zaterdag 19 september 2015

BuMM verlichting op de Seiran: de praktijk - 1

Zo: de Seiran 24 is nu ook met (naaf-)dynamoverlichting uitgerust. Over de materiaalkeuze en de montage had ik het al, nu gaat het om de praktijk.

Eerste en tweede generatie

Vooreerst: de Luxos U is wat uitgebreider dan een standaard koplamp. Er horen een afstandsbediening en een usb-voeding bij. In de eerste uitvoering van die lamp werd de verbinding met de afstandsbediening gemaakt met een stekkeraansluiting aan de zijkant van de koplamp.


Luxos U - Mk I (foto van het web)
De usb-voeding zat vast aan de afstandsbediening. Het voordeel van die stekkerverbinding was dat je er een (optioneel) verlengsnoer tussen kon zetten. Dat is prima voor de ligfiets, waar de afstand tot het stuur toch een eind groter is.
Het nadeel bleek al snel nadat de lamp op de markt verscheen: de verbinding was niet waterdicht. De afstandsbediening ook niet. Algauw verschenen klachten over uitvallende lampen, over lampen die willekeurig aan en uit gingen, over usb-voedingen die meer niet dan wel werkten, ...

Het ontwerp ging terug naar de tekentafel en er verscheen een herwerkte versie. Ik denk dat dit in 2014 gebeurde. De afstandsbediening is nu vast verbonden met de koplamp, waardoor waterinsijpeling veel minder waarschijnlijk geworden is.


Luxos U - Mk II (foto van het web)
De usb-stekker wordt nu door middel van een schroefverbinding aan die afstandsbediening vastgemaakt. Je wordt verondersteld die af te koppelen indien het regent en de tegenstekker met een rubber dopje - dat meegeleverd wordt - af te dichten. De usb-aansluiting zelf is namelijk niet waterbestendig...
Het grote nadeel van de vernieuwing: je kunt de kabel niet meer verlengen, waardoor de schakelaar niet meer op het stuur van een ligfiets kan gezet worden. Dat wist ik vooraf, maar het blijft een bezwaar. Dit is de versie die ik monteerde.

Ook esthetisch heeft het concept gevolgen: je moet behoorlijk wat draden en doosjes een plek geven op de fiets.


Op de stuurstang: lichtschakelaar (onderaan) en usb-aansluiting
Op de koplamp heb je wat leds op de achterkant die de status aanduiden.
  • Een oranje led rechts duidt erop dat de lamp aan staat. "Aan" moet je begrijpen als de sensorstand: de lamp bepaalt zelf of de dagrijleds branden of de hoofdled voor de verlichting. 
  • Een blauwe led staat voor "vloedlicht", waarbij de lamp tijdelijk geen 70, maar 90 lux levert.
  • Tenslotte is er links een groene led die brandt als het achterlicht (indien aangesloten) brandt.
De koplamp zoals je ze ziet vanop de fiets
Eigenaardig is dat op de afstandsbediening slechts twee leds zitten. Eén die aanduidt als de usb-voeding stroom kan leveren en de andere die aangeeft dat je een lichtsignaal geeft of dat 'vloedlicht' ingeschakeld is. Voor de rest moet je op de koplamp kijken. Waarom niet meteen dezelfde logica op beide plaatsen?

Erg is het eigenlijk niet: je laat de lamp gewoon altijd aan staan, want qua weerstand merk je er niets van. Je kan hem in principe uitschakelen om meer energie ter beschikking te hebben voor de usb-voeding, maar de nood daaraan zal niet veel voorkomen.

Verlichtingsmodi

Verder zit de lamp vol elektronica: het verlichtingspatroon varieert naargelang je meer of minder dan 15 km/u rijdt. Sneller betekent meer licht in de verte. Dan denk je: "aha, op een fiets met kleinere wielen kan dat niet correct zijn". Ook daar dacht BuMM aan: je kunt dit 'herprogrammeren' in functie van de snelheid.
Je hebt dus
  • dagrijlichten (twee felle leds bovenin de lampbehuizing)
  • verlichting voor lage en hoge snelheid
  • 'vloedlicht'
  • mogelijkheid om lichtsignaal te geven
Dat laatste mag je bij een ligfiets vergeten: de knop om de lichtclaxon te bedienen zit te ver om bruikbaar te zijn.

Om de usb-voeding te stabiliseren en als energie-opslag voor het standlicht is hier geen condensator gebruikt, maar een kleine lithiumaccu. Ik ben benieuwd wat de levensduur hiervan zal zijn.

Achteraan gebruikte ik dezelfde lamp vanop mijn Trek en Birdy: een led-achterlicht dat een brede streep licht levert (geen puntbron) en met geïntegreerd remlicht. Dat laatste meet de pulsen van de naafdynamo en reageert daarop.

Helaas: in dit exemplaar zit een fout, waardoor het standlicht niet werkt. Deze gaat retour en wordt (kostenloos) vervangen door de leverancier (bike-discount.de).

Montage op de ligfiets

Op de meeste ligfietsen is een montagenok gelast op de bracketbuis. Dat maakt dat de bevestiging anders verloopt dan bij een gewone fiets, waar je die in principe op de vorkkroon schroeft met de meegeleverde RVS-beugel.
Er moest wel een bus tussen (rechts van de koplamp, om de bout) omdat de lamp anders tegen de nok drukte.


Tussen de nok en de lamp zie je nog net de aluminium afstandsbus.
Je ziet meteen ook de bedrading die naar en van de koplamp gaat. Van links naar rechts:
  • de kabel naar het achterlicht
  • de kabel van de naafdynamo
  • aan de zijkant de kabel naar de afstandsbediening en usb-aansluiting

Licht

Dit is natuurlijk waarvoor je een koplamp plaatst: om licht te hebben.


Standlicht aan
Standlicht uit
Onder de lamp zie je een reflector. Die wordt meegeleverd en je kiest zelf of je hem monteert.

Het lichtpatroon is prima. Bij projectie op een vlak loodrecht op de grond zie je dat het licht bovenaan zichtbaar sterker is. Je moet er rekening mee houden dat het licht in de praktijk op de grond schijnt. Dat betekent dat dit sterke licht over een groter oppervlak en op een grotere afstand op de grond schijnt. Dat betekent dat je een eerder egaal en erg breed verlicht vlak voor je hebt. De Philips SafeRide deed het al erg goed, maar dit is van een andere orde. Goed: voor die prijs mag dat ook wel en de Philips is niet meer in productie.

Door de vorm van de koplamp en de spiegeloptiek is het licht ook vanaf de zijkant duidelijk zichtbaar. Dat is prima voor de veiligheid!

Aan de bovenkant zit een zwartgelakte aluminium 'kap', die op een conventionele fiets zorgt dat het licht niet in je ogen kan schijnen. Vooraan op de ligfiets is dat van geen belang.

Een mooie bespreking van een Britse ligfietser vind je hier. Foto's maken van de lichtbundel is niet simpel, ook omdat deze lamp enkel het volle vermogen levert als je fietst. Als het wat langer donker blijft, zal ik een poging ondernemen om er wat beelden van te schieten.

3 opmerkingen:

  1. Jan, weet je of die BM lampen PWM-vrij zijn?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bedoel je of ze een andere soort voeding gebruiken of heb je het eerder over de storingen als gevolg van die pulsen? Ik heb er geen idee van of ze PWM gebruiken. Wat de gevolgen betreft: ik verplaatste de draadloze fietscomputer (Sigma 12.12 STS), waarna die niet meer werkte. Eerst keek ik naar de lamp als schuldige, maar het bleek stomweg zo te zijn dat de hoek tussen de zender en de teller fout was. Het ding terug boven op het stuur loste het probleem op. Ik zal binnenkort nog eens testen met de radio in de smartphone: radio-ontvangst is ook storingsgevoelig.

      Verwijderen
    2. Ik vermoed dat CV "puls width modulation" bedoeld. Ik weet het niet zeker maar acht de kans zeer groot dat ze PWM gebruiken om de leds aan te sturen.

      Verwijderen