Breuk

En niet zoals in 'een wiskundige breuk', maar wel een defect en een dat me dreigde te immobiliseren.

Toen ik woensdag op het werk het zitje voorover klapte om spullen in de Orca te stoppen, bewoog de leuning niet zoals anders. De reden was snel gevonden.

Er moest dus dringend actie ondernomen worden. Eerst en vooral contact opnemen met Fietser.be om te horen of er iemand in de werkplaats was, zodat ik kon gedepanneerd worden. Ja dus.
Daarna, 's avonds, zou ik Flevobike op de hoogte brengen.

Er was nog een beetje buis verbonden, dus ik kon - voorzichtig - fietsen. In de werkplaats haalde ik de steun eruit. Dat is enkele seconden werk (twee boutjes losmaken).

Dit zag er niet goed uit.

De oplossing van Ben was simpel: helemaal doorzagen en van binnenuit verstevigen, tot er een vervangstuk zou zijn. Dat deed ik door een alu buisje in het frame te schuiven en vast te zetten.

Mijn smartphone deed het niet zoals ik het wilde en bovendien was herstellen belangrijker dan goede foto's maken, dus kan ik de klus enkel illustreren met een matig beeld.

Gisteren reed ik met de herstelde versie 45 km en dat ging goed, maar als back up kreeg ik van Fietser.be de steun uit hun test-Orca mee.

De herstelde steun ziet er goed uit. (de volgende foto's maakte ik net, thuis, met de DSLR)

Met Flevobike verliep het zoals gewoonlijk: 's avonds vertrok een mail met foto en de dag erop kwam van Arjan al een antwoord. Het stuk was niet voorradig, maar hij zou er meteen een maken voor mij. Dat gaat vandaag op de post.

Wat is hiervan de oorzaak?

Ik ben geneigd om 'metaalvermoeidheid' te denken. Het is tenslotte aluminium en de scheur is ontstaan net naast een lasnaad. Maar Arjan Vrielink liet weten dat dit nog nooit voorgevallen is en zij willen de steun onderzoeken. Het wordt afwachten wat hun conclusie zal zijn.

Hart onder de riem

Vooruit maar. Ondanks alle gemopper over aprilse grillen, ijzige noordenwind en de vele regen, blijft het vaak schitterend fietsen. De laatste maanden zijn de ritten vaak beperkt tot woon-werk en boodschappen - er is gewoon teveel te doen -, maar dat maakt fietsen niet minder aangenaam.

Onlangs, op een zondagochtend, op de terugweg van de bakker.

Vandaag, op weg naar het werk, tussen de buien door.

WAW: belangrijke vernieuwing

Sinds de WAW in Tsjechië geproduceerd wordt, is er gestaag verder aan ontwikkeld en verbeterd. Vanaf het begin viel op dat de kwaliteit van de afwerking beter werd en stilaan werd ook duidelijk dat het modulaire concept heel wat mogelijkheden bood.
Fietser liet al lang de keuze tussen de normale staart en een raceversie - een voordeel van de afneembare staart - en Katanga maakt sinds kort een kortere neus met hooggeplaatste verlichting.

Dat zijn allemaal leuke verbeteringen, maar het veranderde niets aan de basis.

Nieuw voor 2016 is dat de WAW nu ook met achtervering uitgerust kan worden.

Foto: Katanga

Foto: Katanga

De tol die je ervoor betaalt:

• hogere prijs (+ € 472)
  
• 1,7 kilogram meergewicht

Belangrijk is wat Katanga zelf vermeldt: op goede wegen maakt het geen merkbaar verschil uit op het vlak van comfort en wegligging.

Testdag - hoe het was

De aanloop

Het was alweer enkele jaren geleden dat 'Ligfietsers.be' (vroeger Gentse Liggers) een testdag organiseerde. Toen was het in Vinderhoute, langs het kanaal van Gent naar Brugge.

Er werd af en toe geopperd dat zo'n evenement nog eens mocht herhaald worden. Zoiets is toegankelijk en je hebt meteen heel wat gepassioneerde mensen samen om anderen met de ligfietsmicrobe te besmetten. Dit jaar was er dus weer een testdag.

Twee vierwielers boven elkaar: de aankomst van Allert en co

Deze keer was de plaats wat dichterbij voor mij: het recreatiegebied 'Blaarmeersen' in Gent. Ik trok er naartoe als ligfietser - uiteraard -, als afvaardiging van de Fietsersbond en natuurlijk ook om wat andere fietsen te testen.

Het verloop van de dag

Bij de start, zo rond 12u, was het heel rustig. Dat was het uitgelezen moment om zelf wat rondjes te draaien met recentere velomobielen zoals de DF en de Quattrovelo. Een rolschaatspiste biedt maar beperkt kans om eigenschappen te leren kennen, maar voor een eerste indruk was het ruim voldoende.

Velomobielen, trikes en ligfietsen

Vanaf 14u kwam er stilaan meer volk langs. De heren fabrikanten en verdelers (Velomobiel.nl, Intercitybike, Fietser.be en FishBikes) hadden hun handen vol: uitleg geven, lengte aanpassen, de techniek demonstreren ... 

Voor anderen was het een gelegenheid om elkaar weer eens te zien.

 
Al bij al was de opkomst behoorlijk. Indien we erin slagen hier een jaarlijkse dag van te maken, kan de belangstelling nog heel wat groeien, zowel van het publiek als van fabrikanten en leveranciers.

En - daar ging het om - er stond van alles om te proberen: ligfietsen (hoog en laag, erg laag), trikes van Performer en ICE en heel wat velomobielen.

Intercitybikes DF

Het snelheidspotentieel kon ik niet proberen; daarvoor was de piste te kort. Wel reed ik ruim boven 40 km/u. Het was meteen duidelijk dat de DF heel licht is - zowat 24 kg - en daardoor makkelijk op snelheid te krijgen is. Eigenlijk doet hij mij heel sterk aan de WAW denken, zowel qua styling als rijgedrag, maar dan lichter, strakker en meer op hard rijden toegespitst.
De DF is een scheurijzer, zoveel is duidelijk. Ongetwijfeld scoort een DF prima op een circuit of langs dijken en het is een prima velomobiel, maar om mee naar het werk te rijden en om er je spullen/boodschappen in kwijt te kunnen, lijkt hij me minder handig. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat het niet kan, maar dat zoiets niet het eerste doel is.

Anderzijds bewijzen de verkoopcijfers dat heel wat rijders dit anders zien. Leuk, maar niet echt mijn ding.

Velomobiel.nl Quattrovelo

De Quattrovelo is het andere uiterste: zacht opgehangen, zeer ruim, zwaarder, maar onwrikbaar in de bochten. Ondanks het gewicht - 34 kg - gaat ook de QV snel. Hiermee was de grens van 40 km/u alweer goed bereikbaar. Dat gaat iets minder vlot, maar je hoeft niet te vertragen in de bochten.
De QV leek me heel wat stiller, maar het is goed mogelijk dat dit was omdat er geen kap op zat. Met de uitleg die Allert gaf over de technische kant, wordt snel duidelijk dat hij heel goed weet waarom hij bepaalde keuzes maakte. Dat kun je trouwens allemaal nalezen op zijn blog. Dat zal bij Ymte (en Daniel) wellicht niet anders zijn, alleen zijn de keuzes verschillend.

De twee aangedreven achterwielen zijn een sterk punt, net als de andere gewichtsverdeling (minimum 33% op de achterwielen). 't Is jammer dat de achteras zoveel ruimt inneemt, maar technisch is dat dan weer goed te begrijpen. Ook de in board schijfremmen (nog niet werkend) zijn een mooie oplossing. Zelfs met e-ondersteuning is rekening gehouden. De QV lijkt me daar trouwens veel geschikter voor dan een Quest, omwille van de veel betere stabiliteit.

De hooggeplaatste en ver uit elkaar staande koplampen zijn nog zo'n goed doordacht detail. Je ziet er meer mee door de hogere plaatsing en - dixit Allert - voor automobilisten is het snel duidelijk dat dit niet 'zomaar een fiets' is.

De 'oval track' (wel helemaal vlak) gaf onvermoede testmogelijkheden: in de bocht aan pakweg 35 km/u kon ik uittesten hoe de QV reageerde op slingerbewegingen. Hij was niet van de wijs te brengen. Ook de hobbels en putten in het asfalt werden mooi gladgestreken. 

Wegligging en comfort zitten dus helemaal goed.
 
De QV wordt vermoedelijk een perfecte reisvelomobiel en ik wil hem zeker eens uitgebreider aan de tand voelen. Dat wordt nog even geduld oefenen: over één maand, hooguit twee, zou de productie moeten starten. Fietser.be staat ver vooraan op de orderlijst, dus zou het kunnen dat daar nog voor de zomer een testexemplaar staat.

Ik verwacht één beperking voor reizen en dagelijks gebruik: de draaicirkel bedraagt weer een matige 11 m (afhankelijk van de banden). Vergeleken met de 6 m (tussen muren) van de Orca zou dat een flinke stap terug betekenen. Maar goed: het gaat om compromissen. Velomobiel.nl koos voor minder luchtweerstand (en een strakkere lijn), waar Flevobike de voorkeur gaf aan de praktische kant.

Technisch en functioneel zie ik die QV helemaal zitten - ware het niet dat er een prima E-Orca in de garage staat. En dan is er nog een bezwaar: hij doet me denken aan de Amerikaanse sleeën van de jaren '50. Zoiets vind ik echt niet mooi, toch niet voor een nieuw product. Dat is natuurlijk puur persoonlijk. Het zou ook kunnen dat een andere kleurstelling het uiterlijk meteen helemaal verandert.

Aprilse grillen

Gisteren, op weg van het werk naar huis stopte ik even om een sfeerbeeld te maken.

Straks vertrek ik naar de testdag voor ligfietsen en velomobielen. Nog steeds twijfel: wordt het de E-Orca of de Seiran 24?

'Bike to the Future'

Dit is de titel van een tentoonstelling rond fietsen in het Designmuseum in Gent. Lang vooraf werd de Fietsersbond gecontacteerd, met het verzoek om de tentoonstelling mee te promoten.

Bij zo'n ronkende titels heb ik vaak Shakespeare in het achterhoofd: 'Much Ado About Nothing'. Vrij vertaald: ik zal de verwachtingen maar niet te hoog stellen.

'Bike to the Future' doet me dromen van allerlei innoverende concepten en technieken, die het fietsen makkelijker, praktischer en aangenamer maken. Maar, zoals ik zei, ik verwachtte er niet al te veel van en zeker niet nadat ik het verslag op de blog van onze Gentse Fietsersbond, Fietsbult, gelezen had.

Zondag- als Gentenaar mag je op zondagmorgen de musea gratis bezoeken - trok ik naar het Designmuseum met één van mijn designfietsen: de Birdy. Die is makkelijk te stallen in het hart van de stad. Makkelijker dan een ligfiets en veel makkelijker dan een velomobiel (toeristen hebben het nog moeilijker om hun handen thuis te houden dan de normale stedelingen).

Aan de ingang van de tentoonstelling belooft een slogan uit 'Back to the Future' heel wat.

De eerste - pakweg tien - fietsen zijn variaties op een thema: diamantframes, maar uit hout. Gefreesd essen, gestoomd beuken en bamboe met gegoten aluminium verbindingsstukken. Op een aantal daarvan zit een riemaandrijving - heel futuristisch -, maar de meesten zijn niets meer dan concepten en designobjecten: geen remmen, geen bel, geen verlichting, geen reflectoren... M.a.w. geen fietsen, want je kunt er niet mee op de openbare weg. Mooi, dat wel.

Voor de rest lijkt het vooral een hipstervisie op de toekomst: gewone, banale fietsen, maar met wat blingbling. Op maat gemaakt, met een omega monocoque frame in carbon (Biomege), als 'futuristisch' omschreven bakfietsen zoals een e-bike van Bullit; een hele reeks koersfietsen (wat is daar futuristisch aan?) en wat zaken die best te omschrijven zijn als: 'haal drie diverse fietsen uit elkaar, gooi de onderdelen dooreen en monteer willekeurig'. Is dat de toekomst?

Ook op informatievlak bleef ik op mijn honger. Er staan enkele bakfietsen, waarbij bijvoorbeeld vermeld staat dat dit 'de lichtste bakfiets ooit' is. Het gewicht? Staat er niet bij...

Geen ligfiets te bespeuren, geen trike, geen velomobiel, geen recordfiets à la Velox.

Maar omdat het niet allemaal banaal was, geef ik toch nog wat leuke modellen mee, die ik nu eindelijk zelf kon zien.

De Mando Footloose: een e-bike zonder directe verbinding tussen pedalen en achterwiel (je drijft een alternator aan). Of dit een verbetering is, laat ik in het midden, maar het is in elk geval vernieuwend.

Mando Footloose

Cardanaandrijving van Biomega

Wiel met ingebouwde vering (lijkt me wel wat voor op een velomobiel)

Conclusies:

• blij dat ik gratis binnen kon
• als dit de toekomst is, dan was de slogan beter 'the Future is Now', want het zag er niet echt vernieuwend uit
• meer iets voor gadgetfreaks die het veilig willen houden, als in 'niet te opvallend anders'.
• het lijkt erop dat de blik van de bedenkers nogal beperkt was (of het concept was vooral commercieel, waarbij op safe gespeeld werd)
• 'We don't need...roads (zie tweede beeld): geen enkele off road fiets gezien...

Achteraf ging ik aan het twijfelen. De titel van de tentoonstelling belooft veel, maar belangrijk is het kader dat de organisatoren voor zichzelf creëerden. Het lijkt erop dat ze het vooral over de fiets als stedelijk vervoermiddel hebben. Bizar... 'bike to the future' en daar lijkt me dat de rol van de fiets ook op lange afstanden, als interstedelijk transportmiddel, aan belang zal winnen. Dan gaat het om efficiëntie, comfort op lange einden, hogere snelheid ... Dan gaat het niet om gimmicks, eye-catchers, leuke gadgets. Dan kom je onvermijdelijk terecht bij ligfietsen en velomobielen; misschien bij hybride voertuigen zoals de Twike.

Is het nu een slechte tentoonstelling? Neen. Is het een blik op de toekomst? Misschien, maar niet op de toekomst van de fiets als oplossing voor het mobiliteitsprobleem; eerder een blik op de fiets als trendsetter. Waren mijn verwachtingen te hoog gespannen, is hun blik te beperkt of hebben ligfietsen geen plaats in de toekomst? Ik weet het niet, maar wat mij betreft was het nogal mager.

Testdag

Wie zal er zijn:

• Fietser.be - (e)WAW, Flevobike E-Orca, Strada en Quest
• FiSh Bikes - Schlitter Encore, Performer Trike-E (misschien Trike F), High Racer 700, High Racer 700 S en Mini Racer
• Velomobiel.nl - QuattroVelo
• Intercitybikes - DF en DF-X
• Heel wat ligfietsers die hun ervaringen kunnen delen en hun voertuig laten zien

Dit alles vindt plaats op de skeelerpiste in het recreatiedomein Blaarmeersen in Gent

Voor wie het niet duidelijk genoeg zou vinden: hier vind je de kaart van het domein. De skeelerpiste ligt aan de Rugbylaan.

Niet van een leien dakje

Zoals hier de gewoonte was (en nog steeds is), krijgen jongeren rond hun 12de een 'grote' fiets. Meestal basic en met wat geluk ook degelijk. Puur door toeval kreeg ik zo'n oude fiets in handen, genre 'communiefiets'.

Vroeger was het aanbod niet zo ruim: geen terreinfietsen, geen e-bikes ... Deze lijkt wat een 'randonneur': stalen frame, 2 x 5 versnellingen, smalle bandjes (25-622), maar wel (inox) spatborden en een aan het frame gelaste bagagedrager.

Voor wie stelt dat fietsen niet veranderd zijn sinds de uitvinding ervan: je moet zo'n exemplaar van veertig jaar terug maar eens vergelijken met een moderne fiets. Je moet niet ver zoeken om de talrijke verbeteringen te zien. Ook inwendig (lagersystemen en dergelijke) is veel veranderd en verbeterd.

Het is een typisch Europese fiets, met een Huret/Sachs 'eco' derailleur achter en een 'competitie'-voorderailleur.

Hier is de cassette al proper gemaakt

Op basis van die Huret dateer ik de fiets rond 1980.

'Mooi,' denk ik, 'die kan ik een flinke beurt geven en nadien kan zoonlief hem gebruiken'. Retro is in, toch? Vintage ook.

Nadat ik de fiets grondig afgewassen had, bevestigde ik de derailleurkabel (die was los) en smeerde de ketting (stond helemaal droog). Er leek wat speling op de lagers in de achteras te zitten, maar dat zou ik wel bijstellen. Eerst even testen.

Na nog geen 100 m sloeg de derailleur in het achterwiel. F..k. Dat was onvoorzien.

De fiets werd in een werkstandaard vastgezet en het achterwiel ging eruit. Dat 'beetje speling' bleek iets meer te zijn! 

Achteras is gebroken

Het breukvlak

Het breukvlak in close up

Iets meer werk... Vooral: het is een oude fiets, waarbij het systeem voor de versnellingen anders is dan wat we nu kennen: geen freehub à la Shimano, maar een oud freewheel. Ik moest dus uitzoeken welke soort as hierbij hoort.
Belangrijker nog: hoe kan het dat een as radicaal doorbreekt? 't Is tenslotte ongeveer 10 mm staal!
Blijkbaar zit het in de familie: pa bleek nog een gepaste as te hebben (162 mm).

Terwijl ik er toch aan bezig was, werd de cassette meteen gedemonteerd en gereinigd. 

Bij het demonteren

Daarna moesten alle lagers nagelopen worden. Het achterwiel is duidelijk niet meer origineel: ik denk niet dat toen op zo'n fiets een dubbelkamervelg gebruikt werd. Even denken of ik dat ruil voor een vintage velg (heb ik nog liggen) of ik het zo laat.

Het voorwiel liep niet recht meer. Dat kwam ook in de wielrichter. Eerst spoot ik kruipolie op de nippels, zodat ze wat vlotter zouden draaien. Maar de spaken zijn gegalvaniseerd staal en geen inox. 'Krak' zei de eerste die ik wilde bijspannen. Natuurlijk is de maat anders dan wat ik liggen heb...
Dat is, minstens voorlopig, opgelost met een ander wiel uit de voorraad.

Tenslotte blijk het ventiel van de voorband ook niet meer dicht te zijn, dus daar moet nog een andere band in. Dat is helaas een maat die ik niet liggen heb. Bijgevolg kwam er ook een rit naar de fietsenzaak bij, om een nieuwe binnenband te halen.

Zoonlief testte de fiets uit, maar bij een stevige duw op een pedaal kwam het wiel telkens scheef te staan. Dan ontdek ik dat de derailleurpat met een boutje vastgezet wordt in de dropout, maar die bout zit los, waardoor de hele wielas niet vastgeklemd kan worden. Als je het weet is het simpel: op enkele minuten is de zaak hersteld.

Om het achterste eind van de derailleurkabel zit een verdacht buisje. Wat eigenlijk specifieke buitenkabel voor versnellingen moet zijn, is een slap plastic dingetje. Dat wordt meteen vervangen, want zo kan het onmogelijk goed werken.

Nu volgen enkele testritten, zodat we een idee krijgen van de betrouwbaarheid van het fietsje. Als dat aanvaardbaar is, kan de fiets verder in orde gezet worden: een bel, eenvoudige verlichting en een slot zijn toch vereist indien je een fiets als dagelijks vervoermiddel wil inzetten.

Het plan is om de fiets mechanisch tip-top in orde te brengen, maar esthetisch zo te laten. Indien zoonlief hem wil gebruiken om naar de universiteitscampus te rijden, moet hij er niet erg aantrekkelijk uit zien.

Totale herstelkost tot op heden: € 5,40 (binnenband). De rest is hersteltijd en hier en daar wat gerecycleerd materiaal, zoals de achteras.

Zomaar een regenrondje

28 maart, Paasmaandag. Een vrije dag dus.

Op de radio hoor ik windstoten tot 100 km/u (windkracht 10) aankondigen en af en toe flinke buien.

In de garage staat de Orca geduldig te wachten.

Het plan is snel gesmeed: even langs de Schelde tot aan Wetteren en dan zoek ik wel een andere weg terug. Even zien hoe de Orca zich gedraagt bij zo'n weer.

Na een kilometer of vier hou ik even halt. Die rukwinden vormen geen probleem; regen ook niet, maar de felle wind blaast de regendruppels overal door, dus ook in de Orca. Het is en blijft een recreatief ritje, dus onder een brug wacht ik even af.

Flinke bui (Melle)

Op een verdwaalde, doorweekte jogger en een enkele wielertoerist na, zie ik niemand op het jaagpad. Ook daarna, op de binnenwegen, niet, trouwens. Dit is geen weer voor normale mensen en velonauten horen daar duidelijk niet bij.

Het resultaat: een klein rondje van 25 km zonder noemenswaardige problemen.

Of het nu windstil is of de wind aan 100 km/u langs het jaagpad raast, de Orca stoort zich er niet aan. Er is natuurlijk wel een verschil in hoe hard ik op de pedalen moet duwen, maar voor de wegligging maakt het amper verschil.

Dat weten we dan ook weer.