elektromotoren en ecologie

Hier en daar lees je op blogs opmerkingen in de stijl van "ik trap zelf wel; ik rij ecologischer".

Was het maar zo eenvoudig ! De discussie over het al of niet gebruiken van een elektromotor op de fiets, wat het ecologische aspect betreft dan, is niet zo simpe, maar wordt wel in alle hevigheid gevoerdl.

Denk al maar eens aan de warmte die je zelf produceert als je trapt. Ik meen me te herinneren dat we voor elke 200 W die we aan trapvermogen leveren, er 800 W aan warmte aangemaakt wordt (kan evengoed dat ik hier helemaal fout zit). Dat betekent een rendement van 20 % ! Voor elektromotoren wordt gesproken over een rendement van rond de 85 %, afhankelijk van het motorsysteem, het toerental en de temperatuur. Dat ligt dus al veel hoger dan die menselijke 20 %.

Zo zou je kunnen argumenteren dat een elektromotor ecologischer is dan zelf trappen. Met zijn allen aan de ebikes dan maar ? Nu, ook weer niet direct. Zelf trappen betekent dat je verplaatsing niet enkel energie levert om vooruit te raken, maar dat je ook aan je conditie werkt én dat je auto niet gebruikt wordt. Alhoewel dat laatste natuurlijk ook geldt voor een e-fiets.

Een volgend element is: waar komt je elektriciteit vandaan ? Stroom geleverd door een gas- of steenkoolgestookte of kerncentrale is niet echt milieuvriendelijk van oorsprong, maar indien een natuurlijke bron als wind, water of zon gebruikt werd, is het alweer een ander verhaal. En dan moet je ook nog rekening houden met de verliezen bij het elektriciteitstransport...

Zie je wel ! Trappen is beter.

Volgende bedenking: waar haal jij je energie ? Vleeseter of vegetariër ? Wat is het energierendement van het geconsumeerde voedsel ? Dat gaat dan weer niet enkel over hoeveel kilogram granen of andere voeding nodig zijn voor je biefstukje, maar ook over hoeveel energie gegaan is in het voedseltransport...

Wat dan weer in het nadeel van een elektromotor en bijhorende zaken (zoals een accu) speelt, is dat alles moet geproduceerd worden. Dat betekent ontginnen van grondstoffen, gebruik van materie en energie voor de productie en het transport. Dat dit energie kost, daaraan moet je niet twijfelen. Indien het nettoresultaat is dat de fiets veel meer gebruikt wordt, is het toch weer winst. In het geval van eFAW, met een Cyclonemotor die via de trapas aandrijft, kan die ook nog eens eenvoudig naar een volgende transportmiddel overgezet worden (in de veronderstelling dat de motor lang genoeg meegaat).

Je ziet het: dit is geen eenvoudig zwartwitverhaal. Er spelen zoveel factoren mee, dat je onmogelijk zomaar kunt stellen welke van beide systemen het beste is.

Voor eFAW zie ik het als volgt: een velomobiel weegt toch wel wat (pakweg 35 kg voor een Flevobike Alleweder) en dat voel je vooral bij het versnellen en in bergop. Dat zijn omstandigheden waarbij de elektromotor een flinke hulp betekent: het geleverde vermogen - trappen + motor - verdubbelt zowat en dat betekent dat het op snelheid komen heel wat minder vermoeiend is.

Ik heb ook niet elke dag evenveel energie en ook dan is de motor een aangenaam extraatje. Mocht die er niet zijn, dan zou ik op zo'n dagen eerder geneigd zijn om toch maar in de auto te stappen.

Puur sportief bekeken is een fiets zonder hulpmotor het zuiverste, maar op ecologisch vlak vind ik dat er toch veel te zeggen valt voor het toevoegen van een e-motor. Nu er binnen de EU stemmen opgaan om het vermogen niet meer beperkt te houden tot 250 W (de rest van de reglementering blijft wel gelijk), kan dat als aanmoediging om de auto niet te gebruiken alsmaar meer tellen !