zand

Op enkele plaatsen in Gent wordt geëxperimenteerd met het strooien van zand in de plaats van zout. De zoutvoorraad is sowieso al erg beperkt en op een fietspad haalt het weinig uit. Zand dus. 

bescheiden hoeveelheid zand aan de rechterkant

Het verschil in grip is opmerkelijk. Zand werkt dus. Ecologisch is het ook heel wat aantrekkelijker, want naar de natuur toe heeft het geen invloed en economisch is het wellicht ook interessanter.

Het voornaamste nadeel merk je als de dooi intreedt: eerst krijg je een zandpap en daarna, als het droog ligt, vormt het een tapijt van heel kleine knikkertjes waarop je glijdt en slipt. Daar zal dus vegen aan te pas komen !

Op moeilijk bereikbare plaatsen en bij het ontbreken van de geschikte machines kan het een alternatief zijn voor ruimen en vegen, hoewel dat laatste de voorkeur wegdraagt: geen sneeuw is nog altijd vlotter dan met zand bestrooide sneeuw.

wieltje herstellen: bedenking

Er kwamen enkele reacties binnen - ook mondeling - op de post over het herstellen van een geplooide velg, in de stijl van: je hebt moed om zo'n wiel te herstellen. Akkoord, het is zeker niet perfect geworden. De bedenking is dat het wiel bedoeld is voor een studentenfiets ! Dat wil zeggen: een fiets die in een open fietsenrek gestald wordt, langs de straatkant (de Arteveldehogeschool aan Sint-Anna beschikt niet over een fietsenstalling !), en waar andere studenten meestal niet zachtzinnig met hun stalen ros omgaan. In die omstandigheden ziet elke fiets af en het is er aan te merken: de aansluiting van de achterderailleurkabel aan de triggers is bijna doorgetrokken. De stelschroef waar die kabel in de bediening komt is ook stuk (nog een klus voor binnenkort). De bel is krom, de spatborden zijn vervormd, ...

Zo bekeken is een licht wiebelend wiel - amper merkbaar - niet direct een probleem. De eigenares van de fiets heeft er ook geen bezwaar tegen en vooral: het licht werkt en doet dat onder alle omstandigheden !

De fiets is het eigendom van mijn dochter, die zoals de meeste tieners niet echt doorheeft hoe een fiets werkt. Het is de taak van de mecanicien van dienst, ondergetekende, om de staat van werking van de fietsen van zoon en dochter na te gaan. Pas dan blijkt dat een rem het niet meer doet, dat banden te weinig druk hebben, dat licht het niet meer doet, ... Vandaar dat de componenten naar mijn mening ook niet perfect hoeven te zijn: de gebruikers hebben daar toch geen waardering voor. Life can be hard.
Pas als er echt niet meer mee te rijden valt, zal ik het te horen krijgen. Anticiperen dus en inschatten hoe goed het moet worden. De nadruk ligt bij een studentenfiets eerder op "onverwoestbaar" en "eenvoudig maar degelijk" en niet zozeer op de laagst mogelijke weerstand, efficiëntie, esthetiek en dergelijke.

Eén afspraak is gemaakt omwille van bewustmaking: een bekeuring voor niet-werkende onderdelen (waarvan het defect me niet gemeld is) is voor eigen rekening...

bevroren remmen

Als de temperatuur onder het vriespunt daalt, heb je ermee te maken: bevroren remmen. Of beter: wellicht bevroren remleidingen. De trike is safe: die beschikt over hydraulische schijfremmen, dus kunnen enkel de derailleurkabels het laten afweten.

Deze keer was het de bukker, een Trek 7320, die er de brui aan gaf. Om de zaak wat erger te maken: het was de achterrem die het niet meer deed. Erg vervelend: als het glad ligt, is het laatste wat je wil doen remmen met de voorrem, zeker indien de voorband ook zijn beste tijd gehad heeft (dat is de originele Schwalbe Silento II, ondertussen ruim 8 jaar oud).

Helaas merk je het probleem pas onderweg.

Daar rij je dan, aan de aflopende kant van de straat, de auto's geparkeerd aan de overzijde, in een smal spoor gemaakt door autobanden, met sneeuw links en rechts. Uitgerekend op dat moment komt een auto je tegemoet en de bestuurder denkt er uiteraard niet aan dat fietsen in die omstandigheden ware heldenmoed vereist en onwaarschijnlijke stuurmanskunst. Daar denkt die dus niet aan, eerder aan "het is hier erg glad, ik mag zeker niet remmen want anders gaat mijn koets van 30.000 euro glijden en wie weet kom ik wel tegen een geparkeerde auto terecht en dan is mijn blinkende koetswerk geblutst." Neen, doorrijden dus. Die fietser ? Die gaat wel opzij, want een fiets kost veel minder, dus heeft die minder rechten toch ?

Die fietser ziet de auto met verkrampte bestuurder op zich afkomen, knijpt in de remhendel en... niets. Bevroren. De andere, minder geliefde, voorremhendel dan maar en jawel: die doet het. Het wiel blokkeert meteen, glijdt van het schuine wegdek de goot in en daar ga je dan, onelegant, de grond op.

Op enkele seconden sta je weer rechtop en spring je, met de fiets in de hand, de stoep op, uit de weg van anderhalve ton aanschuivend staal en plastics.

De bestuurder ? Die zit nog steeds verkrampt in zijn verwarmde koekblik (met ABS, ESP, etc), met de radio aan, de verwarming op 23° en met de blik gericht op de zo gevaarlijke geparkeerde wagens. Fietser ? Waar ? Niet gezien...

Ik zal toch maar eens die achterremkabel nazien.

reactie van het stadsbestuur

Een poos geleden postte ik een bericht over een actie van Fietsersbond Gent aan het Woodrow Wilsonplein in Gent (hier "het Zuid" genoemd). Kort daarna vernamen we dat er voordien wat heen en weer gepraat werd tussen een stadsambtenaar en de scholen in het centrum, die mee aan de basis liggen van het gevaarlijke verkeer op die plaats.

En kijk: de voorbije week kreeg ik een mail van de school van zoonlief, waarin richtlijnen meegegeven werden aan de ouders die hun schatjes met de auto komen afhalen. Enkel op een beperkte strook is park&ride toegelaten; de rest is voetgangersgebied.
De laatste paragraaf is duidelijk: volgende maand wordt preventief opgetreden door de politie (dat wil zeggen: verwittigen en alternatieven aangeven), maar vanaf februari wordt dit repressief werken. Repressief betekent dat deze overtreding van tweede graad onmiddellijk beboet wordt met € 100 !

En het beste nieuws is dat aan de binnenbocht - waar de fietsers tegen de verkeersstroom in rijden - fietspictogrammen komen om het wat veiliger te maken.

Of dit nu het gevolg is van onze actie of van de dialoog tussen het bestuur en de scholen heeft geen belang. Er is een resultaat en daar gaat het om.

referentie

Winter, sneeuw, sneeuwellende op de fiets en met de auto. Dus zocht ik even naar hoe het in het fietswalhalla (Kopenhagen) aangepakt wordt.

Kijk: zo kan het ook.

De fietsstad bij uitstek - Kopenhagen - houdt wel degelijk rekening met sneeuw op fietspaden ! Zo te zien is daar vanaf het begin rekening mee gehouden: de fietspaden zijn breed en bereikbaar voor de ruimers en veegmachines. Er is een ruimplan, er zijn prioriteiten naargelang de categorie van het fietspad en bovenal: fietspaden krijgen een voorrangsbehandeling bij het sneeuwruimen !

Op de site waarnaar ik verwijs, wordt op vele plaatsen uiteengezet hoe de aanpak daar is. Het is vrij duidelijk dat volop de kaart van de fietsers getrokken wordt: fietspaden worden met voorrang geruimd en dat meerdere keren per dag als dat nodig is. Er wordt uitgelegd dat de hoofdassen in eerste instantie geruimd worden en daarna volgen, naargelang de rangschikking, de andere paden. Dat is een logische en wenselijke benadering. Hoe moeilijk kan het zijn ?

ijsrijden

Gisterenmorgen was er een heel klein beetje sneeuw gevallen. Daar bovenop had het licht gedooid. Het resultaat was dat de wegen in ijspistes veranderd waren; auto's kropen over de weg, fietsers gingen te voet of glibberden zo goed en zo kwaad als het kon over de minst gladde plekken.

Dit blijken ideale omstandigheden voor de trike: omvallen kan niet, sturen kan nog redelijk goed en het gewicht is zo laag dat glijden en slippen weinig risico inhoudt. Gisterenmorgen stond ik dus om 8u30 aan de winkel, lekker opgewarmd en met een grote grijns op het gezicht. Het vervelendste onderweg waren de auto's die ik voorbij moest zien te raken... Nadien moest ik nog even met dochterlief naar het stadscentrum en ook die rit was leuk: slippend, glijdend, af en toe zijwaarts ging het behoorlijk vooruit. Voor alle duidelijkheid: dat slippen en glijden was zo goed als elke keer uitgelokt.

ijsvlakte voor de deur

De nieuwe kabel voor de achterderailleur blijkt picobello te werken, ondanks de bijtende noordenwind en navenant lage gevoelstemperatuur. De dynamo hield het even voor bekeken, maar houdt het redelijk (ik wacht nog altijd op de spaken om de naafdynamo in gebruik te kunnen nemen: het wiel moet gemaakt worden).

diefstalbeveiliging

Tja, als je het niet zo goed doet - bijvoorbeeld door je voorwiel vast te leggen in plaats van je frame - kan je de volgende verrassing te wachten staan.

Heeft iemand met een stevig slot het slechte idee gehad om dat door het voorwiel te halen of is het gewoon nep ? Het signaal is in elk geval duidelijk.

remolie bijvullen

In de vorige post meldde ik dat de remmen het niet meer deden. Daar is natuurlijk maar één oplossing voor: herstellen. Dat betekent eerst en vooral de remhendel zo positioneren dat het reservoir horizontaal staat.

Daarna haalde ik de remklauwen eraf en legde die op de grond. Zo kan de eventuele lucht stijgen. Aangezien ik geen informatie heb noch vind over het ontluchten van de set of over het bijvullen van de kant van de klauwen, moet het maar zo.

Daarna is het een kwestie van wat olie bij te vullen (het reservoir was leeg) en voorzichtig te pompen met de remhendel, tot er geen lucht meer uitkomt. Het eigenaardige is dat ik nergens een spoor van een lek vond. Veiligheidshalve haalde ik alle koppelstukken wat aan. Bij het testen nadien functioneerden de remmen weer zoals het hoort. Benieuwd voor hoe lang...

regenrit

Vandaag, ondanks alle ongunstige voorspellingen (regen, sneeuw, temperaturen rond het vriespunt) besloot ik toch naar het werk te fietsen. De nieuwe derailleurkabel moest toch eens zijn waarde bewijzen en constante regen kon me tonen of mijn aangepaste spatborden nu écht werken zoals het hoort.

De regenuitrusting bestond uit een paar schoenovertrekken, een fleece muts en een fietsbril. O ja, die laatste haalde ik onlangs bij Decathlon: fotochromatisch, met een ventilatiestand en voor een treffelijke prijs (rond de € 25). De Streamer moest de rest maar doen.

Decathlon Aptonia 900

Wel: voeten en benen bleven behoorlijk droog, zelfs mijn handen bleven quasi droog ! Enkel mijn gezicht en schouders kregen de regen te verwerken. Indien ik met een behoorlijke vaart (zeg + 20 km/u) door een grote plas reed, voelde ik wel wat spatten net voor het zitje terechtkomen, maar echt niet veel. Die fietsbril is ook echt handig: geen last meer met neerslag die in de ogen terechtkomt. In de regen rijden is echt niet erg.

Helaas: de Hygia Multi remmen weigerden dienst. Vermoedelijk is de remolie weer via één of ander lek verdwenen... Bij het vertrekken vertraagden ze de fiets nog, maar halfweg (toen ik op het werk aangekomen was dus) maakten ze enkel nog wat geluid. Gevaarlijk is dat en meteen het grootste nadeel van gekoppelde remmen: indien de rem niet meer werkt, heb je meteen niets meer ! Morgen, als de fiets weer wat droger is, kan ik dus de oorzaak weer zoeken. Tja, ik had me dan ook opgegeven om die remmen te testen voor de invoerder... Het weerkeren was ideaal om me te bekwamen in de edele kunst der anticipatie.

Toch vind ik dit niet kunnen: de fiets is een gebruiksvoorwerp en ik verwacht dat die even betrouwbaar is als de auto. Betrouwbaarder zelfs, want een fiets is veel minder complex, toch ?

Ook de Sigma fietscomputer gaf er de brui aan. Ik moet het ook nog even nakijken, maar heb wel een vermoeden van de reden: de kabel naar de sensor heb ik moeten verlengen en ik denk dat mijn soldeervaardigheden voor verbetering vatbaar zijn. Onlangs heb ik bij het vervangen van de derailleurkabel wat moeten trekken aan die draden en daarbij zal de verbinding wel gesneuveld zijn. Bij het herstellen zal ik de verbinding overigens niet meer met isolatietape afschermen (dat is niet zo weerbestendig), maar met degelijke krimpkous !

Op de dijk was het aartsdonker deze morgen en ik heb welgeteld één andere moedige fietser gezien. Een heel eind verder, aan het centrum van Eke, kwam ik op de N60 dit tegen:

N60 in Eke

Ik ben even gestopt om die heren op het gevaar te wijzen dat ze veroorzaakten: op deze gewestweg rijden de auto's 90 km/u en op dat uur (zo rond 8u) is het daar druk. Levensgevaarlijk om dan met de fiets op de rijweg te komen. Ze hebben zich netjes verontschuldigd en hun wagen meteen verzet. Het fietspad is hier overigens behoorlijk smal: de trike past er net op (78 cm dus).

pekelbad

Een vervolg op het voorgaande bericht: enkele beelden ter illustratie van het rijden op winterse wegen.

Dit is hoe de ketting er vorige week uitzag

En zo ziet de voorkant van de trike eruit.

Gisteren heb ik alles netjes afgespoeld. Enkel rond een bevestigingspunt voor het achterste spatbord vond ik sporen van oxidatie onder de lak. Even afwachten hoe dat verder loopt.

De foto's zijn niet denderend deze keer: de witbalans van het toestel had ik vergeten aanpassen...

zout strooien en fietskettingen

Vorige week woensdag en donderdag reed ik met de trike, vrijdag en zaterdag nam ik de bukker als afwisseling. In België hebben we de gewoonte om zout te strooien op de rijweg om sneeuw weg te krijgen en onvermijdelijk komt de pekel die hierdoor ontstaat ook op de fietspaden terecht indien ze aanliggend zijn (net naast de rijstroken liggen). Daar rij je dus met je fiets door en het spul komt overal op je fiets en je kleren terecht. Pekel is eerder agressief voor ijzer. 't Is ook niet zo netjes voor de kleren, maar die spoel je al snel eens uit.

Het resultaat was dat op beide voertuigen de ketting letterlijk stijf stond van het roest. Knarsend bewoog de fiets voor- of achteruit en schakels zaten gewoon vast.

Smeren is de boodschap ! Smeren en de fiets tijdig afspoelen.

Gent fietsstad ?

Het sneeuwen begon vorige week dinsdag (of woensdag). En zaterdag, drie dagen later - of vier- moest ik aan de andere kant van onze fietsstad zijn. De auto mocht op stal blijven (nou ja, voor de deur dan) en de stadsfiets werd als vervoermiddel gekozen om tot aan de bestemming te glibberen.

Ons bestuur zei dat ze hun best deden om de belangrijke assen vrij te maken, eerst voor het openbare vervoer, maar ook de belangrijke fietsassen werden onderhouden in de mate van het mogelijke.

Juist.

Dit is Gents trots: de designfietsbrug die Gentbrugge verbindt met de Visserij. Een hoofdfietsas noemen ze dit. Nog eens: dit is op zaterdag; er was al veel tijd geweest om te vegen.

En dit is de Groot-Brittanniëlaan, die de R40 verbindt met het Sint-Pietersstation: het grootste station in Vlaanderen. Let op de netjes gestrooide rijbanen en vergelijk dat met de staat van het vrijliggende fietspad, waar veegmachines op moeten kunnen. In de verte zie je alweer een auto zo geparkeerd dat je het smalle, iets beter berijdbare, strookje moet verlaten. " 't Is maar voor een minuutje ". Ook juist...

Voor alle duidelijkheid: dit was niet overal zo. Er waren zeker twee fietspaden die wel geveegd waren. Gelukkig.

eerste sneeuw

Ik ben zeker niet de enige, maar ook op deze blog ontkom je er niet aan: ervaringen in de eerste sneeuw van de winter van 2010, die eigenlijk nog niet eens begonnen is.

Ik dacht gisteren om vandaag met de fiets naar het werk te rijden, maar wou toch even testen wat dat zou geven. Dus reed ik toen naar de bib in het stadscentrum. Da's 11 km heen en terug. Bij het vertrek, zo rond 16u30, begon het net weer te sneeuwen. De rit verliep vlot en in het weerkeren - toen lag er een laagje van pakweg 3 cm - had ik vooral last van overdreven voorzichtige chauffeurs: de trike ging sneller vooruit dan de auto's.

Wat experimenten met wielen blokkeren, slippen en achteraan doen uitbreken maakten me duidelijk dat er eigenlijk geen enkel probleem was wat de veiligheid betreft.

Dus vanmorgen kleedde ik me goed aan: het was ongeveer -8 ° C toen ik vertrok. Katoenen onderhandschoenen, een set degelijke handschoenen, een bivakmuts uit mijn motortijdperk, een fleecemuts en een fietsbril waren de voornaamste wapens tegen de kou en eventuele sneeuwval. Het eerste deel ging door een besneeuwde en vrij rustige stadsrand, met alweer extreem voorzichtige automobilisten.

Dan kwam ik weer aan de ondertussen zo vertrouwde Scheldedijk, die bijna maagdelijk wit was. Enkele sporen in de sneeuw toonden aan dat er toch nog fietsers waren die niet bang waren van een slippertje.

Ondertussen had ik alweer last van een weerkerend probleem in de kou: de versnellingen waren hopeloos vastgevroren. Een hele verbetering tegenover het voor jaar zijn de hydraulische remmen: die blijven werken. Aangezien de vorstproblemen te verwachten waren, had ik er wel voor gezorgd om in de juiste versnelling vast te raken.

Zo lag de trekweg er deze morgen bij

Trekweg Zwijnaarde 7u30

De trike van  wat dichter en onder een andere hoek. Let op het pak sneeuw rond het achterwiel !

En vanmiddag was de zon zelfs van de partij !

De temperatuur bleef evenwel erg laag: -6° C.  De kou was echt geen probleem. Een beetje vervelend is wel dat de drie wielen elk continu op zoek gaan naar een spoor. Veel lastiger is dat een trike drie sporen maakt en dat dus drie wielen de sneeuwlaag moeten doorploegen. Het resultaat was dat de kruissnelheid 18 km/u bedroeg en nog vervelender was dat ik het wel onderschat had. Deze keer was ik echt blij om thuis te komen. Het had echt niet verder mogen zijn !

Het landschap onderweg was wel schitterend: alles lijkt onwaarschijnlijk helder en de sneeuw verbergt alle lelijkheid. In het doorgaan vergezelde het zingen van de dynamo me (tot die ermee ophield, bedolven onder een dikke laag sneeuw) en op de terugweg hoorde ik wat zachte geluiden van de transmissie en het geknisper van de banden in de sneeuw. Voor de rest was er stilte, volstrekte stilte. Een zen-moment gecombineerd met protesterende spieren...

Oud en nieuw

Een mens leert altijd bij. Deze keer zat het zo: tegenwoordig worden dynamo-aangedreven fietslampen gemaakt voor een tweedraadssysteem. Vroeger, toen de dieren nog spraken, werd er maar één draadje gebruikt. Het andere contact noemden we de massa. De stroom liep dus van de dynamo langs de vork, door het kader, naar de lamp(en). Omdat er zoveel punten waren die slecht contact kunnen geven, is het tweedraadssysteem veel bedrijfzekerder.

Naafdynamo's zijn zo ongeveer een recent fenomeen (hoewel o.a. Sturmey Archer die al lang maakte) en werken dus met dat modernere principe.

Gegeven: een retrofiets, met een onlangs geïnstalleerde retrokoplamp en als upgrade - omwille van de bedrijfszekerheid in winter en ontij - een naafdynamo. 

Resultaat: het werkt niet.

Gelukkig had ik me wat ingelezen en had ik dus geleerd dat Shimano naafdynamo's niet enkel beschikken over contacten voor + en -, maar ook via de naaf een massaverbinding maken. Als je dan een tweedraadsverbinding maakt en daar bovenop nog eens een massaverbinding hebt, dan werkt het licht niet...

De remedie was heel eenvoudig: maak er een enkeldraadssysteem van (enkel de + aansluiten) en zie, het licht scheen weer.

Theoretisch kon ik ook de lamp tegenover de massa isoleren, maar dat is dan weer de moeilijke weg om tot hetzelfde resultaat te komen.
Het resultaat is uiteindelijk dat er een moderne stroombron gebruikt is om op de ouderwetse manier elektriciteit tot bij de lamp te brengen.

wieltje herstellen: slot

Zo. Sinds vandaag zit het herstelde wiel in de fiets.

Daar kwam toch één en ander bij kijken. Ik maakte beelden van enkele stappen en onderdelen.

Beeld 1: de richtbank. Onderaan de schroevendraaier die gebruikt werd om de laterale en hoogteslag te meten.

Beeld 2: de fiets met het afgewerkte wiel erin. Een fietslift is erg handig om een juiste werkhoogte in te stellen.

Op de foto zit de originele (Axa-)dynamo er nog op. Die is ondertussen verwijderd.

Een probleem was dat een naafdynamo continu stroom levert indien je die niet in en uit kunt schakelen. De koplamp op de fiets is een heel simpel retromodel, zonder schakelaar. De fietshandelaar bezorgde me een gerecupereerde Shimanoschakelaar voor op het stuur.

Beeld 3: de lichtschakelaar

Met oranje knop: de lichtschakelaar

Ik reed net enkele honderden meters op de aangepaste fiets: de remmen werken naar behoren. De resterende slag op het wiel voel je niet. De lichtschakelaar werkt ook zoals verwacht.

Op de trike bestaat hetzelfde probleem. De B&M IQ Cyo die ik kocht, is een versie zonder schakelaar noch sensor. De switch die erop staat, dient enkel om het standlicht te bedienen. Dus ook daarvoor werd een Shimanoschakelaar aangeschaft in de fietswinkel, maar in dit geval één met sensor, om het nog wat te vereenvoudigen op het vlak van de bediening.

Shimano SW-NX30

De velg voor de trike is ondertussen aangekomen, maar de spaken moeten ook weer besteld worden: een ongewone naafdynamo gecombineerd met een 26" velg heeft natuurlijk een afwijkende spaaklengte (260 mm) tot gevolg.

Taak 1 - herstellen van een wiel en een oude fiets ombouwen tot een fiets met naafdynamo - is afgerond. Taak 2 - een wiel met naafdynamo voor de trike - is lopende.

wieltje herstellen - deel 2

De velg die ik vorige week weer gespaakt heb (dat werd kruis 2), moest eindelijk afgewerkt worden . Tussen de fietsonderdelen lag nog een oude (verende) voorvork. Die werd ondersteboven in de werkbank geklemd en gebruikt om het wiel in vast te zetten.

Op die manier had ik mijn richtbank.

Aan een vorkbeen werd, door middel van een elastiek, een oude schroevendraaier bevestigd. Op die manier kon ik de hoogteslag en daarna de laterale afwijking zo goed mogelijk corrigeren. Zo goed mogelijk, want als je in de vorige post zag in welke staat de velg verkeerde, is het duidelijk dat dit nooit perfect kan worden.

Het wiel draait redelijk mooi rond: er is quasi geen hoogteslag merkbaar en in de breedte zit een tweetal mm afwijking. Ik vrees wel dat de velgrand hier en daar een knik heeft, maar dat is vermoedelijk het gevolg van een niet erg zorgzame behandeling van de fiets in het verleden.

Ten laatste in het weekend - dochterlief heeft morgen haar fiets nodig - wordt het herstelde wiel getest. Indien het goed genoeg is, heeft ze weer een betrouwbare stroombron. Indien niet, moet er een andere velg gehaald worden, maar dat zien we dan wel weer.

koude voeten

Tja. De herfst is in het land en het durft 's nachts al eens flink afkoelen. Flink, dat is tot rond het vriespunt. Als ik dan 's morgens vroeg (7u) naar het werk fiets krijg ik koude voeten.

Voor de rest is het behoorlijk knus: de Streamer houdt veel wind buiten en lijkt een warme luchtbel rond me te vormen. Behalve aan de voeten dus.

Mijn vermoeden is dat de zolen van de fietsschoenen daar voor een groot deel de oorzaak van zijn: de spd-plaatjes en noppengaten zijn van metaal. Zoals gekend geleidt metaal behoorlijk goed en op die manier kruipt de kou binnen.

Maar ook de rest van de schoenen is niet echt op koud weer voorzien.

Dus moest ik ook daarvoor een oplossing vinden. Een eerste voor de hand liggende verbetering is een paar degelijke winterschoenen: wind- en waterdicht en goed isolerend. Zoiets dus

Shimano SH-MT91

Maar uiteindelijk, achter de Streamer, heeft het aspect "waterdicht" geen functie. Die Streamer houdt het water weg van mijn benen. Idem dito voor "winddicht". Het enige wat overblijft, is warmte vasthouden. Daarvoor is een paar nieuwe schoenen wel overdreven.

Het alternatief is simpel: een set schoenovertrekken.

BBB Hardwear schoenovertrekken

Daarmee is het probleem - theoretisch - voor een groot deel opgelost.

De grootste moeilijkheid is, volgens mij, dat je bij het ligfietsen met je voetzolen naar voren ligt en dat dus de metalen delen van de schoen alle kou opvangen. Noppen monteren heeft geen zin, want ik schik niet in modder rond te lopen met de trike onder de arm... Gaatjes dichtspuiten lijkt me een betere oplossing. En de naden rond de plaatjes met siliconen opvullen. En inlegzolen, indien er voldoende ruimte overblijft voor de voeten.

Deze week test ik alvast de overtrekschoenen uit. Stap voor stap, weet je wel. Mocht het uiteindelijk allemaal niet voldoen, dan komen er misschien toch nog andere schoenen, overkill of niet.

wieltje herstellen

De nieuwe naafdynamo moet dus in een wiel komen. Dat zette me aan het denken: op zolder ligt nog een oud wiel, dat een ongeval niet overleefd had. Daar viel wel wat mee te doen - niet voor de trike, maar toch.

Donorwiel, gedemonteerd

Die naaf (Shimano HB-NX21) - en misschien ook de spaken (Sapim) - kon wel gecombineerd worden met het wiel van een oude fiets, stijl Hollandse fiets, die zoonlief geconfisceerd heeft. Maar dan, tijdens het zoeken naar een handleiding voor het spaken van een wiel, vond ik een hint om een velg te richten. Dus waarom niet ? De velg die je hierboven ziet, kreeg ik weer bijna vlak. 

Hoe: eerst en vooral door ze op een vlakke ondergrond te leggen (het terras is vlak genoeg) en op de bulten te gaan staan. Om de velg vlak te krijgen, moet je iets overbuigen, dus werden de laagste punten (2) op blokken gelegd, waarna mijn geringe gewicht het verder buigen bewerkstelligde. Dat moest geleidelijk, anders kon de velg dichtknikken.

Het is in elk geval een mooie oefening in de edele kunst van het wielen maken, toch ?

Alle onderdelen werden net gemaakt (op de bovenstaande foto is de naaf al mooi opgepoetst) en het werk werd aangevat.

Fase 1: 9 spaken van buiten naar binnen

Eén probleem: aangezien ik eerst niet van plan was om het wiel te herstellen, had ik niet gekeken hoe het gespaakt was... Dus was het zoeken en proberen, maar stilaan kreeg het weer de vorm van een fietswiel.

Fase 2: nu zitten er aan beide kanten 9 spaken in

Met veel geduld - sommigen noemen dit zen - en herbeginnen, zoeken en nadenken, kwamen de spaken op hun plaats terecht. De tijd ging snel voorbij, maar eigenlijk is het wel een aangenaam werk.

Fase 3: 27 spaken. Nog 9 te gaan.

Nu zitten ze er alle 36 in en ziet de vorm er ook OK uit. In de loop van de week moet het wiel dan gericht worden: eerst de hoogteslag eruit halen, dan de zijdelingse slag, dan eventuele knikken bijwerken en hopen dat alles goed komt.

Dit wiel zou terecht moeten komen in de oude Giant fiets van dochterlief, die problemen ondervindt met haar versleten zijloper.

Elektrowerken

Wie hier regelmatig volgt, weet dat ik al lang met plannen rondloop om de stroomvoorziening van de trike te verbeteren. Wel: de volgende fase is aangebroken. Tot voor kort vond ik nog slechts één enkele leverancier die de Shimano Di2 achternaafdynamo kon leveren: On Avance in Montpellier, Frankrijk. Alleen: waar die voordien in Oostenrijk verkocht werd aan € 100 (plus € 10 voor de verzending), kost die in la douce France € 130 en die vriendelijke mensen rekenen dan ook nog eens € 30 verzendingskosten ! Dat maakte dat die naaf plots € 160 zou kosten. Iets teveel van het goede vind ik.

De aanhouder wint en na geduldig zoeken stuitte ik op een advertentie van een Duitser, die er twee aanbod voor die prijs ! Na wat heen en weer mailen kreeg ik vandaag dit in handen:

pakje uit Duitsland

Daarin zat tweemaal het volgende:

Shimano FH-C811

De inhoud van zo'n doosje zie je hieronder.

Om het nog eens duidelijk te tonen: hier zonder de verpakking.

Mooi he ! Zoals je ziet gaat het om de metaalkleurige uitvoering, 32-gaats. Vandaag volgt stap 2: een bijpassende velg bestellen bij de fietshandelaar. Daarna volgt het echte werk: een wiel vlechten.

Ondertussen zoek ik uit hoe ik een verbinding kan maken tussen die naaf en de verlichting.

toeter

Deze week kreeg ik een kaartje in de bus, waarop stond dat ik in het dichtstbijzijnde postpunt een pakketje mocht afhalen.

In dat pakketje zat het volgende:

 

Samui Airzound verpakking

Voorlopig kreeg de toeter al een plaatsje.

Airzound: plaatsing hoorn

Op dit beeld zie je de hele plaatsing: de hoorn en bediening op de linker stuurhelft, het luchtreservoir onder het zitje.

Airzound: plaatsing geheel

Om de bediening wat vlotter te maken, komt er wellicht een constructie waarbij de hoorn op de trapboom terechtkomt en bediend zal worden door middel van een kabel, verbonden aan een remhendel. Dat zou vlotter moeten werken, omdat ik dan niet meer moet zoeken naar de knop.

En wees gerust: de 115 dB toeter is een laatste redmiddel. Er zit ook nog een gewone bel op de trike, die in de meeste gevallen voldoende is.

zonne-energie

Het is niet echt het seizoen ervoor, maar goed: ik vond nog een beeld dat het publiceren waard is. In de speurtocht naar manieren om stroom te genereren op de fiets, zag ik een schitterend voorbeeld van de integratie van fotovoltaïsche cellen in een velomobiel. Dat is meteen een mooie illustratie van wat een belemmering is om dat op een trike te realiseren: geen dak... Wat wel te overwegen valt is een constructie boven de bagagedrager, indien er genoeg oppervlak kan gecreëerd worden om voldoende stroom en spanning te genereren.

Go One 3 met zonnecellen

De beelden die ik van deze velomobiel vond, toonden een schitterend exemplaar. Binnenkort begin ik aan de veranderingswerken in mijn stroomvoorziening. Wordt vervolgd !

het minst gerespecteerde verkeersbord in Vlaanderen

moet dit wel zijn:

Met de bukker rij ik meestal tegen 25 km/u, met de trike kan dat al rond 30 km//u liggen. Juist: net de snelheidsgrens in zo'n zone. In Gent en bij uitbreiding in de meeste Vlaamse steden is dat meteen de maximumsnelheid in een groot deel van de stad, dus op de trike zou ik gelijke tred moeten houden met de vele auto's.

Maar wat merk ik ? Heel zelden blijft een auto achter me hangen en als dat al gebeurt, is het niet omdat de bestuurder zich aan het maximum houdt, maar omdat hij me niet voorbij kan.

Als ik met de auto rij - ja, dat gebeurt wel eens -, probeer ik me aan die grens te houden. Meteen heb ik een hele file achter me en dan ben ik - zoals een vriend die eens bij me in de auto zat het uitdrukte - "wel echt de klootzak aan het uithangen". Pardon ? Omdat ik me aan de regels hou ?

Jaren geleden zei een politiecommissaris in Gent nog: "dit is de maximumsnelheid in zo'n zone. Niemand verbiedt je om hier 20 te rijden !"

Ja hoor: probeer dat maar eens. Waarschijnlijk haal je het einde van de straat niet: je wordt van achter het stuur gesleurd en aan de dichtsbijzijnde verlichtingspaal opgeknoopt.

De voordelen van zone 30: 

• verhoogde veiligheid voor zachte weggebruikers
• ecologischer rijden, want een lagere snelheid en dus minder verbruik (in principe)
• minder rijgeluiden, dus een aangenamere leefomgeving
• voor kinderen is het verkeer makkelijker in te schatten

Alleen is het draagvlak bij automobilisten blijkbaar niet zo groot, getuige uitspraken als "je kunt al net zo goed te voet gaan" (wat let je ?) en "mijn auto is daar niet voor geschikt"... En dan nog het valse gevoel van tijd te verliezen. Vals, want een zone 30 is per definitie een woonzone, waarin je veel moet remmen en weer aanzetten. Je wint amper tijd met sneller te rijden !

Toegegeven: je hoeft maar één zo'n bordje te missen en nergens merk je nog dat je in een zone 30 verzeild bent geraakt. Daar is er nog werk voor de wetgever. Een idee misschien: verf alle stoepranden in een zone 30 in een opvallende kleur (groen, blauw, rood), zodat je er voortdurend aan herinnerd wordt. Wie dan nog te snel rijdt, kan moeilijk beweren dat hij/zij het niet geweten had. Dat moet dan wel in de wegcode opgenomen en in het hele land toegepast worden.

Nu, wie zich met de auto verplaatst en zich daaraan houdt, komt misschien ooit nog tot de conclusie dat die verplaatsingen dan evengoed met de fiets kunnen ?

Gforce: evaluatie

Na bijna 3.500 km met de trike is het tijd om even enkele zaken op een rijtje te zetten, met in het achterhoofd als voornaamste vraag: is zo'n "goedkope" Gforce zijn geld waard ?

We houden het wat spannend en dus wordt die vraag niet meteen beantwoord. Dat komt later. Dit is een lang verhaal, met veel nuancering...

Dit is niet de mijne !

Een evaluatie van een rijwiel (verkeerstechnisch is een trike in België geen fiets) moet je opsplitsen. Ik begin met de betrouwbaarheid: het basisgegeven (kader, wielen, aandrijving) blijkt dik in orde te zijn. Op wat lekke banden na - bijna telkens een snakebite - doen het frame en de basiscomponenten het prima. De voorbije winter waren er wel wat problemen met water in de kabels voor de bediening van de versnelling, maar daarnaast bleef alles prima werken. De door Gforce geleverde extra's (spatborden, pakdrager) zijn van een ander allooi. Daarover heb ik al meer bericht: dit materiaal bewees duidelijk minder degelijk te zijn. De bevestiging van het achterspatbord heb ik bijgewerkt (afstandsbus toegevoegd), de beugels van beide voorspatborden braken af, de voorspatborden houden het spatwater niet afdoende tegen (natte handen en benen) en de vorige eigenaar heeft de pakdrager bovenaan ook aan het zitje bevestigd omdat die anders geen lasten kan dragen: het geheel wiebelt dan voortdurend en dat beïnvloedt de stabiliteit. Niet goed dus. Ook dit moet genuanceerd worden: niet goed, maar ik lees dat vele fabrikanten in hetzelfde bedje ziek zijn. Veel spatborden zitten er blijkbaar voor de sier op, getuige de vele pogingen om de werking ervan te verbeteren.

De rest van de accessoires is niet eigen aan Gforce (verlichting, streamer, bel), dus die zaken laten we buiten beschouwing.

De bouwkwaliteit is goed te noemen. Daarmee bedoel ik dat op het frame weinig aan te merken valt. De lak is prima, de lasnaden zijn mooi, de afwerking (uiteinde van de achtervork bijvoorbeeld) is in orde. Wel lijkt de lak me niet erg sterk: er zijn snel krassen en sporen van in- en uitstappen te vinden. Qua sterkte is het dan weer pico bello: het frame geeft geen krimp. Het zitje is goed, maar ook niet meer. De vergelijking met het zitje van Challenge viel minder goed uit, maar het is wel leefbaar en ook na 90 km (verder reed ik nog niet) stap je er zonder klachten af. Ook de geometrie is prima. Daarin moeten altijd compromissen gesloten worden: een kortere wielbasis is minder stabiel, maar wendbaarder; een lange net het tegengestelde. Het enige nadeel van de keuzes bij Gforce is dat het achterwiel snel het luchtruim kiest als je echt hard remt. Dat valt dan weer goed te controleren door je remmen te doseren.

Krachtige remmen ! Hier nog met de Tektro Io's

Qua rijgedrag valt er voor mij weinig op aan te merken. De directe sturing vraagt wel gewenning: wie gewoon is om met een indirect bestuurde trike te rijden, ervaart dit als minder tot onaangenaam. Anderzijds voldoet het systeem prima bij hogere snelheden (30 +) en is de draaicircel voor een trike behoorlijk klein. het lage gewicht (minder dan 17 kg zonder toebehoren) maakt dat de fiets snel accelereert en het draagt ook bij aan het vinnige sturen. Dit maakt dat de Gforce als een "sportieve" trike ervaren wordt. Het ontbreken van vering in combinatie met de hoge druk op de banden (7,5 bar vooraan, 6,5 achteraan) beperkt wel het comfort, maar het wegcontact is daarentegen prima en de rolweerstand erg klein (lijkt me). Bij snel bochtenwerk voel ik heel goed aan hoe de fiets reageert en corrigeren gaat erg makkelijk, zowel stuurcorrecties als gewichtsverplaatsing hebben onmiddellijk effect. Ook erg goed voor het vertrouwen is het volledig ontbreken van brake-steer: remmen met één of twee remmen (indien het remsysteem je die keuze laat) heeft wel invloed op de remkracht (logisch), maar doet de fiets hoegenaamd niet afwijken van de gekozen weg.

De banden hebben duidelijk ook een invloed. Origineel lagen er Schwalbe Marathon Plus op: "tankbanden" worden die genoemd, want zo goed als onverwoestbaar en bijna helemaal lekvrij. Daarnaast gaan ze ook lang mee. Helaas is het niet allemaal positief: de wegligging is niet zo denderend (ze reageren slecht op laterale krachten, m.a.w. ze schuiven makkelijk) en de rolweerstand behoorlijk hoog. Sinds een hele tijd heb ik ze vervangen door Kojak vouwbandjes. De wegligging - zeker de weerstand tegen zijdelingse belasting - is heel wat beter en de rolweerstand evenveel lager. Achteraan ligt nog steeds de originele Kenda Kwest high pressure: die is onverslijtbaar en lekbestendig. De nadelen zijn de grip bij het accelereren (slipt geregeld door) en het lage comfort. Dat laatste is een gevolg van het feit dat het om een smalle band gaat. Dit zal weldra veranderen (daarover bericht ik later wel).

De besturing heeft zo zijn voor- en nadelen. Zoals hierboven al gezegd, gebruikt Gforce directe sturing. Dat wil zeggen dat de stuurhelften direct met de balhoofden verbonden zijn. De laatste tijd geeft dat op mijn fiets wat problemen met shimmy (heen en weer slaand stuur, maar enkel indien je het loslaat), waarvan de oorzaak vermoedelijk bij de banden ligt. De fiets stuurt daarentegen wel erg licht en reageert onmiddellijk. De sporing (de mate waarin de voorwielen parallel staan) is eenvoudig te regelen en blijkt in de praktijk niet te verlopen. De kopstanglagers zijn degelijk uitgevoerd; de spoorstang houdt zich tot op heden prima (geen sporen van oxydatie); de balhoofden houden zich goed, enzoverder.

Ophanging voorwiel en besturing

De transmissie is dan weer een aspect waarop bespaard is (ik had maar de XT-versie moeten kiezen): de trappers zijn niet echt topklasse - maar deden hun werk -, de achterderailleur is echt basic (Acera van Shimano), de assen zijn eenvoudig en de kettingbuizen zijn ook niet lang genoeg. Wat zijn de effecten hiervan op het rijden ? Voornamelijk de niet echt precieze schakeling: meestal moet je een versnelling hoger schakelen dan bedoeld en dan meteen terugschakelen. Onder belasting schakelt de fiets ook niet vlot (dat wil zeggen: bergop of tijdens een stevige versnelling). Dat zijn echter zaken inherent aan het gekozen materiaal. Waar voor je geld, dus. Dit is geen argument om niet voor de Gforce te kiezen, want er valt goed mee te leven. De overbrengingsverhoudingen zijn, wat mij betreft, dan weer prima. Op vlakke weg ruim voldoende en ook in de bergen had ik niet het gevoel dat ik niet klein of groot genoeg kon schakelen.

De korte kettingbuizen zorgen er wel voor dat de ketting redelijk snel vuil wordt en dus wat meer onderhoud vraagt. Dat is - voor wie het nodig vindt - wel makkelijk te verhelpen door die buizen te vervangen door langere exemplaren.

De ergonomie is een belangrijk deel van het rijcomfort. Je vleit je neer in het zitje, je handen vinden meteen de stuurhelften, je voeten klik je vast in de trappers en voor je heb je een weids zicht op de wereld. De lage zit versterkt het snelheidsgevoel en wie al ooit met een kart reed, kent de ervaring van snel en strak bochtenwerk. Het is niet allemaal zo goed: van in het begin had ik last met de bediening van de versnellingen. De SRAM Attack draaiverstellers heb ik daarom omgekeerd. Die oplossing benadert wat mij betreft de perfectie. De Streamer heeft ook invloed op de ergonomie en het gebruiksgemak, maar omdat die niet van Gforce is en geen standaardonderdeel, zal ik die ooit wel eens afzonderlijk bespreken.

Omgekeerde SRAM Attack shifter

De hamvraag is dus: is zo'n goedkope Gforce trike zijn geld waard ? Daarop kan ik dus met de grootste stelligheid JA antwoorden. Dat ik er zaken aan veranderde, ligt eerder aan mij dan aan de trike. Op de spatborden na blijkt de betrouwbaarheid dik in orde en ook het rijgedrag is erg voorspelbaar en goed te noemen. Zeker: er zijn comfortabeler trikes en ook snellere en ... maar er is er geen enkele die al die eigenschappen combineert. De Gforce situeert zich aan de sportievere kant van het trike-aanbod. Er is dus gekozen voor iets minder comfort en wat meer vinnigheid. Bepaalde keuzes zijn ook gemaakt vanuit budgettaire overwegingen, maar het geheel is - wat mij betreft - mooi uitgebalanceerd. Ik zou er gerust een fietsvakantie van duizenden kilometers mee durven maken ! De fietservaringen van de voorbije zomer smaken zeker naar meer.

Langs de Tarn