(E-)Orca tips en trucs

Op deze pagina vind je een verzameling van afstellingen en andere nuttige informatie over de (E-)Orca. Ik probeer ook dit geregeld bij te werken.

Bandenmaat/tyre size

ETRTO 406 (20")
vooraan/front max 42 mm (42 - 406)
achteraan/back max 47 mm (47 - 406)

Het is mijn ervaring dat je best de maximale maat benadert. Voor de snelheid heeft dit weinig invloed, maar voor het comfort des te meer.

Mijn ervaring: voor vooraan wisselde ik voornamelijk tussen Schwalbe Tryker (40-406) en Schwalbe Marathon (40-406) - niet Marathon Plus! Qua levensduur scoort de Marathon duidelijk beter: 18.000 km met een set, maar de zijdelingse grip (grip in bochten) is merkbaar minder, er zijn meer rijgeluiden en trillingen. De Trykers zijn op al die vlakken beter, maar de levensduur bedraagt daarbij gemiddeld 8.000 km. Ze zijn bijzonder kwetsbaar op gravel: scherpe keitjes snijden zo door het loopvlak. De Trykers vragen wel minimum 5 bar. Met een lagere druk gaat het snel bergafwaarts met het rendement.
Sinds een poos (ik vermoed sinds 2020) zijn de Trykers uit productie. Aangezien de Marathons het nog goed deden, heb ik die pas in 2021 vervangen. Mij leken de Continental Contact Urban 42-406 de beste vervangers voor die Trykers. Daarmee (maar dan in 50-406) had ik al goede ervaringen op de trike en dat is ook bij de Orca zo. Het lijkt erop dat ze langer mee zullen gaan dan de Trykers. Het comfort is naar mijn mening iets minder (wat meer trillingen), maar de grip is minstens even goed.

Achteraan werk ik met een andere band. Het achterwiel zorgt voor de aandrijving en stelt dus andere eisen aan de band: hier  is profiel onontbeerlijk. De band mag ook breder zijn en dat zorgt voor meer grip, meer tractie. De Continental TOURride (RIDE Tour, afhankelijk van het jaar) scoort hier goed: erg goedkoop, lekvrij, lange levensduur (15.000 km gemiddeld) en voldoende grip op alle ondergrond. In 2019 werd de Conti vervangen door een Schwalbe Marathon 47-406. Geen verschil in rijgedrag merkbaar. Ook niet duur, maar de helft duurder dan de Conti (15 tegenover 10 euro bij Bike24.de).

Snelheid? We hebben het over een E-Orca, dus zoeken naar de snelste band is niet aan de orde.

Afstellen

Een Orca wordt afgesteld door de leverancier bij de aflevering, maar het is toch nuttig om de mogelijkheden te kennen. Ook voor wie een Orca tweedehands koopt, is het handig om te weten hoe je die moet afstellen.

 Afstelmogelijkheden zitje

• Zitje en rugleuning (spanzitting) allebei in drie maten leverbaar.

• Zithoogte instelbaar door middel van stelblokjes (3 hoogtes).

• Afstand tot bracketas traploos instelbaar. Hiervoor maak je de vier schroeven los waarmee de stelblokjes (aan scharnier zitje) vastgeklemd worden, waarna je het geheel voor- en achteruit kunt schuiven. Nadien moet ook de helling van de rugleuning opnieuw afgesteld worden.

• Helling rugleuning en zitgedeelte traploos instelbaar, los van elkaar.

Afstellen plaats bracketas

De bracketas kent vier posities. Voor M/XL of S/L hoef je enkel de as in de andere opening te plaatsen. Afhankelijk van hoe de plaat geplaatst is, kan het zijn dat je die 180° moet draaien (voor wordt achter), bijvoorbeeld om de afstand van L naar M te veranderen.

Wat je hier voor moet doen is een van de zijplaten volledig verwijderen door de 3 M6 (SW10) moeren met ringen en de 8 M6 (torx30) bouten te verwijderen. (let op de 3 dikke ringen)

Hierna kun je bij de andere zijplaat de 8 M6 (torx30) bouten te verwijderen. Let op dat er spanning op de ketting staat!

Dan draai je de plaat 180° dus voor wordt achter. Zet dan deze plaat weer vast met de 8 bouten.

Nu kun je de 3 M6 (SW10) moeren met ringen van de trapas verwijderen en de trapas in de S stand plaatsen. Let op dat de 3 dikke ringen niet verdwijnen!

Zet de moeren met ringen weer handvast, trapas kan nu nog bewegen.

Als het goed is dan kan de kettingspanner de kettinglengte opvangen, zo niet dan kunnen er een paar schakels uit de ketting gehaald worden (sluitschakel opzoeken, eventueel de bodem verwijderen)

Monteer de ander plaat weer met de 3 moeren aan de trapas (handvast), monteer nu ook de 8 bouten.

De trapas kan nu nog bewegen, lijn de trapas zo goed mogelijk uit dat deze in alle richtingen recht staat, dit kun je doen door de afstand van de cranks te meten naar de trapdoos.

 

Impact van de plaats in de velomobiel

Omdat zowel de bracketas als het zitje voor- en achteruit kunnen, kun je met eenzelfde afstand tussen de trapas (bracket) en het zitje toch een andere positie innemen in de Orca. Je kunt meer naar voor of meer naar achter zitten. Omdat je hierdoor het zwaartepunt verplaatst, heeft het ook consequenties. 

1. De stuurknuppels staan op een vaste afstand, dus de houding/hoek van je armen verandert 

1. Meer naar voor zitten, betekent dat je meer ruimte hebt achter je en dat de velomobiel stabieler is in de bochten (je zit meer tussen beide voorwielen). Meer naar achter betekent dat je dichter bij het (enkele) achterwiel terechtkomt en de bochtstabiliteit dus wat vermindert. Anderzijds zit je hoofd meer uit de luchtstroming. Ook verlies je wat ruimte achteraan.

1. Die verplaatsing betekent ook meer over- of onderstuur: meer naar achteren betekent overstuur (de Orca neigt sterker naar binnen te draaien of de achterkant breekt uit); meer naar voor betekent onderstuur (de Orca wil eerder rechtdoor blijven gaan). Hoe sterk dit effect is, hangt vooral af van je gewicht. 

Bijstellen vering

Vooraan is het eenvoudig: er valt niet zomaar wat aan te veranderen.
Achteraan zit op de onderkant van de veerpoot een stelschroef (inbus), waarmee je binnen de kortste keren de veervoorspanning kunt bijstellen.

Stelschroef op de onderkant van de veerpoot

Dat doe je in functie van je eigen gewicht en het totale gewicht. De schroef indraaien verhoogt de veerspanning, uitdraaien verlaagt ze. Je merkt meteen dat de achterkant van de Orca omhoog of omlaag komt.
Bij een flinke belasting (zwaar geladen en sportief rijden) kan de achterband aanlopen. Ook dat kun je verhelpen met een hogere veerspanning.

Bagage

• Het bagagenetje biedt je voor dagelijks gebruik al verrassend veel plaats
• Een set Radical M tassen - van elkaar losgemaakt - past prima links en rechts van het zitje.
• Op de mono-arm zit een bevestigingspunt voor de trekhaak van een Radical Cyclone. Wel opletten met de boutlengte, zodat je binnenin geen schade veroorzaakt. Flevobike kan de juiste bout bezorgen.

Veiligheid

(Concreet: zichtbaarheid)
De zwarte markeringen rond de koplampen zijn reflecterend. 

Ook de typebenaming onderaan op de kap reflecteert. Achteraan is een groot rood reflecterend vlak.
Het enige wat ik aan de Orca nog wenste te veranderen (verbeteren?) is de zichtbaarheid ervan in het verkeer. Daarvoor werden twee zaken aangepast.

Passief: op de spaken van alle velgen kwam reflecterende zwarte folie (3M Scotchlite black). Ik verwacht dat dit, doordat de wielen bewegen, het geheel van de zijkant beter doet opvallen.

Aangezien de gietwielen versleten waren na ongeveer 70.000 km (ze liepen niet meer mooi rond), zijn die in 2020 vervangen door een set spaakwielen. Het blijft subjectief, maar ik heb toch de indruk dat de velomobiel strakker rijdt sindsdien: de spaakwielen zijn stijver. Achteraan is het nog altijd het originele wiel. Hierdoor verdween de reflectie op de voorwielen, maar de lichtvin is nog beter zichtbaar dan reflecterende stroken.

Later (oktober 2014) werd op de "smurfenmuts" een korte aluminium mast gemonteerd met daarop een wit en rood knipperlicht (Chinees equivalent van Moon Comet).

In 2015 werd de 'lichtmast' vervangen door een praktischer en esthetischer oplossing: de 'lichtvin'. Dit was een prototype van Flevobike. De gunstige ervaringen leidden ertoe dat al vele Orca's hiermee uitgerust zijn.

De lichtvin is ondertussen grondig getest. Na enkele mislukkingen, waarbij een bevestiging doorbrak, is het nu in orde. Er zijn al meer Orca's op de baan met eenzelfde lichtvin. In de praktijk gebruik ik die vanaf ongeveer oktober tot april.

Achteraan bij duister

Vooraan bij schemerlicht

De twee strips van 3 W maken de velomobiel zonder twijfel beter zichtbaar in het verkeer, maar verbruiken ook energie. In de zomer zijn ze niet zichtbaar zo lang het klaar is (lang dus), maar verbruiken wel. Dan haal ik de vin eraf. In het gat voor de bedrading komt een rubber dop, die Flevobike mee levert. Later is hier nog een stukje elektronica (made in China) aan toegevoegd in de vorm van een dubbele elektronische schakelaar waarmee je knipperpatronen en -frequentie kan instellen. Hierdoor wordt het energieverbruik van de vin zowat gehalveerd zonder dat de zichtbaarheid erop achteruit gaat.

Fast forward naar 2021. De lichtvin blijkt één zwak punt te hebben: de zuignappen blijven niet goed zitten als het echt koud wordt. Een alternatief zou een starre bevestiging kunnen zijn (nylon bouten bijvoorbeeld), maar dat betekent extra gaten maken in de stroomlijn en in het midden bovenaan loopt een kous waar de bedrading voor het achterlicht en de knipperlichten door loopt. Daar zou de bout dus niet in het midden kunnen zitten. 

Beveiliging

Actief (voorkomen van diefstal): mijn oplossing is het gebruik van een kabel gecombineerd met een beugelslot. De kabel is een Abus Cobra 10/200 (lime). Het slot is een Kryptonite schijfremslot. Elke stevige kabel voldoet en elk degelijk beugelslot ook. De opvallende kleur is bedoeld als boodschap: "deze Orca staat op slot". Met de kabel kun je de Orca vastmaken aan een vast object of op zich vastzetten. Dat doe je door de kabel om de buis achter het zitje te leggen, door de opening in de kap te halen en aan de buitenkant met het beugeslot vast te maken, bijvoorbeeld aan het voorwiel. Meteen wordt het onmogelijk om de kap nog te openen.

Passief: je kunt een velomobiel, dus ook een Orca, uitrusten met een gps-tracker. Dat kan via Flevobike, optioneel bij de bestelling, Je kunt dit natuurlijk ook zelf doen achteraf. Er zijn voldoende plekken waar je die uit het zicht kunt inbouwen.

Elektrische ondersteuning

Basisinformatie vind je vrij uitgebreid bij de Duitse verdeler van Flevobike: Flevelo.  Uit eigen ervaring weet ik dat de autonomie groter is dan daar opgegeven is.
Dat is natuurlijk afhankelijk van een aantal factoren: reliëf (vlak of bergachtig), gevraagd vermogen, kruissnelheid, belading (gewicht) en al of niet veelvuldig vertragen en versnellen spelen hierin een grote rol.
De ondersteuning is gesofisticeerd: er is de obligate trapsensor, maar ook een krachtsensor. Dat laatste betekent dat het vermogen dat de motor levert in relatie staat tot wat je zelf opbrengt.
Op het schermpje stel je de ondersteuningsstand in:

• eco = 50% van het eigen vermogen
• normal = 100 %
• high = 180 %
• high+ = 250 %  

Dit zijn de standaardwaarden. De leverancier (Flevobike of de plaatselijke dealer) kan die parameters wijzigen. Dat kun je niet zelf, omdat je daarvoor een 'factory display' nodig hebt. Dat ziet er hetzelfde uit als het 'luxe display', maar intern is het verschillend. in België werden later op verzoek van de verdeler (Fietser.be) zowat alle nieuwe E-Orca's met dit type bediening uitgerust.

Het zijn relatieve waarden en ook de hoogste waarde is beperkt door het motorvermogen van 250W. Die percentages zijn dan nog gemiddelden: de waarden worden op curves uitgezet en zijn dus ook nog eens snelheidsafhankelijk.

Enkele praktische voorbeelden, die meteen duidelijk maken dat ook de autonomie ermee te maken heeft:

• als ik in stand 'eco' zelf 100W opbreng, voegt de motor 50W toe
• als ik in stand high+ 200W lever, zal de motor nooit meer dan 250W toevoegen 

Praktisch, op de dagelijkse woon-werk verplaatsing haalt de Orca, in de "eco"-stand, ongeveer 150 km op één lading. Met een constante snelheid en op vlakke weg gaat dat tot 200 km; met veel bagage (op reis, met Cyclone aangekoppeld) en in heuvelachtig terrein zakt dat tot 80 km, waarbij afwisselend de standen "eco", "normal" en "high" gebruikt werden.
Bij het laatste onderhoud bij Flevobike wijzigde ik de parameters voor de ondersteuning. 'Eco' bleef gelijk, maar alle anderen werden verlaagd. 'High' kreeg zowat de waarden van de vroegere 'normal' en 'normal' kwam er ongeveer tussenin. Dit deed ik omdat in de praktijk enkel de twee laagste ondersteuningsgraden gebruikt werden. 'High' kwam een enkele keer van pas, met Cyclone en op extreem steile hellingen, en 'High+' heb ik nooit ofte nimmer gebruikt.

De maximale stroom is nu beperkt tot 14 A. Dat is in de praktijk ruim voldoende.

De motor is afkomstig van Daum (Duitsland) en is wellicht dezelfde als in de Impulse (II) aandrijving van de (toenmalige) Accell-groep, waar Gazelle, Koga en Kalkhoff bij horen. De controller en het display worden dan weer geleverd door IDBike. 

Betrouwbaarheid van de ondersteuning

Wetenschappelijk is dit waardeloos, want het gaat om welgeteld één E-Orca: de mijne. Wat ik kan meegeven, is dat er ondertussen ruim 70.000 km mee gereden is, met continu ondersteuning. 
De ondersteuning is nooit defect geraakt op zo'n manier dat er niet mee te rijden viel. De motor doet het nog prima; de lagers zijn gecontroleerd en zo goed als nieuw bevonden.
Wat wel een probleem vormt: het freewheel (vrijloopsysteem) van de motor kon niet om met het koppel of vermogen en is al lang vastgelopen. Het is twee keer vervangen, maar na hooguit 100 km was het weer zover. Daum heeft dit later opgelost met een ander freewheel met een grotere diameter. Nieuwe E-Orca's werden hier meteen mee uitgerust; bij oudere Orca's kan dit vervangen worden door Flevobike. 

Cycle Analyst

Voor wie graag goed geïnformeerd blijft over de toestand van de ondersteuning, is de installatie van een Cycle Analyst (CA) erg nuttig. Zo'n ding is niet echt goedkoop, maar het biedt je heel wat inzicht in wat je ondersteuning doet. Op zijn minst geeft het je een indicatie van de al opgenomen en nog resterende energie in je accu. De CA houdt ook het aantal laadbeurten van de accu bij (op voorwaarde dat je de teller reset na elke laadbeurt) en per laadbeurt een aantal andere gegevens, zoals de maximale stroom. Theoretisch is hij ook te gebruiken als stroombegrenzer, snelheidsbegrenzer of cruise control, maar die functies vergen extra ingrepen. De producent levert wel een erg volledige handleiding met het schema van de printplaat, waardoor heel wat extra mogelijkheden haalbaar zijn. Ook is Grin Technologies (de fabrikant) erg toegankelijk via mail.

Type: CA-SA (stand alone) v2.3
Leverancier: Crystalyte Europe (via Fietser.be)

Installatie: de shunt moet tussen de stroomkabel en de controller (geïntegreerd in de motorunit) geplaatst worden.
Plaatsing van het scherm: op het subframe.

Er is ondertussen al een poos een versie V3, met extra mogelijkheden. Indien je meer wil weten over de verschillen, lees je je best grondig in op de site van de fabrikant.

Laden

Bij de E-Orca horen twee laders:

• de lader voor de LiIon accu voor de verlichting, knipperlichten en claxon (6 of 12V)

• de lader voor de accu van de ondersteuning

Voor dat laatste hoort er standaard een 2,5 A lader bij de Orca. Flevobike levert hiervoor optioneel ook een 5A lader, waarmee je de laadtijd kunt halveren.
In mijn geval werd de 2,5 A lader meegeleverd, maar ik bestelde nadien in China een 5 A lader extra. Zo is er een tragere lader die continu op de werkplek blijft en een snelle die thuis ligt of op lange (of meerdaagse) trips mee kan. Het voordeel van in China bestellen: het is zowat de helft goedkoper (alle kosten inbegrepen). Het nadeel is dan weer dat garantie in de praktijk onbestaand is: de transportkosten voor het terugsturen zijn veel te hoog. Je moet dus voor jezelf afwegen wat primeert: het risico van een onbestaande service of de prijs betalen waarin ook ondersteuning vervat is.

Hoe laad je de accu?

Een accu voor een elektrische fiets is wel wat complexer dan de aloude loodzuuraccu die je in een auto vindt. In de Orca vind je een LiFePo4 accu. Dat is op dit moment zowat de beste technologie voor de ondersteuning van een elektrische fiets.
Hij bestaat uit een hele reeks cellen, die onderling verbonden zijn. Het geheel wordt gestuurd door een 'BMS' (battery management system). Dit is een uitgebreid controlesysteem, dat o.a. de accu uitschakelt zodra de spanning onder een bepaalde drempel zakt, de lader uitschakelt indien alle cellen volgeladen zijn en de onderlinge spanning van de cellen monitort.
Veel gebruikers werken nog met de regels van de oude oplaadbare NiCad accu's, maar die gelden hier niet. 

• Je hoeft de accu niet leeg te rijden voor je hem opnieuw oplaadt. Dit maakt geen verschil voor de levensduur.
• Je hoeft hem ook niet telkens helemaal op te laden, maar dat is wel het beste indien je de maximale capaciteit wenst te benutten.
• Een LiFePo4 accu is weinig temperatuurgevoelig

Hoe ga je er dan best mee om?
Laadt de accu op een geschikt moment. Omdat het BMS waakt over de lading, kan het absoluut geen kwaad om een volgeladen accu aan de lader te laten hangen. Integendeel: als de laadindicatie op de lader naar groen omschakelt, begint het werk voor het BMS. Dat meet de lading van elke cel afzonderlijk. Omdat die nooit 100% identiek zijn, kan het zijn dat bepaalde cellen maximaal geladen zijn en andere niet. Het BMS zorgt er dan voor dat de volgeladen cellen licht onladen worden, waarna alle cellen weer bijgevuld worden. Dit heet 'balanceren'. Het BMS stopt het laadproces zodra alle cellen maximaal geladen zijn. Zo kun je de hele capaciteit van je accupak benutten.
Hier en daar lees je dat je beter je accu maar tot 80% laadt om de levensduur te verlengen en dat je die best ook niet helemaal ontlaadt. Dat zou kloppen, indien er geen gesofisticeerd BMS aanwezig zou zijn. De elektronica zorgt er net voor dat de cellen niet overladen of te diep ontladen kunnen worden. Het is de fabrikant die de grenzen instelt en bepaalt welke boven- en ondergrenzen gehanteerd worden. Flevobike is hier voorzichtig in en bewaart een zekere marge, waardoor je mag afgaan op de elektronica voor het laden.

Indien je de accu een aantal keren niet helemaal volgeladen hebt, kan het balanceren meer tijd in beslag nemen. Het kan in dat geval nodig zijn om de accu een dag of langer aan de lader aangesloten te laten. Het vervelende is dat je niet kunt zien of de lader actief is; daarvoor is de laadstroom op dat moment veel te klein.

Samengevat: indien je er tijd voor hebt, kun je de accu best nog enkele uren aan de lader aangesloten laten nadat de groene led oplicht. Zo ben je zeker dat hij helemaal geladen is.

Anderzijds: indien je de accu een lange tijd niet zal gebruiken, moet je die af en toe eens bijladen. De cellen verliezen een deel van de lading door stil te staan ook. Dan loop je het risico op diep ontladen en dat is schadelijk.

Range extender

Of anders gezegd: een extra accu.
Met een bereik van grofweg 150 km kom ik soms te kort. Daarom kwam er een extra accu bij. Die moest een andere plek krijgen en de vorm en het volume moesten daarvoor geschikt zijn. Bij mij werd het alweer een LiFePo4 pack: 10 Ah (400 Wh) van crystalyte.be. 
In mijn Orca vond ik hiervoor een prima plekje onder het zitje.

Het is altijd afwachten of dit lukt. Omdat de blokjes onder mijn zitjes hoger zijn dan standaard, is er ook wat meer ruimte eronder. Ook de afstand tussen het zitgedeelte en de steun zijn bepalend. 
Natuurlijk is het niet een kwestie van een accu aankopen en vertrekken: de aansluiting is - dat viel te verwachten - niet zomaar dezelfde. Flevobike gebruik Molex-connectoren.

Update: nu is Flevobike overgeschakeld op connectoren uit de modelbouwwereld. Ze zijn compacter en zijn bedrijfszekerder. Met een maximale stroom van 30A zijn ze ook ruim op hun taak berekend. Bij het grote onderhoud in mei 2016 werden de Molexverbindingen in mijn Orca hierdoor vervangen. 

Er moet zo'n connector op de accu komen. Zo kun je eenvoudig de ene afkoppelen en de andere aansluiten. Wellicht is een elekronische wisselschakelaar ook mogelijk, maar zover ben ik nog niet.

Update 2: met de aanschaf van de Thorax Tangens kwam een andere 36 V accu in huis (van Enerprof.de) met een capaciteit van 750 Wh. Die zit in een Hailing behuizing, bedoeld om op de onderbuis van een fiets te monteren. Hiervoor bestelde ik een tweede 'baseplate' (het deel waar de accu op geschoven wordt om die in de fiets te monteren). Zo kan die accu als range extender gebruikt worden in de Orca, waarmee de Crystalyte redundant geworden is.

Optie: Flevobike velomobieldakje

Tja, een dak is een dak, niet? Bij de Orca heb je twee mogelijkheden: geen dakje of het flevobike dakje. Er zijn (voor zover ik weet) geen alternatieven beschikbaar.

Geen dakje, dan is er geen uitleg nodig.

Wel een dakje?
Voordelen:

• beschermt tegen neerslag

• beschermt tegen felle zon

• maakt het rijden iets stiller (minder rijwind)

Nadelen:

• het kost weer wat meer (bij aankoop gemonteerd: + € 255)

• bij stormweer gevoelig voor zijwind: het dakje werkt dan als een vliegtuigvleugel en creëert wat lift voor het deksel

• zoals bij alle dakjes en kappen, is het ruitje uit polycarbonaat wat kwetsbaar. In dit geval is dat minder erg, want je kijkt er onderdoor

Verwijderen van het dakje: achteraan wordt het met twee drukknoppen vastgemaakt op het deksel en vooraan zitten plastic bevestigingen. Klik de drukknoppen los, draai vooraan de clips een kwartslag omhoog (zitten rond de aluminiumbuizen geklemd) en schuif ze naar links uit het bevestigingsoog.
Veiligheidshalve plaats ik de clips nadien terug, zodat ze niet verloren raken.

Wil je het dakje meenemen in de Orca, dan moet je de buizen uit het dakje schuiven. De buizen kunnen dan links of rechts van het zitje een plekje vinden. Het dakje schuif ik met de achterkant onder de "smurfenmuts" en de voorkant komt dan achter het zitje. Je beschermt het ruitje best op één of andere manier, om krassen te voorkomen.

Montage

Voor mij is het het makkelijkst om eerst de drukknoppen vast te klikken. De buizen kun je voor- of nadien in het dakje schuiven, indien je ze eruit haalde. Omdat het dakje achteraan al vast zit, is het makkelijk om de buizen zo in te stellen dat ze over de bevestigingen vooraan passen. Maak de clips los, druk ze door de u-beugels in de buizen en door de bevestiging op de romp. Druk ze nadien weer naar beneden over de buizen en het zaakje zit vast.

Extraatje: zijruitjes

Nota: het toevoege van zijruitjes heeft de liftneiging volledig geëlimineerd.

De fabricage hiervan houdt niet veel in: een stuk polycarbonaat, een mal en een schaar, meer heb je niet nodig. Het lastigste is het uittekenen van de juiste vorm.
 

De ruitjes bevestig je met spanstrips.

De eerstvolgende geplande verbetering is langere ruitjes maken (ongeveer 10 cm extra). Zodra ik er helemaal tevreden van ben, poog ik de mal op schaal aan deze pagina toe te voegen.
In 2019 werden de verbeterde ruitjes gemaakt en getest. De bevestiging gebeurt niet meer met spanstrips, maar met zuignappen. Ze beschermen nog meer (amper nog regen bij zijwind) en klapperen niet meer.

Verlichting

De Orca wordt altijd geleverd met twee koplampen (BuM Cyo) die afzonderlijk schakelbaar zijn. Bij de nieuwere Orca's is dit gewijzigd: beide lichten worden gelijktijdig in- en uitgeschakeld, maar met de knop is ook de lichtintensiteit in te stellen. Het achterlicht gaat aan zodra je het elektrische circuit inschakelt.
Optioneel zijn de koplampen van binnenuit verstelbaar. Die optie koos ik niet.
Het lijkt me het meest praktisch om ze niet gelijk af te stellen. Op die manier heb je één lamp die wat dichterbij verlicht en zeker niet verblindt en een andere die recht vooruit schijnt, zodat je op onverlichte wegen voldoende zicht hebt. In de praktijk zie ik reflecterende verkeersborden van op meer dan 300 m.
De lampen draaien op een horizontale buis in de neus. Daar kun je langs de voetengaten redelijk makkelijk bij.

Instellen (indien dat niet bij Flevobike gebeurde of indien je het wil veranderen) doe je het makkelijkst als je 5 à 10 m van een vlak (een muur, een garagepoort,...) kunt staan met de Orca. Je schakelt één lamp in en stelt die af, zodat de bovenkant van de lichtbundel - voor de dichtbijverlichting - op pakweg 10m voor de fiets op de grond komt. De andere regel je zo dat die recht vooruit schijnt of eventueel licht naar beneden, maar dan op een veel grotere afstand.
Update: in de recentere Orca's werkt dit niet meer. Nu worden beide lampen tegelijk bediend met een draaischakelaar. Daarbij heb je de keuze tussen een gedimde stand (minder lichtsterkte) en de normale stand. De lampen zijn niet meer de BuM Cyo, maar de Cyo Premium: lichtsterker en met een bredere lichtbundel.

Sinds enkele maanden is mijn Orca uitgerust met een 'lichtvin'.

Dit is een prototype, dat ik voor Flevobike test. De eerste twee exemplaren braken binnen de week als gevolg van trillingen - onze Belgische wegen zijn niet al te best - en het derde exemplaar was gemaakt volgens een verbeterd ontwerp.
In de praktijk zijn er sindsdien geen klachten meer over de 'onzichtbaarheid' van de Orca. Zeker in de duistere maanden is dit een groot pluspunt.

'Elk voordeel heb zijn nadeel' geldt hier ook: de 2x 3W ledstrips vragen energie. Dat betekent in de winter, als je continu met licht rijdt, dat de accu wekelijks geladen wordt (ik fiets zowat 200 km per week met de Orca).
Of dit accessoire daadwerkelijk leverbaar wordt, hangt uiteraard af van Flevobike.

Update: er rijden al enkele Orca's rond met een lichtvin. Op mijn fiets gebruik ik die ongeveer van oktober tot april. Aangezien hij mee geschakeld wordt met het achterlicht - dus zodra de stroom aangezet wordt -, verbruikt de vin in de zomer ook continu 6W. Overdag is hij niet zichtbaar - en in de zomer is het lang klaar -, dus haal ik hem er voor die periode af. Flevobike levert bij de vin een rubberdop om in dat geval het gat voor de bedrading af te sluiten.

Onderhoud
  
Rohloff: olie verversen 
De werkwijze die hier beschreven wordt, wijkt af van die van Flevobike. Daar wordt de achterbrug opengemaakt en de bodemplaten onder de primaire ketting worden verwijderd. Die manier van werken heeft als voordeel dat de aandrijflijn integraal nagezien kan worden. Het nadeel is evident: het vergt meer tijd. Wat ik deed, was puur bedoeld om de olie in de Rohloffnaaf te verversen op de kortst mogelijke tijd.

Hoe de olie ververst moet worden, staat beschreven in de handleiding van Rohloff.

Wat hier behandeld wordt, is de manier om bij de naaf te kunnen. 

In de beschrijving wordt uitgegaan van mijn E-Orca. Dat betekent dat een motorunit op de naaf bevestigd is. Voor een niet ondersteunde Orca wijkt de werkwijze dus lichtjes af.

Voorbereiding

De onderkuip van een Orca bestaat uit een glasvezelcomposiet. Om te vermijden dat de vezels in de huid raken, kun je best de bodem rond de naaf met papier of een doek afdekken.

• verwijder het motorhuis door de 6 inbusbouten te verwijderen, 2x M6 lang bovenkant motor en 4x kort aluminium motorhuis (allemaal groen gemerkt op de foto). De twee korte bouten (onderkant motor) op de motor blijven zitten! (rood gemerkt op de foto)

De onderste bouten zijn moeilijk te bereiken: gebruik een geschikte inbussleutel.

•  Maak alle connectoren die naar het motorhuis lopen los. Dit gaat het makkelijkst indien je de afdekplaat rechts onder het zitje losmaakt (drie Torx schroeven). Noteer goed hoe de connectoren verbonden zijn (bij mijn Orca is er een die niet verbonden mag worden) of maak een foto van de toestand. 
• Verwijder de motorunit, kan soms wat zwaar gaan,voorzichtig heen en weer wrikken.

• Verwijder het witte tandwiel met motorketting, kan soms wat zwaar gaan, voorzichtig heen en weer wrikken. Let hierbij op: aan de voorkant zit achter het tandwiel een (groene) kettingspanner. Die zit los op een asje geschoven en kan mee loskomen. Je kunt de spanner met een schroevendraaier naar rechts, weg van de ketting, duwen. Desnoods haal je hem uit de fiets: de spanner zit simpelweg op een asje geschoven.

• Haal de ketting die dit tandwiel met de naaf verbindt eruit.

Wit tandwiel verwijderd, net als de ketting die dit verbindt met de naaf. Vulopening van de naaf zie je bovenaan.

2: olie wisselen 

• Haal de primaire ketting van het tandwiel. 
• Op de zijkant van de naaf zit een schroefje op de vulopening. Draai die naar het bovenste punt. Dat kan door aan het achterwiel te draaien. 
• Volg nu verder de Rohloff handleiding (boekje) en ververs de olie.

Stap 3: opnieuw monteren 

• Monteer alles in omgekeerde volgorde.

Let op: testen van de motor lukt niet indien het achterwiel onbelast draait. 

Rijcomfort verbeteren

De Orca geldt als de Rolls onder de velomobielen. Naar mijn mening is dit heel terecht. Een Orca is niet heel snel - daar is hij gewoonweg niet voor ontworpen -, maar op het vlak van rijcomfort en ergonomie valt er amper wat aan te verbeteren.

Een eerste verbetering - voor mij dan - was het maken van de zijruitjes. Dat staat hierboven beschreven.

Een tweede zaak, die vooral bij zachter weer en 'topless' rijden een groot verschil maakt, is het minivizier dat er in 2015 aan toegevoegd werd. 
De reden hiervoor: de deuk in de neus leidt de rijwind recht naar je hoofd. Dat maakt dat rijden aan hogere snelheid erg rumoerig kan worden. Op termijn leidt zoiets tot gehoorschade en dat is helaas onomkeerbaar. Tegelijk heb je nog eens de kans om bekogeld te worden met insecten die meegezogen raken. 
Voor de Versatile ontwikkelde Flevobike indertijd zelf een minivizier, maar dat diende met drukknopen vastgezet te worden. Samen met Brecht, van Fietser.be, bedacht ik een eenvoudig en erg efficiënt minivizier. 

Dit wordt met zuignappen vastgemaakt en in vorm gehouden. Hoe klein en eenvoudig het ook is, het verschil is spectaculair. Door de vorm ontstaat een 'air bubble' rond je hoofd. Het resultaat: het wordt op slag veel stiller. Bij lichte regen houdt het de druppels ook behoorlijk buiten (in combinatie met het dakje). De nood aan het schuimdek wordt hierdoor kleiner. 
Het nadeel: het is geen serieproduct. Het vizier is verkrijgbaar bij Fietser.be. De zuignappen komen van bij velomobielonderdelen.nl.