Mobiliteit en politiek

Zondag 14 oktober, waren er weer gemeenteraadsverkiezingen in België en we zullen het geweten hebben ! Thema nummer 1 op ieders agenda blijkt - o, wat een verrassing - mobiliteit te zijn.

Mobiliteit lijkt voor velen, niet in de laatste plaats vele politici, beperkt te zijn tot: "help, er zijn veel files. Hoe kunnen we die verminderen ?"

Dat was ook duidelijk enkele weken geleden, op het grote Mobiliteitsdebat dat het Gents Milieufront organiseerde in Vooruit, met kopstukken van de grote partijen. Mobiliteit is voor veel mensen "hoe kunnen we vlotter vooruitraken", dus zoeken politici naar oplossingen hiervoor. De tijd van "meer snelwegen, meer rijvakken" lijkt achter de rug, maar over hoe het wel moet, blijft onenigheid bestaan.

De kern lijkt me, en niet alleen mij, dat we onze hele mobiliteit - onze nood tot verplaatsing - kritisch moeten bekijken. Dat zegt ook Kris Peeters.
Is het wel zo evident dat we in één stad wonen - omdat we het daar aangenaam vinden, bijvoorbeeld - en in een andere stad werken ? Is het evident dat we de verplaatsing van pakweg 60 km (van Gent naar Brussel, om iets te noemen) in drie kwartier kunnen maken ? Hoort het dat we in een gerenoveerde boerderij op het platteland wonen en om de haverklap de wagen instappen om boodschappen te doen, kinderen van hot naar her te voeren, naar onze werkplaats te rijden ? Dat we het vliegtuig twee keer per jaar nemen om te reizen ?
Dat maakt de zaak natuurlijk veel complexer en het overschrijdt de lokale politiek. Zo'n ideeën vang je ook niet in slogans. Meer nog: mensen horen dit niet graag, want het betekent dat wat we al enkele als normaal beschouwen niet zo normaal is. Het betekent ook dat we onze gewoontes moeten veranderen.

Ik kan mezelf zeker geen mobiliteitsspecialist noemen, verre van, maar wel iemand die ermee begaan is. Stap even vijftig jaar terug in de tijd: woonkernen waren er om te leven, niet als huizen die toevallig langs een weg stonden waarlangs je zo snel mogelijk van A naar B rijdt. Niet dat het leven toen ideaal was - er was geen internet, bijvoorbeeld -, maar op het vlak van verkeer liep het wel even anders.
Anders gesteld: hoe sneller we ons kunnen verplaatsen, hoe groter de afstand die we willen afleggen. Leuk, maar hoeft dat ?

Mobiliteit is dus het hoofdthema voor de afgelopen verkiezingen. Dat heeft als gevolg dat heel veel verbetering beloofd wordt, maar die beloftes gaan alle kanten uit. In Gent willen alle partijen plots de B401 slopen (de afrit van de snelweg die in het centrum - het Zuidpark - de stad binnenkomt), maar hoe het verder moet, daarover zijn de visies sterk verdeeld, als er al visies zijn. De ene partij wil de auto uit het centrum weren, de andere wil net een betere doorstroming (hoe doe je dat, als alles al verzadigd is ?)... Ik ben benieuwd waar we over zes jaar zullen staan.

Ondertussen heeft het centrumlinkse kartel (rood-groen) de meerderheid behaald. In hun programma staat onder andere dat ze het hele centrum autoluw willen maken, één grote zone 30 met veel meer aandacht voor de bewoners. Kortom: het centrum vooral leefbaar maken. Nu is het afwachten of dit ook realiteit kan worden. De tegenstand zal wellicht niet te onderschatten zijn. Zou er iemand van de verkozen politici bereid zijn om het programma erdoor te drukken, wel wetend dat dit hem of haar zijn ambt kan kosten omdat die niet herverkozen zal raken ? Klaus Bondam, uit Kopenhagen, heeft daar voldoende ervaring mee.

Onze burgervader, die met een ruime voorsprong herverkozen is, wil van Gent het Vlaamse equivalent van (het ideaalbeeld van) Freiburg maken. Dat is geen geringe opdracht, maar binnen Vlaanderen lijkt het erop dat Gent de beste papieren heeft om dit waar te maken.

Over zes jaar zullen we eens achterom moeten kijken.