Dilemma

Deze keer, naar aanleiding van de reacties op de laatste post, volgt een wat filosofischer stukje over bloggen.

Er zijn veel blogs, over allerhande zaken. Deze gaat over fietsen, over het materiaal, over ritten, over mobiliteit, ...

De meeste berichten zijn niets meer dan kennisgevingen, beschrijvingen,... Die neem je voor wat ze zijn; je leest ze en neemt de informatie op. Meer niet. Een aantal andere berichten, vooral als het gaat over mobiliteit, zijn eerder stellingnamen en kunnen provoceren. Die zetten aan, hoop ik, tot nadenken, tot reflectie over hoe wij met verkeer en mobiliteit omgaan. Niet elk bericht is dus even vrijblijvend en onschadelijk, zo je wil. Neerschrijven hoeveel kilometers en welke route je op dag x aflegde, is niets meer dan feiten weergeven zonder veel relevantie voor anderen (behalve indien het in groep gebeurde). Hoe nuttig dat is, bepaal je zelf.
Als je meningen verkondigt, wordt het wel anders, want meningen kunnen anderen beïnvloeden en kunnen gevolgen hebben.

De blog loopt ook al een behoorlijke tijd - sinds februari 2010 - en levert meestal tussen 200 en 400 hits per dag op. In hoever die hits betekenen dat de blogposts ook daadwerkelijk gelezen worden, daar heb je uiteraard het raden naar. In hoever meningen en uitlatingen invloed hebben op wat anderen denken en beslissen, is nog moeilijker na te gaan. Dat beïnvloeden is ook niet de bedoeling; wel het aanzetten tot nadenken af en toe. Maar ook daar weer: als auteur heb je er meestal geen idee van of het ook maar iets doet, behalve af en toe, als je een echo van je bericht op een andere plaats tegenkomt. Een link bijvoorbeeld of een verwijzing naar iets wat je schreef. Met andere woorden: wat het impact van een blog is, is erg vaag in bijna alle gevallen.

Af en toe komen er zaken aan bod die wat moeilijker liggen, waarbij ik moet afwegen of ik het wel kan/mag publiceren. Soms omdat het teveel in de privésfeer ligt, soms omdat de inhoud anderen kan schaden. Dat laatste is uiteraard niet de bedoeling, tenzij indien iemand of een instantie echt moedwillig helemaal fout zit. Een aanklacht tegen een onverantwoorde verkeerssituatie is zoiets. Dan ga je tegen instanties is, maar steeds probeer ik om niet persoonlijk te worden. Een persoonlijke vete vecht je onderling uit, niet via een openbaar medium.

Bij de aankoop van de Flevobike E-Orca had niemand kunnen denken dat er dergelijke problemen zouden onstaan als die waar ik het over had, ook Flevobike niet. Waarom zou je ook? En dan krijg ik, als blogauteur, met een dilemma te maken. Bij mij loopt het grondig fout met de e-drive. Daarover zou ik in alle talen kunnen zwijgen, maar dat is dan een leugen; je kunt liegen door onwaarheden te verkopen en je kunt ook liegen door enkel bepaalde facetten te belichten en andere te verzwijgen.
Vermeld ik het dan het toch, wat ik duidelijk deed, dan zit ik met het risico dat Flevobike in een negatief daglicht komt te staan. Dat verdienen ze niet, want de ondersteuning is prima.

Het risico is dat slechts een fragment van wat ik schrijf, zonder de nuances erin, blijft hangen. De kans bestaat dat wat er gepubliceerd wordt schadelijk blijkt voor een andere partij, in dit geval Flevobike. Dat is helemaal niet de bedoeling. In deze gaat het over een defect - de e-assistentie doet het niet - en het werken aan een oplossing.

Een bijkomend probleem is dat mijn ervaring beperkt is tot mijn eigen materiaal, tenminste wat betreft de lange-termijn-ervaring. Nu lees je in een aantal berichten dat er problemen zijn met de e-assistentie in mijn Orca en dat dit een structureel probleem blijkt te zijn en geen eenmalig defect. Vanaf het begin was dat - in relatie tot de blog - een probleem: schrijf ik hier wat over, met het risico dat Flevobike de naam krijgt niet degelijk te zijn, of zwijg ik erover, waardoor een aura van perfectie gehandhaafd wordt?

Ik ben er vrij zeker van dat andere fabrikanten, laten we het maar beperken tot het velomobielwereldje, gelijkaardige problemen kennen. Denk maar aan de meer voorkomende "kapstok"-breuken bij de producten van Velomobiel.nl. Ook die zijn een feit en ook daar wordt hard aan gewerkt. De meeste van die zaken worden met de mantel der liefde bedekt. Dat is een zeer menselijke eigenschap, want je wil je eigen keuze beschermen. Ter illustratie: wie een dure auto koopt, zal daar per definitie zeer tevreden over zijn. De betrouwbaarheidscijfers vertellen wel andere zaken - zo staat Dacia in de top drie van betrouwbaarste merken -, maar wie een dure wagen kocht, wil enkel de goede kanten daarvan zien.

Een dilemma dus, want door erover te schrijven, kan gebeuren dat enkel het facet "Flevobike levert een onbetrouwbare elektrische assistentie" overkomt en dat dit element een eigen leven gaat leiden. Door er niet over te schrijven, wordt ook een incorrect beeld verspreid. Ik wil mijn blog geen overdreven gewicht toekennen: in hoever die een invloed heeft op beslissingen en beelden van anderen, daar heb ik geen zicht op. Anderzijds: indien ook maar één persoon hierdoor een verkeerd beeld krijgt, is dat mijn verantwoordelijkheid, tenzij indien de lezer ervoor kiest om er enkel in te lezen wat hij of zij wil. En dat is precies het dilemma: door er niet over te schrijven, terwijl je weet hebt van de zaken, creëer je evengoed onwaarheid en ook die kan doorslaggevend zijn bij beslissingen.

Niemand is perfect, ik zeker niet. Wat geschreven wordt, moet helder zijn en genuanceerd. Het moet veel facetten belichten van een onderwerp en tegelijk mag het een eigen mening weergeven. Daarnaast moet je er als auteur naar streven om leesbaar te schrijven. Leesbaar, zowel qua structuur als qua inhoud. Wil je een mening geven, dan moet je ervoor zorgen dat er geen ruimte is voor interpretatie; dat je mening duidelijk en ondubbelzinnig is en tegelijk voldoende genuanceerd. Als je het over feiten hebt, dan moet dat ook duidelijk zijn.
Jammer genoeg is dat onderscheid niet altijd zo makkelijk. Een feit als "na 100 km is het frame van mijn fiets van merk X doormidden gebroken" (fictief, voor alle duidelijkheid) leidt na het lezen onherroepelijk tot een mening: "merk X maakt onbetrouwbare fietsen". Die conclusie is wellicht fout, want uit het feit kun je niet afleiden over welk percentage het gaat en nog minder of andere merken niet met dezelfde of gelijkaardige problemen te kampen hebben.
Dergelijke gevolgen heb je als auteur niet in de hand, behalve bij de beslissing om een artikel wel of niet te publiceren. Nadien begint het soms een eigen leven te leiden en dat eigen leven kan, zeker via het internet, lang duren. Foute, sindsdien allang herroepen, meningen blijven circuleren; een foute en door anderen weerlegde bewering blijft bestaan, ...

Bij alles wat je publiceert, moet je dus zorgvuldig afwegen wat de gevolgen kunnen zijn, zonder teveel gewicht toe te kennen aan jouw woorden.