Big bang - geen theorie

 

Zoonlief stond op het punt te vertrekken bij mij toen zijn voorwiel met een luide knal uiteenspatte...

Ik zie twee redenen:

• een versleten velg (V-brakes en een fiets die al wat kilometers en jaren telt)
• een manometer op de voetpomp die niet betrouwbaar meer is: te hoge druk

In elk geval: het was een enorme knal en onze oren tuitten ervan.

Een nieuw wiel was aan de orde en daarvoor had ik drie opties voor ogen:

• een nieuw wiel
• een tweedehands wiel
• een andere velg zoeken en een nieuw wiel maken

De fiets wordt flink gebruikt: zoonlief woont in het centrum van Gent en daar ben je veel sneller dan met de auto. Die heeft hij trouwens niet, dus is de fiets gewoon noodzakelijk. Een nieuw wiel is niet evident, want het is er eentje met een naafdynamo (en die had ik pas helemaal afgesteld). Als je dat online bestelt, mag je op één a twee weken leveringstermijn rekenen.

Een tweedehandswiel met naafdynamo vertrouw ik niet helemaal: je weet niet hoeveel kilometers het al afgelegd heeft en dan is het afwachten in welke staat de lagers zijn. Dus dook ik in mijn voorraad; daar vond ik een oud achterwiel met quasi dezelfde velg als de originele op de Trek.

Het donorwiel (naaf stuk, maar velg ok)

Na een aantal jaren maakte ik nog maar eens een wiel. Deze keer was het makkelijk: het oude wiel uit elkaar halen, de velg op het 'ontplofte' wiel leggen en daar de spaken één voor een losmaken en in de corresponderende spaakgaten in de velg vastzetten.

Daarna was het nog een zaak van aanspannen en richten.

Leuk werkje, zeker als het zacht weer is

Het ging erg vlot: na ongeveer twee uurtjes werk zat het nieuwe wiel in de fiets. Kostprijs: één binnenband.

Wat ben ik goed...

Wielen maken: de meesten beginnen er niet aan. In de meeste gevallen is het ook efficiënter om een nieuw te kopen.

Ik maak ze af en toe zelf, als het om speciale gevallen gaat. Bijvoorbeeld een wiel met achternaafdynamo (Gforce/Performer trike).


Of een 24" wiel met Shutter Precision naafdynamo (Seiran 24).

Of een 20" wiel met NuVinci N360 versnellingsnaaf (Alleweder A2).

Of, waar het mee begon: een geplooid voorwiel opnieuw maken. Puur voor het plezier en om het te leren.

Oude en nieuwe velg bij het herbouwen van een wiel.

En dat laatste wiel, daar gaat het om. Het wiel zat in een oude Giant sport-toerfiets van dochterlief. Die fiets was echt op. Alles was versleten. Ik kon blijven herstellen en vervangen. De fiets ging dus naar het containerpark, maar eerst moesten alle goede onderdelen eraf gehaald worden:

• een voorwiel met naafdynamo (juist, dat wiel dat ik zelf maakte)
• een vrij recent achterwiel (de cassette is wel versleten)
• Philips SafeRide koplamp en achterlicht, allebei voor naafdynamo
• binnen- en buitenbanden (pas vorig jaar op de fiets gelegd)

Voor het voorwiel en de verlichting vond ik al een nieuwe bestemming: een fiets met accuverlichting wordt hiermee geüpgraded.

Eerst wilde ik wel de staat van het wiel nagaan. En - wat ben ik goed - het wiel loopt nog zo recht als toen ik het assembleerde! Het enige wat ik deed, was de spaakspanning wat opschroeven: elke nippel ongeveer een hele slag (in vier keren). Nu is het klaar voor weer wat jaren gebruik. De Shimano HB-NX21 dynamo is echt een basismodel, maar ruim voldoende voor een stadsfiets. Na 14 jaar werkt die nog steeds feilloos, zonder enig onderhoud. Misschien is een SON wel beter, maar voor die toepassing maakt het echt geen verschil, behalve dat de prijs pakweg tien keer hoger ligt. En dit wiel was gewoon beschikbaar. Recyclage is prima, toch?

Wieltjes maken

Vakantie (eindelijk) en ik ga nergens heen, dus is er tijd voor andere leuke dingen, zoals wielen maken.

1. In de garage lag nog een 19 x 406 Van Schothorst veld, afkomstig van het originele achterwiel van eFAW. Dat wiel was voorzien van een Nexus 8 naaf, die helemaal op was. Het wiel is uiteengehaald en de velg was nog in goede staat. Dan had ik nog een voorwiel liggen, waarvan de trommelremnaaf nog heel behoorlijk was, maar de velg zodanig gecorrodeerd dat de nippels erdoor getrokken werden. Op die manier kon ik van twee slechte wielen weer één goed maken en zo ligt er een reservevoorwiel voor eFAW klaar.

2. Enkele jaren geleden herstelde ik een voorwiel met naafdynamo voor de studentenfiets van dochterlief. Nu was het zover versleten dat het onmogelijk nog te richten was. Een wiel met naafdynamo kost algauw € 80 of meer, terwijl ik voor zo'n € 16 een dubbelkamervelg kon halen bij de fietshandelaar. Al de rest, op één spaaknippel na, kon gerecupereerd worden.

In beide gevallen kon ik op dezelfde manier te werk gaan: de oude en nieuwe velg werden op elkaar gelegd en met vier korte spanriemen aan elkaar vastgelegd. Eerst werden de spaken van de onderste flens losgemaakt en overgezet op de nieuwe velg en dan die van de bovenste. Zo kon het spaakpatroon zonder enige moeite overgenomen worden.

Nadien werd elk wiel in de wielrichter gezet om verder te regelen en de spaken op spanning te brengen. Dit is een ideaal, ontspannend klusje om onder een lekker zomerzonnetje uit te voeren!

2de wiel vlechten: stand van zaken

Woensdagavond was een zen-avond: in alle rust aan de keukentafel een nieuw wiel vlechten. Het ziet er goed uit.

Het finale richten en aanspannen laat ik over aan een expert (op zijn verzoek), maar het voorbereidende werk is gedaan.

Omdat het er nu zo netjes bij staat, nog een beeld van de naaf.

En om zeker te zijn dat alles functioneert, vooraleer het wiel af te werken, testte ik het even uit in de trike.

Je ziet één wiel, zonder velglint, zonder band, spaken niet aangespannen, zonder cassette, maar in de trike gemonteerd en de dynamo aangesloten op de koplamp. Jawel hoor: het geeft licht en het maakt niet het minste geluid ! Dat wordt zalig fietsen !

Nog even uit een andere hoek

Nu nog even denken over die cassette: zet ik die over van het oude wiel naar het nieuwe of monteer ik een nieuwe ? In dat laatste geval moet in principe de hele aandrijving vernieuwd worden: tandwielen vooraan, ketting, ...

Wat de bedrading betreft: vanuit de dynamo zal een (dubbele) bedrading vertrekken naar de sensor/schakelaar.

Van daaruit zal de bedrading naar de koplamp vertrekken en omwille van de efficiëntie denk ik eraan om meteen ook een dynamogevoed achterlicht te installeren.

Bumm Toplight Flat S

Zo ben ik meteen helemaal van het batterijgedoe af. Het huidige achterlicht geeft op dat vlak toch wat problemen: de batterijduur is behoorlijk, maar de contacten oxideren en dat zorgt ervoor dat het licht toch geregeld moet gecontroleerd worden en frequent opengemaakt om de contactpunten van oxidatie te ontdoen.