Veiligheid

Nog een immer weerkerend thema bij weggebruikers en al zeker bij fietsers. Met de zichtbaarheid - actief zowel als passief - zit het intussen snor (zowel bij de Orca als de Kobra, de Trek en de Birdy), maar veiligheid betekent meer dan gezien worden.

Ik merk dat de bochtsnelheid met de Orca beduidend hoger ligt dan met de Alleweder. Een Orca kleeft niet aan de weg zoals een WAW, maar het verschil met de Alleweder is  opmerkelijk, toch als ik op de snelheidsmeter kijk. Zo, op het gevoel, lijkt het niet zo, maar een blik op de snelheidsmeter doet me toch geregeld schrikken. De Orca is dus te beschrijven als een "valse trage". Het feit dat er veel minder rijgeluiden zijn dan in de Alleweder zal hier ook wel meespelen.

Een eerste gedachte is dan "kalm aan, met wat minder lukt het ook wel". Want je wil niet dat je mooie, nieuwe velomobiel op zijn kant gaat!
En dan denk je verder: wat als dat toch zou gebeuren? Zonde van de nieuwe fiets, maar vooral: wat gebeurt er met het mannetje dat erin zit? Er zit wel een heuse veiligheidskooi in de Orca, met een rolbeugel achter mij, en er zit ook een dakje op, maar dat bestaat slechts uit twee aluminium buisjes en wat schuim... Dat zal weinig bescherming bieden.

Doet een helm wat voor de veiligheid? Zoals ik voordien al op de blog meldde, zijn de meningen sterk verdeeld. Veel lijkt af te hangen van het soort impact. Ik kan me voorstellen dat een val met een bukker of het op de kant gaan van een velomobiel een heel ander gevolg hebben voor hoe de helm een klap moet opvangen.

Voor de rest zit ik helemaal binnen die veiligheidskooi, maar mijn hoofd komt daar wel boven. Het plan is om nog lang met de Orca ritten te kunnen maken, dus moet ook ik heel blijven. Toch maar een helm dus. Die moet zowel in de Orca als op de Kobra gebruikt kunnen worden en misschien af en toe ook wel op de bukkers (Trek toerfiets en Birdy).

Daarbij wil ik wel opmerken dat ik bij mijn standpunt blijf wat fietshelmen betreft. Elk moet voor zichzelf uitmaken of zoiets nuttig is of niet. Ik blijf een tegenstander van helmplicht. Het is veel belangrijker om zoveel mogelijk mensen op de fiets (en uit de auto) te krijgen; helmplicht is niet uitnodigend om bijvoorbeeld even op de fiets te springen om naar de bakker of de slager te rijden.

Goed. Een valhelm dus. Die vind je in vele smaken en kleuren. Vroeger had ik er maar liefst twee liggen: één van B'Twin (Decathlon) en een Ekoi City E+. 

Die eerste is doorgeschoven naar een andere fietser, want door de vorm was die onbruikbaar op de Kobra en in de Alleweder (stak achteraan te ver uit). De Ekoi is qua concept heel praktisch: kort en met een geïntegreerd vizier. Zoals je op de foto kunt zien, zijn de bovenste ventilatieopeningen zelfs afsluitbaar bij regen.
Helaas laat de kwaliteit te wensen over: bij het sluiten van het vizier met één hand - wat toch de bedoeling moet zijn - komt dat heel dikwijls los. Dat betekent dan stoppen, helm afnemen, vizier weer bevestigen en voorzichtig met twee handen sluiten. Daarnaast is de vorm niet zo denderend: blijkbaar hebben de Fransen een rond hoofd, want voor- en achteraan is de druk vrij hoog, terwijl die aan de zijkanten dan weer laag is. Kortom: wel een leuk concept, maar niet echt comfortabel en slecht uitgewerkt. Dat hangt dan weer samen met de prijs: de Ekoi kostte met alles erop en eraan zowat € 50.

Er moest dus een nieuwe valhelm komen. Over de zin en veiligheid ervan is heel veel lectuur te vinden: ideeën, beoordelingen en vooral rapporten van studies, waaruit blijkt dat veel helmen eigenlijk niet helemaal doen wat zou moeten. Een helm dient om de schedel te beschermen bij een val. Een eerste zwak punt blijkt te zijn dat het zwakste deel van de schedel, de slapen, door de meeste helmen niet beschermd wordt. Ze staan namelijk bovenop het hoofd. Een tweede gevaarlijke zaak is dat veel helmen de kans op torsie van het hoofd bij een val vergroten. Daardoor is je hoofd wel beschermd, maar stijgt de kans op letsel van de nekwervels.
Mijn totaal onwetenschappelijke conclusie is dan dat ik beter zoek naar een helm die niet op, maar rond het hoofd zit en dan kom je uit bij de "skaterstyle" helmen (lijkt erg op een skihelm). Een korte speurtocht bij de grotere fietshandels in het Gentse leerde me dat er dan keuze is tussen Nutcase, Nutcase en Nutcase... Afgaand op mijn geheugen meen ik te weten dat ernstige bedenkingen waren bij de producten van dit merk. Die hoef ik dus niet. Uiteraard zie je er heel veel in Gent: wie een skaterstyle helm wil, heeft amper tot geen keuze.

Dat betekende dus dat ik het wereldwijde web op moest en het risico diende te nemen een helm te bestellen zonder passen. Mijn hoofdomtrek meten om de juiste maat te bestellen, dat is geen probleem, maar de helmvorm en hoe die "valt" op je hoofd, dat blijft afwachten.
Het werd uiteindelijk een Giro Surface, waarbij je niet enkel de pasmaat (omtrek) vlot kunt regelen, maar ook kunt bepalen of die meer naar voren of naar achteren moet kantelen.

Foto: Giro.com

Meteen werd een Vaude helmmuts meebesteld, zodat het ook bij -10° C comfortabel blijft. Het andere uiterste - hete zomerdagen - vormt allicht wel een probleem met zo'n helm, maar dan zijn we weer heel wat maanden verder en ik kan nog uitkijken voor een goed geventileerde, compacte zomerhelm. Dan denk ik aan de nieuw verschenen Uvex City V: het geïntegreerde vizier houdt stof en insecten weg, maar laat de lucht voldoende circuleren, zo lijkt me.

(foto van het web geplukt)

Eerst even afwachten hoe de Giro presteert als het warmer wordt.

Een bijkomende kwestie was: past mijn hoofd met een helm onder het Orcadakje? Dit testte ik vooraf uit met de Ekoi.
Het antwoord is in mijn geval: ja, net. Dat wil zeggen dat de helm de randen van het dakje af en toe raakt als ik stevig door elkaar geschud wordt (de Belgische fietspaden zijn nu eenmaal niet van dezelfde kwaliteit als de meeste Nederlandse). Het leven is nu eenmaal een aaneenschakeling van compromissen.

De Surface is ondertussen al enkele keren uitgetest. Qua pasvorm kan het moeilijk beter: je voelt niet dat hij op je hoofd staat en de grootte is prima te regelen. Handig als je een muts wil dragen tegen de kou: een draai aan het stelwieltje en alles past weer als gegoten. Het klepje vooraan doet het ook goed: het geeft wat schaduw die over je ogen valt. Ook op de bukker merk je amper dat je een helm op hebt. Zoonlief vindt het er wel idioot uitzien, zo'n "pot" op je kop, maar dat is natuurlijk subjectief. De bewegingsvrijheid in de Orca is iets beperkter met de helm, maar eigenlijk stoort dat niet.