maandag 15 februari 2016

Identiteitscrisis

Een Canadese blogger startte een poos geleden met het verspreiden van velomobielinformatie, met het doel een zo ruim mogelijk publiek te bereiken. Dat is prijzenswaardig.

Wat is een velomobiel?

Een van zijn eerste berichten ging over de definitie van 'de velomobiel'.

Filosoferend op weg van het werk naar huis sloeg de angst me om het hart: is mijn geliefde E-Orca eigenlijk wel een velomobiel?

Dat hangt natuurlijk af van hoe eng je het begrip definieert. Een velonaut zal zeggen: 'natuurlijk is een Orca een velomobiel. Dat zie je toch zo.' Maar is dat wel zo?

De essentie is: wat maakt een rijwiel tot een velomobiel? Is het de stroomlijn? Zijn het de drie wielen? Is het het besturingssysteem, gecombineerd met de ophanging en het zelfdragende koetswerk? Het angstzweet brak me uit. Wat als blijkt dat mijn E-Orca geen velomobiel is? Wordt ik dan gebannen uit de selecte kring van Echte Velomobielrijders? Geëxcommuniceerd uit een strenge sekte?

Ook uit de reacties op zijn laatste post blijkt dat onder velonauten zowel ruimdenkende mensen zitten, zoals Leo Visscher (Alligt.nl), als Ware Gelovigen. Of om het nog anders te bekijken: op het Duitse Velomobilforum wordt een voertuig gebannen zodra er 'e' voor de naam komt. Een WAW is een velomobiel; een eWAW niet... De grens is daar wel duidelijk.

Definitie van een velomobiel

Het ding moet duidelijk aan een aantal eisen voldoen:
  • stroomlijn
  • zelfdragend
  • HPV
  • minstens drie wielen (meer mag, minder niet)
Zijn we er dan ongeveer? Vermoedelijk wel. Veel hangt af van hoe ver je bereid bent de definitie te rekken.

Goed. Als die definitie min of meer de grenzen aangeeft, waar staat de E-Orca dan?

Speelt de E-Orca mee?

Volgens de definitie

Stroomlijn. Check. Dat is duidelijk.

Zelfdragend. Oei. In een Orca zit een subframe, waar de veerpoten, de besturing en de achterste veerpoot op bevestigd zijn.

Zicht op het subframe
Dat is zo omdat de onderkant van de stroomlijn uit Twintex gemaakt is. Dit materiaal is quasi onverwoestbaar, maar te flexibel om als dragend element te dienen.
De aandrijflijn zit dan weer in een 'trapdoos', die niets te maken heeft met dat subframe. Een hybride constructie. Wel of niet velomobiel? Dit is op het randje. Een Trisled RotoVelo is dan over het randje: dit is eigenlijk een trike met een stroomlijn over.

Afbeelding: Trisled
Een HP Velotechnik Scorpion met een Wildcat stroomlijn, dat is niets meer dan een Scorpion met een jasje.

HPV. Tja. Een Orca vraagt eigenlijk om de 'E'. Bij Flevobike liggen ze er ook niet wakker van. Waarom? Die 'E' maakt de Orca praktischer voor dagdagelijks gebruik. Hij accelereert beter (logisch, met 250 W toegevoegd vermogen) en met een flinke lading boodschappen heb je meer vermogen nodig. De Orca is dus niet bedoeld voor wie een velomobiel wil om te sporten of om races te rijden. Het kan natuurlijk wel, maar er zijn er die meer geschikt zijn daarvoor.

Minstens drie wielen. Check. In het geval van Johan Vrielink zijn exemplaar zelfs vier: hij heeft een compleet reservewiel aan boord.

Volgens andere velonauten

De Duitse visie is radicaal en duidelijk: zodra er een ondersteuning aan te pas komt, wordt het een pedelec. Dan speel je in een andere categorie. Voor de Duitsers lig ik er al uit: verhuis maar naar het pedelecforum! Maar ook een trike met stroomlijn doet niet mee.

Ook in de Lage Landen zijn er die-hard HPV'ers. 'Ik beveel het enkel aan voor wie anders niet kan fietsen'; 'voor gepensioneerden'. Ook voor die mensen lig ik eruit. De enige reden: er zit een ondersteuning in. Maar dit geldt niet voor iedereen, hoor. De ene is al strenger dan de andere.

Ik vind de Franse benadering dan weer toleranter: wel of geen ondersteuning; zelfdragend of niet. Het is een velomobiel en dus 'welkom in onze club'.

Weet je: ik trek het me niet aan. Laat anderen er zich maar druk om maken.

Strenge regels zijn van belang voor races, waar een zekere mate van uniformiteit ervoor zorgt dat de competitie tussen gelijkwaardige voertuigen verloopt. Dat iemand, zoals onlangs bij het veldrijden, meteen geschrapt wordt omdat er een - verborgen - motortje in het spel is, dat is dan niet meer dan normaal. Voor alle andere verplaatsingen - woon-werk, boodschappen, recreatief, groepsuitstappen - maakt het allemaal niets uit. Waar het dan om gaat, is om het plezier beleven aan de ritten. Wat maakt het dan uit of iemand met een Echte Velomobiel onderweg is of met een overdekte trike?

Het belangrijkste discussiepunt is de ondersteuning. Ook daar is het moeilijk om de grens te bepalen. Ik kan Luc (van de Canadese blog) wel volgen: de mens moet de voornaamste aandrijfbron zijn. Een velomobiel met een 1000 W motor is eigenlijk meer een motorfiets, zeker indien hij kan rijden zonder dat je mee trapt. Daarover meer in een volgende bijdrage. 

Rij ik nu met een velomobiel? Ja, ik denk het wel. Ik weet het eigenlijk wel zeker en zo kan ik weer rustig slapen. Die vraag zal me niet meer wakker houden. 

14 opmerkingen:

  1. Misschien moeten we de hulp inroepen van de wetgever: zolang jouw voertuig een 'rijwiel' is doet het mee. Vanaf het moment dat het op basis van een motortje bolt zit je in de categorie 'bromfiets', zelfs wanneer het niet hoorbaar 'bromt'.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Niet mee eens: de wetgever gaat nogal kort door de bocht. Probeer maar eens om een Orca puur op de motor in beweging te krijgen... En probeer maar eens om zo'n velomobiel als bromfiets gehomologeerd te krijgen.

      Verwijderen
  2. Meer dan twee wielen + stroomlijn rondom + menskracht noodzakelijk = velomobiel. Zowiezo niet moeilijk over doen ;-).

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik sluit me aan bij Paul. E ondersteuning of niet.
    Zelf prefereer ik aandrijven zonder motor maar dat is ieder voor zich.
    Kortom het is een velomobiel.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Laat je niet gek maken Jan, zo te lezen heb je veel plezier van jou Orca. En of het nu wel of niet een velomobiel mag heten, dat plezier zal er niet minder om worden. ;-)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ik heb wel ooit begrepen dat de E-Orca blijft ondersteunen, ook boven de 25km/u.

    Eigenlijk fiets je dan dus constant ondersteund en dat vind ik dan toch wel weer lastig. Is dat dan nog HPV?

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Dat zou kunnen afhangen van de mate van ondersteuning. Of van het eigen geleverde vermogen. Het is in elk geval geen 'HPV' zoals voor wedstrijden nodig is.

      Verwijderen
    2. Mijn e-Orca levert ondersteuning tot iets boven 25km/u. Eens daarboven moet de rijder alles zelf trappen.

      Verwijderen
    3. Ik weet niet waar je dat hoorde, maar dat is in elk geval niet zo als je een E-Orca aankoopt. Zelf kun je niets wijzigen in de software.

      Verwijderen
  6. Waar rijdt het Human Powered Team dan mee, is dat geen velomobiel? En de tweewielige Birk? Het lijkt me dat een velomobiel ook twee wielen kan hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Alles hangt af van de definitie. Zo lang je niet wil racen en er met klassen gewerkt wordt, maakt het allemaal niets uit.

      Verwijderen
  7. In Nederland is een e-bike geen bromfiets want dan zou je helmplicht hebben en een kenteken moeten aanvragen. Pedelecs gaan waarschijnlijk wel als brommer gelden in te toekomst.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Wat dat betreft, is het allemaal erg vaag momenteel. De Europese wet is er nog niet en elke lidstaat wacht af. Als ze werkelijk pedelecs gelijk zullen stellen met bromfietsen, zal dat de dood van de pedelec betekenen. Dan kun je evengoed met een tweetakt scooter gaan rijden.

      Verwijderen
  8. Wat mij betreft is een Orca gewoon een velomobiel, of die e- er nou wel of niet bijstaat. Ieder kan en mag voor zich uitmaken of hij/zij ondersteuning wenselijk acht, voor mij blijft het hoe dan ook fietsen.

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen