Omdat ik mijn velomobiel van buiten en (vooral ook) van binnen wil kennen, besloot ik na wat nadenken en bekijken van de transmissie het onderhoud toch maar grondig aan te pakken. De hele aandrijflijn moest dus gedemonteerd worden. Na een jaar rijden en bijna 10.000 km vind ik dit wel op zijn plaats.
Dat houdt in eerste instantie in: de ketting eraf halen. Gezien de vele smurrie die eraan gekoekt is, is dit een smerig werkje. Een velomobielketting (of een ligfietsketting) is extra lastig, want zo ongeveer drie fietskettingen lang ! Alles waar de schakels mee in contact komen wordt bedekt onder een zwarte, vettige laag.
eFAW werd vorig jaar uitgerust met SRAM PC 971 kettingen, met drie PowerLink schakels. Een keer zo'n schakel gevonden, is het relatief makkelijk om de ketting open te maken en van de fiets te halen.
Om die dingen proper te krijgen, haalde ik 1 L "werkplaatsontvetter". Daarvan goot ik ongeveer de helft in een bakje, waarna ik de hele ketting erin deponeerde. Na een poos geweekt te hebben, werd de ketting eruit gehaald en opgehangen. Zoiets doe ik buiten, zodat wat er ook afdrupt en spat niet overal in de garage terechtkomt.
Met een oude verfborstel werd het meeste vuil eraf geschrobd, met veel ontvetter erbij. Zo verschenen ook de twee resterende slotjes van onder de smurrie en dus werd de ketting in drie gedeeld. Na een nachtje uitdruppen en opdrogen werd alles met een vod schoongewreven. Dan vulde ik een teil met zeepsop en met een oude afwasborstel werd het resterende vuil verwijderd. Na nog eens schoon- en droogwrijven waren de kettingen bijna weer als nieuw.
Ik kan me voorstellen dat een fietsenmaker hier niet aan begint; die
steekt meteen nieuwe kettingen, want het reinigen vraagt veel tijd en is
dus een dure opgave.
Positief: de kettingslijtagemeter toonde aan dat het ding nog een poosje mee kan en dat had ik niet verwacht.
SRAM PC971 is een ketting voor een 9-speed cassette, dus eigenlijk niet
echt geschikt voor eFAW (versnellingsnaaf). Zodra die versleten is, zal ik als
vervanging een single speed ketting gebruiken; die zou nog langer moeten
meegaan.
Ook de kettingspanner - van onbekende origine - werd uit eFAW gehaald, gedemonteerd en schoongemaakt. Die kettingspanner is een noodzaak omdat eFAW (vermoedelijk vanaf het begin ?) met een versnellingsnaaf uitgerust is. Een derailleur heeft zijn eigen spanner; bij een versnellingsnaaf is het een noodzakelijke toevoeging, zeker in combinatie met de lange ketting van een ligfiets en het geveerde achterwiel.
|
Kettingspanner in onderdelen |
|
Kettingspanner geassembleerd |
Omdat er steeds meer geknars te horen en te voelen was, haalde ik dan ook maar de trappers, cranks en kettingbladen van de bracketas en zo konden ook de bladen netjes opgepoetst worden.
Ook de kettingbuizen en -rollen kregen een beurt. Zo zou de hele aandrijflijn volledig gereviseerd moeten zijn. Hopelijk rijdt eFAW weer wat vlotter hierdoor.
Op de Alligt-kettingrol die vorig jaar in eFAW gestoken werd, blijken al wat tandjes afgesleten te zijn, maar voor de rest is de rol in goede staat, dus wordt die ook behouden.
De kettingbuizen worden netjes uitgekuist en daarmee zou alles weer in orde moeten zijn.
Al bij al vroeg dit karweitje meerdere uren werk, maar een korte testrit - een blokje rond, meer niet - maakte duidelijk dat de aandrijving alvast veel stiller geworden is. Het geknars dat ik hoorde en voelde is verdwenen: vermoedelijk was de oorzaak enkele bladbouten die niet helemaal vast zaten.
Wat ik wel wil vervangen, later dit jaar, is de rol op de achterbrug. Die schijnt behoorlijk wat weerstand te geven en ook weer in combinatie met een versnellingsnaaf is een kettingwiel een betere oplossing: de ketting hoeft niet heen en weer te bewegen zoals bij een derailleur.
Bij Elfiets.nl vond ik kunststofwielen in vele diameters, waardoor aan de achterbrug geen aanpassingen zouden moeten gebeuren. Een voordeel is dat die wieltjes gelagerd zijn: de huidige kettingrol draait op de 8mm bout, ongelagerd, en dat gaf in het verleden geregeld problemen. Een degelijk gelagerd systeem zou veel minder gevoelig moeten zijn dan wat er nu in zit.