietslampaccu is meestal ook niet denderend. Dat is ook evident, want een grotere autonomie betekent een zwaardere accu en een hogere prijs. Ja: in China koop je voor een prikje een lamp van 3000 lumens met een autonomie van wel een week of meer, maar in realiteit staat er een nulletje te veel en blijken die accu's het enkele uren uit te houden. Daarenboven zijn het MTB-lampen waarmee je elke tegenligger en zelfs jezelf verblindt.
Daarbij moet je ook weten dat zo'n accu van een pedelec niet helemaal leeg is als de ondersteuning uitvalt. De verlichting kan dan nog een hele poos werken. Dat is ergens wel logisch: waar de motor tot 250 Watt verbruikt, heeft een koplamp meestal niet meer dan 10 W nodig. Die brandt nog vele uren op een 'lege' accu.

De derde optie is het voorwiel vervangen door een exemplaar met naafdynamo (of het bestaande wiel ombouwen). Hierdoor wordt de keuze veel uitgebreider, maar een degelijke naafdynamo is ook niet gratis. Technisch is dit mooi - het licht werkt onafhankelijk van de fietsaccu -, maar financieel is het niet voordelig: een goede naafdynamo kost pakweg 100 euro en dan moeten wellicht ook de spaken vernieuwd worden. Zo kom ik algauw aan hetzelfde bedrag als voor een erg dure (speed-)pedelec lamp.

De opties

Een mogelijkheid is op veilig spelen en een Cyo Premium E van Busch und Muller aankopen. Zo zit er eentje in de E-Orca en ook op eTangens. Prima koplampen - brede bundel en 80 lux -, maar de techniek evolueert en die lampen zijn ondertussen alweer verouderd. 

Prima koplamp voor een redelijke prijs

Lichtbundel van de Cyo Premium

De Luxos U, die op de Seiran zat, levert een nog bredere lichtbundel, maar bestaat dan weer niet in pedelecuitvoering...

Bij BuM moet je kijken naar een lamp met minstens IQ2 spiegeloptiek (zoals de Luxos U), maar blijkbaar is hun informatie zo slordig, dat je er niet op af mag gaan.
De heel mooie IQ-X heeft volgens tests helaas weer een smallere bundel. Andere bronnen vermelden dan weer dat er wel de IQ2 optiek in zit.

Die geeft wel heel veel licht: 150 lux (geen lumen). Daarvoor heef de lamp 7,5W nodig en het circuit moet daarvoor voldoende stroom kunnen leveren. Dit is dus academisch geworden: de lamp vraagt 7,5 W en de fiets kan er maar 3 leveren.

Philips maakte prima koplampen, maar is ermee gestopt. Hun concept is overgekocht door Spanninga. Zij maken nu gelijkaardige lampen, maar dan vereenvoudigd, vermoedelijk minder degelijk en wel voor een navenant lagere prijs. Een Axendo met een lichtopbrengst van 80 lux kost zowat 50 euro.

Supernova heeft een uitgebreid gamma, maar is absurd duur. Hoe moet je 300 euro voor een koplamp (M99 Pure) anders noemen? De Pure vraagt ook al 6 Watt: teveel voor de fiets. De Pure + heeft meteen 14 W nodig en is dus helemaal uitgesloten.

Zou ik dan toch bij Schmidt (SON) eindigen? IQ2 spiegeloptiek, degelijke constructie. Maar ook daar: 150 euro voor een koplamp is flink veel geld. Op zich kan het wel, maar de pedelec is niet de fiets die het meeste gebruikt wordt.

Ook dat is een afweging. Je kunt voor absoluut het beste gaan en er de hoofdprijs voor betalen, maar als ik rekening hou met waarvoor de fiets bedoeld wordt, is dat overbodig.

Een andere optie is de Cyo Premium E van eTangens overzetten op de pedelec en de trike met een (nog) betere koplamp uitrusten.

Nog een element: ik hoorde 'als je te weinig stroom krijgt, is dat geen probleem. Dan brandt de lamp wat minder fel en dus gaat die langer mee.' Alleen: het kan zijn dat de driver zo in elkaar zit dat de lamp gewoonweg niet gaat branden met te weinig stroom...

De keuze

Na alles afgewogen te hebben, bestelde ik bij Bike24 nog maar een Cyo Premium E. Die doet wat hij moet, zit degelijk in elkaar en is betaalbaar (53 euro).