evolutie

Ik bekeek nog even het beeld bovenaan de blog. Dat was mijn velomobiel in de staat zoals toen ik hem net gekocht had.

Ondertussen is er één en ander aan verbouwd; sommige zaken onderhuids, sommige zichtbaar. De meest ingrijpende wijzigingen zijn aan de buitenkant onmerkbaar (elektro-aandrijving), maar een aantal andere vallen wel degelijk op: het Flevobike velomobieldakje in het bijzonder. Let ook even op het Fibre Flare achterlicht en de Cyo T koplamp. De bult tussen de spiegels is een extra stroomlijn/afscherming voor de Cycle Analyst. Die laatste is wat mij betreft een must voor wie een elektromotor monteert !

Dus ging eFAW gisterenmorgen gewillig mee voor een fotoshoot onder een stralend zonnetje. Eén van de beelden zal binnenkort bovenaan de blog prijken.

Een andere evolutie: dinsdagavond maakte ik de versnellingsnaaf gedeeltelijk open en goot wat olie (Sturmey Archer Bicycle Oil) in de naaf, langs een opening bij de as. Gisteren merkte ik dat de olie resultaten had: het vogeltje was verdwenen. Toch moet de naaf volgende week binnen: een Nexus naaf is niet voorzien voor oliesmering, dus moet die degelijk nagezien en gesmeerd worden. Daar heb ik het nodige materiaal niet voor in huis.

Ondertussen is de nieuwe velg onderweg. Alles hangt nu af van hoe lang de besteltermijn voor de spaken wordt.

OBT

Ondertussen wereldberoemd: de Oliebollentocht editie 2011, met maar liefst 151 deelnemende velomobielen !

Het hadden er 152 kunnen zijn indien eFAW mee aan de start verschenen was, maar ik vind dat er goede redenen op te noemen zijn waarom dat niet zo was. Primo: de versnellingsnaaf is gesneuveld. Zeg nu zelf: fietsen zonder achterwiel en zonder aandrijving, dat lukt echt niet. En dan moest ik ook nog werken. Dat valt op te lossen met vakantiedagen, maar die nam ik niet om de derde reden: 600 km rijden om een tocht van 50 km mee te fietsen vond ik toch van het goede teveel. Met de fiets acht ik het onhaalbaar - zoveel verlofdagen heb ik nu ook niet - en over 600 km dieselolie verstoken om een dagje heen en weer te rijden, da's erover.

Dus ging de OBT zonder mij door. Ik heb het in gedachten bijgewoond en nadien druk de blogs en andere verslagen gelezen. Zeker: ik heb er spijt van dat ik er niet bij was, maar dat wist ik vooraf. En even zeker: indien ik denk aan de liters dieselolie die ik NIET verbrand heb, is die spijt niet echt intens.

De beelden zijn wel schitterend, met al die felgekleurde en dikwijls origineel gedecoreerde stroomlijnen. Voor mij is de allermooiste wel de houten Quest van Nico Van Baar (zelfbouw). Houtbewerking, botenbouwtechniek en fietstechniek gecombineerd: prachtig!

pieperdepiep

Kilometerstand: 4 555

Sinds een week merk ik dat iets achter me piept. Dat piepen is afhankelijk van de snelheid en de trapfrequentie en treedt enkel op indien de trappers ronddraaien.

In het kerstweekend maakte ik de achterdemper los van de achterbrug om die te laten zakken, haalde de bout (die loszat) uit de kettingrol, vette die bout in en zette de boel vast. Dat was de eenvoudigste ingreep en een mogelijke oorzaak, want de bout - die als as dienst doet - was helemaal drooggelopen.

Op dat moment merkte ik aan de onderkant van de achterdemper een hoop smurrie; een grijs mengsel van vet, olie en modder. De veerpoot is dus lek. Ook dat moet nagezien worden, maar aangezien een demper niets te maken heeft met wel of niet trappen, kan die niet de bron van het irritante gepiep zijn.

Ik begin te vrezen dat de amper ingereden Nexus 7 moeite heeft met het vermogen van een getrainde fietser + elektromotor... Dat wordt de naaf openschroeven en (laten ?) smeren. Andere oorzaken kan ik niet bedenken.

Een ander wiel heb ik niet zomaar liggen om even te wisselen: de oude Nexus 8 is uit de velg gehaald en helemaal opengemaakt; voor de NuVinci is een nieuwe velg besteld.

Gisteren leek het dan of ik gedurende de hele rit naar huis het gezelschap had van een merel of een lijster achteraan op (of in) eFAW. Zo kon het niet verder. Ik haalde uiteen wat ik kon, smeerde wat ik kon, maar dat bood geen soelaas. De vogel weigerde me te verlaten.

Omdat het inwendige van een Nexave met specifieke smeermiddelen moet behandeld worden, gaat de naaf volgende week naar de fietsenmaker (de zaak is deze week gesloten). Ik wist dat een Nexave 7 geen denderende naaf is - de dichtingen zijn ondermaats, waardoor in regen de smering weggespoeld wordt -, maar 2.500 km is toch wel erg weinig ! Zo verder rijden kan enkel meer schade veroorzaken, dus ben ik veroordeeld tot de auto voor de woonwerkverplaatsing. Bah.

wieltje maken

Het laatste wiel dat ik maakte, was er eentje voor de Gforce trike. Nu is eFAW aan de beurt.

Even recapituleren: nu zit een wiel met Nexus 7 naaf in eFAW. Dat is een naaf met een laag rendement en een te beperkt bereik. Ondertussen ligt een NuVinci N360 te wachten om ingebouwd te worden. De moeilijkheid is dat deze gemaakt is om in te bouwen in een 32-spaaks velg en zeker bij 20" is dat niet evident om te vinden.

Omdat onze Vlaamse fietspaden niet te vergelijken zijn met wat je gemiddeld in Nederland vindt, moet ik het comfort voorop stellen. Een brede achterband is dus het doel: 50 mm of meer.

Om de zaak nog wat ingewikkelder te maken, wil ik een velg met een binnenbreedte van ongeveer 25 mm. Op de blog van Wimschermer staat bij de uitrolproeven duidelijk te lezen dat een brede velg betere resultaten biedt met een vette band: "Het voordeel van brede velgen, ik bewees dat eerder, is pas vanaf 40 mm brede banden 10% of meer."

Daarenboven is mijn ervaren met wielen maken eerder beperkt. Een wiel spaken lukt wel, maar de weg vinden in het aanbod nodige onderdelen daarentegen...

Neem nu een "simpel" onderdeel als een velg. Enkel of niet gebust ? Zoiets dus.

Of misschien een dubbelkamervelg, maar dan niet gebust.

Je zou denken: dat is sterker. Wellicht wel, maar volgens de onvolprezen Sheldon Brown moet je de sterkte halen uit het spaken en niet uit de velg. Een stijvere velg betekent minder comfort... Anderzijds is dit de enige brede 20" velg die ik vond ! Veel keuze is er dus niet.

De meeste ligfietsfabrikanten kunnen wel een velg bezorgen, maar dan steeds in de standaardbreedte en meestal enkel in 36-spaaks uitvoering. Ymte (van Velomobiel.nl) verwees me door naar een Duitse site, waar ik de bovenstaande velg dan maar bestelde.

Een keer de velg hier geraakt is, volgt het berekenen van de spaaklengte en het bestellen van de nodige spaken (welke ? Ook hier is het aanbod heel erg ruim), nippels en nippelringen. Het kan dus nog even duren: de vorige keer moest ik een maand wachten op de spaken. Sneller kan ook natuurlijk, maar de prijs wordt dan weer hoger.

Ondertussen startte achteraan de fiets iets te piepen en te knarsen. Ik vermoed de kettinggeleiderol voor de achterbrug. Die heeft bij mijn fiets eigenlijk geen functie, aangezien er geen derailleur op zit. Toch maar even smeren straks.

Star Wars

Zo benoemde iemand onlangs een vreemde toevoeging aan eFAW. Een lichtkromzwaard ? Zeker één of andere geheimzinnig onderdeel, overdag althans. 

Des avonds wordt de functie duidelijk, want dan brandt de lamp - de leds eigenlijk.

Het lichtkromzwaard wordt dan een rood knipperend baken dat met een zeker gezoem (het is tenslotte eFAW) langs de Schelde glijdt.

Eerst was er een in stilte voortrazende "Kuifjesmobiel", dan werd de stilte een typerend gegier, veroorzaakt door het planeetwielenstelsel van de Cyclonemotor. Nadien kwam er een dakje op, waardoor uit het blauwe ding geen hoofd meer stak. Toen kwam er een vuurtorenverlichting bij - de Busch und Muller Cyo T, heel functioneel - en tenslotte het lichtkromzwaard. Zeg nu nog eens dat eFAW moeilijk te zien is in het donker !

Met de kerstdagen is het een sfeervolle verschijning. Ik hoef geen kerstboom meer te zetten met knipperende lampjes: ik zet eFAW in de woonkamer !

winterbeelden

Nat is het. Dat leidt tot typische beelden in drassig gebied.

De andere kant, anders bewerkt.

 En weer was het warm genoeg om in korte broek en T-shirt te fietsen !

niet ideaal

Gisteravond was er wat sneeuw gevallen. Niet veel, pakweg 1 cm, dus ik dacht "laat ik er toch maar met eFAW door rijden naar het werk".

In het begin viel dat nog mee, in de stadsrand. Dan moest ik een brug over de Schelde over en dat viel al wat minder mee. Op de weg, want het fietspad was niet geveegd en dus spekglad. In het bergaf (brugaf) rijden liet eFAW weten dat het leuk was: de fiets begon te kwispelstaarten. Vond ik minder leuk met auto's die me kruisten aan ongeveer 50 km/u.

Het jaagpad was lastig. Er waren enkele sporen van fietsers die me voor geweest waren en telkens besloot één van de wielen in zo'n spoor te volgen. Bijgevolg slingerde ik over de dijk aan maximum 25 km/u. Sneller ging echt niet. Op de koop toe merkte ik dat ik een foute kledingkeuze gemaakt had: de lange fietsbroek was veel te warm !
Ongelooflijk: temperatuur rond het vriespunt en de geprefereerde fietskleding is een korte fietsbroek en T-shirt, deze keer wel met een muts op het hoofd, want dat steekt toch buiten de koets. Weliswaar onder het dakje, maar toch buiten.

Het laatste stuk reed ik dan maar over de N60, in de hoop dat een gewestweg die twee steden verbindt (Gent en Oudenaarde) er beter bij zou liggen. In your dreams ! Zo lag het erbij

Fietspad ? Zoek het maar uit... Naast mij een tweevaksweg, waar vrachtwagens langsrazen aan 90 km/u. Dank u, Vlaams Gewest, goed gewerkt ! Het resultaat was dat de normale tijd van 45 minuten verdubbeld werd. Anderhalf uur reed ik erover ! Anderhalf uur om 23 km af te leggen...

Overdag had het gedooid, dus de terugweg, bij invallende duisternis, ging over meestal sneeuwvrije, maar kletsnatte asfaltpaden. Stilaan nam de zichtbaarheid af. Het vizier op het zeiltje werd opgeborgen, want dat dampte aan. Toch ging het zicht alsmaar achteruit en niet alleen omdat het donker werd. Het ruitje aan de binnenkant afvegen hielp wel wat, maar uiteindelijk was het makkelijkst om er onderdoor te kijken.

Een keer eFAW in de garage stond, was de reden duidelijk.

Het had weer gesneeuwd... Als het morgen weer zo is, neem ik toch maar de auto.

Fibre Flare montage

Tja, dan wil je je zichtbaarheid verhogen en komt zo'n Fibre Flare licht in huis, maar daarmee is de kous niet af: het ding moet ook nog een plekje vinden op eFAW. Aangezien het licht ontworpen is voor bevestiging op een buizenframe, vormt dat wel een probleem.

Een probleem ? Neen ! Een uitdaging, waarvoor ongetwijfeld een oplossing te vinden is.

Men neme uit de eindeloze voorraad van je-weet-maar-nooit rommel een oude bar end.

Die wordt netjes afgezaagd, zodat er een symmetrisch geheel ontstaat.

Uit diezelfde voorraad haalde ik nog een eindje aluminiumbuis, waarmee twee beugels gemaakt werden om de constructie op de staart van eFAW te monteren. Met behulp van twee 40 mm lange boutjes en de nodige moeren, rondsels en aanpasstukken (onderdelen van oude V-brake remblokjes) kom je tot het volgende geheel.

Gemonteerd op eFAW geeft het dit.

Je ziet dat er in het midden van de beugel nog een extra stukje gemonteerd werd. Dit deed ik om de Fibre Flare grosso modo dezelfde boog te laten beschrijven als de beugel. Met het licht aan is dit het effect.

Ik moet het nog even testen, maar in knipperstand zal de zichtbaarheid waarschijnlijk nog veel beter zijn. 

Vanmiddag moet de Cycle Analyst weer uit elkaar, want die blijft steken op de setup-stand. Vervelend, maar het nieuwe frontje (de linkse knop geeft een vals contact) is onderweg vanuit Canada.

nieuw !

Toen ik vanmiddag thuis aankwam, stond net een man van een transportfirma aan de deur met een pakje voor mij. Dat pakje bevat de kern van een nieuw project met eFAW.

Zoals duidelijk te lezen valt: een NuVinci N360 naaf. Zwaar (2,5 kg), groot, traploos, met een bereik van 360 % (tussen Nexus 8 en Alfine 11 in) en onderhoudsvrij.
"Zwaar" is natuurlijk relatief: 2,5 kg is het totaalgewicht, pakweg zoveel als een SRAM iMotion9. Zwaarder dan een Alfine11 of Rohloff, maar daar zou het gewicht wel eens zonder de olie kunnen opgegeven zijn. De naaf is naar keuze te combineren met een rollerbrake, velgremmen of een schijfrem. De nodige stukken zijn meegeleverd om aan te passen.

NuVinci levert wel ofwel tandwielen uit zacht staal ofwel genoeg voor de rest van mijn leven: er zitten maar liefst 3 tandwielen bij. Telkens 17 tanden. Of dat groot genoeg is, dat zal de praktijk wel uitwijzen. De eerstvolgende opdracht is dus een 20" velg vinden voor 32 spaken en pakweg 25 mm breed, zodat er een vette band op kan. De achterbrug is alleszins ruim genoeg hiervoor ! Ik ben benieuwd of er een velg te vinden is die aan de wensen voldoet !


Dus reed ik vanmiddag maar even tot bij mijn fietshandelaar, Plum, om te kijken wat ze me kunnen leveren. Niets dus: Joris, de technieker, zal uitpluizen wat hij kan bezorgen. Ondertussen haalde ik een nieuwe binnenband, want gisteren had ik voor het eerst met eFAW en na ruim 4.000 km een lekke band: een stukje glas had zich een weg gebaand tot door de breakerlaag en tot aan de binnenband. Gelukkig laten Schwalbe Marathons zich heel makkelijk van de velg halen en weer opleggen. Met de Vredestein Perfect Moirees viel dat minder mee ! Anderzijds: zou het toeval zijn dat met de Marathons binnen de week een lek optreedt ?


Toen ik afgelopen dinsdag door de stromende regen naar de wekelijkse badmintontraining reed, werd ik er ter plaatse door vrienden op gewezen dat mijn fiets achteraan bijna niet zichtbaar is. Gek: er zit een Axa licht op met maar liefst 5 leds en het zit ook nog hoger dan op een gewone fiets. Nu ja, de omstandigheden waren ook ver van ideaal. Zelf had ik het ook moeilijk om nog wat te zien. 

De voorkant daarentegen kan rustig tegen een vuurtoren op, met maar liefst 4 lampen (die ik niet allemaal gebruik) ! Dus keek ik bij de fietshandel ook maar naar een oplossing hiervoor. Die kwam in de volgende vorm:

Let op het prijsetiketje ! Wie interesse heeft: de Fibre Flare kost bij Plum nu maar € 18 in plaats van € 27,95.


Alle onderdelen werden uit de verpakking gehaald.

Aan elk uiteinde moet er een batterij in, onder het siliconen omhulsel en de "ladderstrips" dienen om het licht op een fietsframe vast te zetten. Het alternatief is het met een klem (op de foto niet te zien, want aan de achterkant) op de kleding of rugzak te bevestigen. Geen van beide oplossingen werkt natuurlijk op een velomobiel. Dat wordt weer knutselen.


Het leuke is dat de naam Fibre Flare niet toevallig gekozen is: de staaf is flexibel en makkelijk 45° te buigen. Als ik een bevestiging kan verzinnen, zet ik dit boven het bestaande licht, gebogen over de staart van eFAW. In knipperstand zal dit zeker opvallen !

regenrijden

Eindelijk: na  maanden quasi zonder een spatje regen is het weer omgeslagen. Sinds vorige week zijn de herfststormen in het land en gisteravond had ik het genoegen door een fikse bui een rit te maken. Daarbij moest ik aan de andere kant van Gent zijn, een afstand van ruim 9 km enkel.

Conclusie 1: het velomobieldakje houdt me zo goed als droog. Dat wil zeggen dat enkel wat opspattend water nog tot bij mij raakt. Doel bereikt wat dit betreft. Ook handig is dat het dakje de binnenkant mooi droog houdt als ik de fiets buiten moet laten staan in de regen. Het is ooit anders geweest !

Conclusie 2: bij hevige regen zie ik bijna niets meer. Het ruitje hangt vol druppels, die het licht verstrooien en mijn zicht sterk beperken. Het was dan ook echt een fikse bui ! Ik was gestart met een extra vizier achter het ruitje, om tocht en onderdoor waaiend water tegen te houden, maar door twee lagen kunststof kijken blijkt zo goed als onmogelijk. Dat vizier werd dus na enkele kilometers weer opgeborgen. Bij hevige wind werkt het wel goed.

Conclusie 3: vrienden die me onderweg voorbijreden en die ik ter plaatse weer zag, vertelden me dat eFAW van achteraan bijna onzichtbaar was. Het fietsachterlicht dat erop gemonteerd is - zowat op dezelfde hoogte als bij een conventionele fiets - geeft onvoldoende licht, ondanks de aanwezigheid van 5 leds. Daar moet ik dus dringend wat aan doen ! De Fibre Flare blijft aantrekkelijk en voor de prijs (€ 28 ongeveer) moet ik het niet laten.

De voorkant, met de Cyo T Senso Plus (kan de naam nog langer ?), was dan weer erg zichtbaar.

Wat is het verschil: vooraan zit dus die Cyo, plus twee ledspots in de neus plus een knipperlichtje op de linkerspiegel. Elk daarvan is afzonderlijk in en uit te schakelen. Alles samen maakt de fiets frontaal wel erg zichtbaar.

Achteraan zit een Axa achterlicht op batterijen en dat is het. Het hele vlak achteraan is wel rood reflecterend, maar de achterband gooit alles continu vol meuk en dan verdwijnt alles onder een laag straatvuil. Het spatbordje dat ik toevoegde blijkt nog te klein te zijn, dus komt daar binnenkort een rubberflap als uitbreiding bij.

velomobielen doen rare dingen

met mensen...

Ik hoor op de radio "maandag wordt stormweer met zware buien verwacht" en kijk: ik kan al niet wachten tot dan !

Met een open fiets denk je dan "o, neen, dat wordt afzien", terwijl het in de Alleweder zo knus kan zijn bij slecht weer.

 Zeker: de zichtbaarheid vermindert en even zeker: het is meer opletten geblazen, want je bent in regen minder te zien, maar anderzijds is het door hevige wind fietsen een opwindende bezigheid, terwijl het regenwater op het dakje klettert en de Cyo een mooie lichtbundel voor me uit werpt. 

De wind huilt, de regen klettert, de aandrijving geeft een pulserend gezoem op het ritme van de trappers en de banden ruisen door het water op de weg: hoe mooi kan het worden ?

De grootste uitdaging is dat het ruitje van mijn velomobieldakje wat minder zicht toelaat als er druppels op staan. Voorzichtigheid is geboden dan, maar omdat de route grotendeels langs een quasi lege dijk gaat, is dat ook niet echt een probleem.

Foto's maken zit er op zo'n moment ook niet echt in; je moet het je gewoon proberen voor te stellen.

ruig en gezellig

Gisteren moest ik voor het werk naar Tienen: opleiding geven. Die verplaatsing doe ik met een bedrijfswagen, maar die moest 's avonds weer op het werk staan. Dus na enkele uren geduldig aanschuiven tussen Leuven en Ternat (waartussen de hele ring rond Brussel) - nu weet ik weer waarom ik niet graag met de auto rij -, kon ik de blikken doos zo rond 20 u omruilen voor eFAW.

Zoals op de radio aangekondigd was, wakkerde de wind aan in de loop van de dag en tegen dat ik in eFAW stapte, zal het zo'n windkracht 8 geweest zijn. Een voordeel was dat ik de hele rit de wind in de rug had.

Windkracht 8 op een donker en breed jaagpad langs de Schelde, de weg voor mij alleen: het ging vooruit. Op zijn sokken haalde de vijftien jaar oude Alleweder 40 km/u, met pieken tot tegen de 50 aan. Wat ik wel merkte, is dat de nieuw opgelegde Schwalbe Marathon voorbanden een bromtoon genereren. Veel is het niet, maar het is een ander geluid dan voordien.
Ruig: af en toe wordt de fiets bij windstoten flink opzij geduwd, bijvoorbeeld als ik net voorbij een bosje kom. Gezellig: het is zo zacht dat ik in T-shirt en korte broek fiets en het verschil met de uren ervoor, geïsoleerd in een blikken doos, is groot. Op de fiets of in een (min of meer) open velomobiel ben je één met de omgeving: je beleeft wat er rond je gebeurt, je ruikt de lucht, je hoort de natuur, ...

Wat ook opvalt is dat het comfort sterk verbeterd is ten opzichte van de week met de Perfect Moirees (35-406): de fiets rijdt stiller en zachter; de voorkant raakt de grond niet meer (zo snel) en op het vlak van wegligging voel ik geen verschil.

Dichterbij huis werd ik weer geconfronteerd met een typische situatie.

OK, misschien was het maar voor even en OK, misschien had hij niet gezien dat dit niet de parkeerstrook was, maar toch: elke fietser moest alweer van het fietspad af. Op de rijweg rijden de auto's 70 km/u en meer...

maandtotaal

Voor de statistieken:

de teller van eFAW staat nu op 4039 km. Dat maakt ongeveer 1000 km per maand.

Tel daar de kilometers van de bukker bij en ik kom aan 1178 kilometer voor november. Niet slecht, toch ?

Deze week zal het wat minder zijn, want eFAW is buiten gebruik voor het moment. Indien het werk het toelaat, rij ik morgen tot bij Fietser.be om de kogelkop te vervangen.

elektromotoren en ecologie

Hier en daar lees je op blogs opmerkingen in de stijl van "ik trap zelf wel; ik rij ecologischer".

Was het maar zo eenvoudig ! De discussie over het al of niet gebruiken van een elektromotor op de fiets, wat het ecologische aspect betreft dan, is niet zo simpe, maar wordt wel in alle hevigheid gevoerdl.

Denk al maar eens aan de warmte die je zelf produceert als je trapt. Ik meen me te herinneren dat we voor elke 200 W die we aan trapvermogen leveren, er 800 W aan warmte aangemaakt wordt (kan evengoed dat ik hier helemaal fout zit). Dat betekent een rendement van 20 % ! Voor elektromotoren wordt gesproken over een rendement van rond de 85 %, afhankelijk van het motorsysteem, het toerental en de temperatuur. Dat ligt dus al veel hoger dan die menselijke 20 %.

Zo zou je kunnen argumenteren dat een elektromotor ecologischer is dan zelf trappen. Met zijn allen aan de ebikes dan maar ? Nu, ook weer niet direct. Zelf trappen betekent dat je verplaatsing niet enkel energie levert om vooruit te raken, maar dat je ook aan je conditie werkt én dat je auto niet gebruikt wordt. Alhoewel dat laatste natuurlijk ook geldt voor een e-fiets.

Een volgend element is: waar komt je elektriciteit vandaan ? Stroom geleverd door een gas- of steenkoolgestookte of kerncentrale is niet echt milieuvriendelijk van oorsprong, maar indien een natuurlijke bron als wind, water of zon gebruikt werd, is het alweer een ander verhaal. En dan moet je ook nog rekening houden met de verliezen bij het elektriciteitstransport...

Zie je wel ! Trappen is beter.

Volgende bedenking: waar haal jij je energie ? Vleeseter of vegetariër ? Wat is het energierendement van het geconsumeerde voedsel ? Dat gaat dan weer niet enkel over hoeveel kilogram granen of andere voeding nodig zijn voor je biefstukje, maar ook over hoeveel energie gegaan is in het voedseltransport...

Wat dan weer in het nadeel van een elektromotor en bijhorende zaken (zoals een accu) speelt, is dat alles moet geproduceerd worden. Dat betekent ontginnen van grondstoffen, gebruik van materie en energie voor de productie en het transport. Dat dit energie kost, daaraan moet je niet twijfelen. Indien het nettoresultaat is dat de fiets veel meer gebruikt wordt, is het toch weer winst. In het geval van eFAW, met een Cyclonemotor die via de trapas aandrijft, kan die ook nog eens eenvoudig naar een volgende transportmiddel overgezet worden (in de veronderstelling dat de motor lang genoeg meegaat).

Je ziet het: dit is geen eenvoudig zwartwitverhaal. Er spelen zoveel factoren mee, dat je onmogelijk zomaar kunt stellen welke van beide systemen het beste is.

Voor eFAW zie ik het als volgt: een velomobiel weegt toch wel wat (pakweg 35 kg voor een Flevobike Alleweder) en dat voel je vooral bij het versnellen en in bergop. Dat zijn omstandigheden waarbij de elektromotor een flinke hulp betekent: het geleverde vermogen - trappen + motor - verdubbelt zowat en dat betekent dat het op snelheid komen heel wat minder vermoeiend is.

Ik heb ook niet elke dag evenveel energie en ook dan is de motor een aangenaam extraatje. Mocht die er niet zijn, dan zou ik op zo'n dagen eerder geneigd zijn om toch maar in de auto te stappen.

Puur sportief bekeken is een fiets zonder hulpmotor het zuiverste, maar op ecologisch vlak vind ik dat er toch veel te zeggen valt voor het toevoegen van een e-motor. Nu er binnen de EU stemmen opgaan om het vermogen niet meer beperkt te houden tot 250 W (de rest van de reglementering blijft wel gelijk), kan dat als aanmoediging om de auto niet te gebruiken alsmaar meer tellen !

geen vrijdag, niet de dertiende

km: 4000

Maar toch een slecht begin van de week.

Deze morgen rond 7u maakte ik me klaar om naar het werk te vertrekken.

• Accu voor e-motor aankoppelen. Check. Maar de Cycle Analyst besloot in setupmodus te schakelen en wilde er niet uit. Geen tijd hiervoor.
• Schakelaar voor boordelektriciteit. Check.
• De batterijen voor het (tijdelijke) 7,2 V systeem voor de Cyo koplamp waren net geladen, maar toen bleek die lamp het niet te doen. Geen spanning, geen check. Geen nood: in de neus zitten nog twee lampen die werken op de 12V accu, dus dat ging wel.
• Achterlicht aan. Check.
• Knipperled aan linkerspiegel. Check.

Toen kon ik aanzetten. Na 50 m kom ik aan een verschrikkelijke kasseibaan, waar ik hooguit 15 km/u kan rijden. Plots ging eFAW dwars. Dat kon ik even corrigeren, maar toen begon het linkerwiel verwoed heen en weer te slaan. Niet meer "check", maar "no go". De kopstanglager van de stuurstang was losgekomen. Met een tang klemde ik die weer vast. Een eindje verder was het hetzelfde scenario, dus keerde ik eFAW huiswaarts.

Thuis haalde ik het wiel eraf en maakte de kop goed vast. Daarna kon ik weer vertrekken, maar als voorzorg nam ik een stevige tang mee.

Anderhalve kilometer verder kwam de lager weer los. Dit was hopeloos, dus keerde ik maar weer, want zo'n defect aan meer dan 30 km/u wil ik niet meemaken. eFAW staat nu thuis: de kopstanglager moet vervangen worden.

Het resultaat is dat ik met de auto naar het werk moest rijden. Bah.

geen geduld

km 4000

Vorig weekend, tijdens de Grote Onderhoudswerken aan eFAW, werden de tot op de draad versleten Big Apples - maat 47-406 - vervangen door zo goed als nieuwe Perfect Moirees in de maat 35-406.

Leuke bandjes: zo goed als lekvrij (ik had nog nooit een lek met PM's), goede wegligging, lage rolweerstand, ...

MAAR: achteraan ligt een PM in de maat 47-406 om. Vooraan van 47 naar 35 mm betekent grosso modo (want ook de velgbreedte speelt hierin mee) een vermindering van diameter met 12 mm en dat betekent weer dat de fiets ter hoogte van de voorwielen een eind lager komt te staan.
Zoiets.

eFAW heeft een (te) grote neus, die lager hangt dan de voorkant van het koetswerk. Er schiet zo al niet veel aan over. De verlaging met 12 mm bij de voorwielen betekent dat de neus een heel eind dichter bij het asfalt komt. In de praktijk zat ik om de haverklap met de neus tegen de grond en dat kan niet goed zijn, voor niets.

Daarnaast merkte ik dat die dunne bandjes toch voor meer rijgeluiden en minder comfort zorgden. De snelheid kan wel iets hoger liggen, maar dat is moeilijk uit te maken omdat de omstandigheden net deze week veranderden. Het waait plots veel harder en het is ook nat geworden.Hieronder een poging om een beeld te geven van hoe laag de neus staat met 35 mm banden.

Omdat de foto niet zo duidelijk is: het laagste punt van de neus zit ongeveer 7 cm boven de grond.

Exit PM 35-406 dus. Eigenlijk, omdat ik er tevreden van ben, wilde ik ze door een bredere versie van hetzelfde type vervangen, maar Fietser.be had ze niet en kan ze ook niet leveren. Daarbij zei ik het al: geen geduld. En om bandjes te laten opsturen terwijl er alternatieven voorhanden zijn, dat vind ik al te gek.

Dus verkocht Fietser me een setje amper gebruikte tweedehandse Schwalbe Marathon bandjes, ook weer in de maat 47-406.Die legde ik vandaag op de voorvelgen. Dat ging makkelijker dan met de PM's: Marathons leg ik met de hand op. De druk is op dit moment 4 bar. Het effect was meteen duidelijk op de neushoogte. Dat is duidelijk op de onderstaande foto.

Het laagste punt steeg van 7 tot bijna 11 cm ! Geen wonder dat verkeersdrempels, greppels en andere hindernissen minder een probleem vormen.

Tijdens een korte rit vanmorgen merkte ik meteen het verschil: veel minder rijgeluiden, meer comfort en de neus staat duidelijk heel wat hoger !

Qua grip zou dit in de winter toch ook een verschil moeten maken, want de Marathons tonen toch heel wat meer profiel. Hopelijk zijn ze even lekvrij.

het eeuwige probleem

Het was jammer genoeg al te donker en ik had teveel haast, dus heb ik geen foto's, maar hier gaat het om: dinsdagavond reed ik niet langs de gewone, rustige route van het werk naar huis, maar langs de drukke N60. Dat is een gewestweg die Gent en Oudenaarde verbindt. Ik nam voor de Fietsersbond deel aan een preventie-actie rond fietsverlichting van de Gentse politie en moest dus rechtstreeks van het werk naar het stadscentrum.

Hoewel er een (symbolisch) fietspad langs die gewestweg ligt, is dit niet echt een fietsroute. Twee rijvakken in elke richting - waarop de auto's 90 mogen en meestal harder rijden -, een smalle parkeerstrook en een fietspad waar de voorwielen van eFAW niet tussen passen. En uiteraard, ook gisteren weer, kwam ik twee vrachtwagens tegen die op het fietspad stonden en een aantal personenwagens half op de parkeerstrook en half op het fietspad. Telkens wordt je als fietser verplicht de rijweg op te gaan.

Levensgevaarlijk, maar er is geen alternatief, want aan de rechterkant ligt een gracht.

Vraag aan de autobestuurder waarom die dat doet en het antwoord is wellicht "omdat ik anders in de weg sta"... Ja hoor, nu niet, zeker ?

Het lijkt me dat de achterliggende (onbewuste) redenering er eentje volgens eigenbelang is: indien je op de rijweg parkeert en er knalt een auto tegen die van jou, dan ben jij je statussymbool/transportmiddel kwijt. Indien je op het fietspad staat, loop je dat risico niet. Dan is die fietser de pineut, maar dat is van minder belang.

Ik zal toch eens enkele exemplaren van een Fietsersbond-concept-kaartje moeten drukken om bij me te steken voor zo'n gevallen.

fiets overboord

Een "geparkeerde" fiets ergens in het stadscentrum.

leuke ontmoeting

Vandaag moest ik een boodschap doen aan de andere kant van Gent. Een lekkere boodschap trouwens: daar stonden zes flessen wijn - vin du pays de l'Agenais, direct van de wijnbouwer - te wachten om opgehaald te worden.

Het weer was treffelijk en het leek me wel eens leuk om dwars door het centrum te fietsen. Daar is het stadsbestuur momenteel bezig met de opbouw van een controversiële nieuwe stadshal. Ik hou van controversieel: dat betekent dat het opvalt en ook dat de Gentenaars begaan zijn met het uitzicht van hun stad.

Dus stopte ik aan die nieuwe stadshal en stapte uit om er enkele foto's van te maken.

Op dat moment werd eFAW omgeven door een groepje mannen. "Do you speak English ?" was de aanzet. Het bleken leerkrachten te zijn uit het Britse technische onderwijs en enkelen waren fervente fietsers. Meteen was ook duidelijk dat er nog veel propagandawerk is voor de velomobiellobby, want geen van de techneuten had al ooit zoiets gezien.

Het ontwerpen en bouwen van een velomobiel werd meteen een mogelijk thema voor integratie in de technische vakken. Vijf minuutjes duurde het gesprek, twintig foto's ook (of meer ?) en veel interesse.

Vandaar reed ik verder tot in Mariakerke (deelgemeente van Gent). Na het ophalen van de boodschap en een gezellige babbel met de vrouw des huizes en haar zoon kon ik de terugtocht aanvatten. Ondertussen was het eindelijk beginnen regenen en dus zou ik nu weten of het dakje die naam waardig was.

Het resultaat is prima ! Enkel wat stuifwater dat opspat van het zeiltje zorgt voor vocht op mijn gezicht. Voor de rest wordt alles tegengehouden. Misschien dat een sterke zijwind tot inregenen kan leiden, maar door de voorwaartse snelheid van de fiets komt de schijnbare wind toch voorlijker, dus ook de regen. Al met al lijkt dat geen echt probleem te vormen.

Bij een Alleweder helt het zeiltje bovendien mooi af naar buiten: geen water dat blijft staan, geen doorsijpelende ritsen. Het oogt misschien allemaal wat minder strak, maar het werkt !

slijtage, onderhoud en klussen

Op het velomobiel-opnderhoudsprogramma voor vandaag stond het afdichten van de openingen voor de stuurstangen met wat rubber.

Op zich is dat een simpele job: wiel eraf, rubber op maat knippen, vastkitten en met popnagels vastzetten.

rubber afdichting

met popnagels vastgezet

Dat is natuurlijk het moment om ook de staat van wielen en banden na te zien. Ik wist het al: de Big Apples liepen ondertussen al ruim 3000 km mee en waren toen al flink gebruikt. Deze week merkte ik dat ik op een plek al door het rubber zat, dus was het tijd om maar meteen de banden te wisselen ook.

versleten tot op de antileklaag

schuin afgesleten loopvlak

Op zo goed als alle velomobielen staan de voorwielen schuin op de weg. Dat heeft duidelijk gevolgen voor het loopvlak, zoals je hierboven ziet. In principe kun je dan beide voorbanden wisselen, maar daarvoor was het al ruimschoots te laat. Geen nood: nu ik ervaring heb met de BA 47-406, legde ik er Perfect Moirees in de maat 35-406 op. Die zouden minder rolweerstand moeten geven, maar omdat ze een kleinere diameter hebben (en er achteraan een 47-406 op ligt), zal de neus weer sneller het wegdek raken. Zeker bij verkeersdrempels is dat een probleem.

Als ik een wiel uit een fiets haal, is dat ook altijd het ogenblik om de spaken te inspecteren. Verrassing: in het rechterwiel was er één gebroken en aan de linkerkant maar liefst twee !

rechter wielnaaf

linker wielnaaf

Op de foto's zie je ook dat de spaken ooit in de andere richting liepen. Gerrit, de vorige eigenaar van eFAW, had me een aantal reservespaken meegegeven. Gelukkig maar; zo kon ik ze meteen vervangen.

Doordat ik enkele nieuwe spaken stak, mag ik binnenkort ook weer tijd maken om de spaakspanning na te gaan en eventueel de wielen te richten. Dat moet zeker, want de kans is groot dat een te lage spanning de oorzaak is van de breuk. Daarvoor moet ik eerst verzinnen hoe ik die wielen in een richtstand kan bevestigen.

En terwijl ik toch bezig was, heb ik maar meteen de remmen weer afgesteld.

Al bij al duurde de klus dus weer dubbel zo lang als voorzien, maar de fiets kan er weer tegen. Laat de regen maar komen !

helmplicht

Een zoveelste variatie op de "boze Hitler", deze keer fulmineert hij tegen helmplicht op de fiets (wijs van hem).





Verplichting om een helm te dragen, tss. Dit past in dezelfde denkrichting als verplichte fluohesjes, verplichte beschermende kledij, fietsrijbewijs en andere onzin.
Wat bereik je ermee: minder fietsers, meer auto's. Of zou dat toch het echte doel zijn ?
Helaas: in Australië is dit bittere realiteit.