Zekerheid

Binnen de collectie fietsen neemt de E-Orca nog altijd een prominente plaats in. Als woon-werk-fiets is hij onovertroffen: snel, veilig en betrouwbaar.

Om de betrouwbaarheid te optimaliseren, heb ik in het voorjaar de binnenbanden vooraan vervangen door antilek-binnenbanden. Eigenlijk zou dat achteraan ook nog moeten.

Dat zijn exemplaren van Decathlon, waar de antilekvloeistof al van bij de productie aan toegevoegd is. Ze kosten € 6,99 en dat is heel redelijk: een Schwalbe binnenband kost evenveel.

Over performantie zal ik het even niet hebben: met een elektrisch ondersteunde velomobiel merk je het verschil toch niet. Ik heb er dus geen idee van of en hoeveel trager ze zijn. Theoretisch zouden ze ook op het vlak van rijcomfort wat verschil kunnen maken: meer onafgeveerde massa en wellicht wat minder dempend. In de praktijk merk ik geen verschil.

Wat ik wel kan zeggen: sinds die binnenbanden in mei op de Orca gebruikt werden, heb ik geen enkel lek ervaren. Dat is belangrijk: door een lek te laat komen op het werk is niet echt aangenaam. Een lekke band krijg je meestal op het slechtste moment: pakweg als het net niet vriest en het water met bakken uit de lucht komt gevallen. Neen, dan heb ik liever die antilekbanden.

Nu ligt er nog een 26" (559) exemplaar klaar voor het achterwiel van de eTangens (trike). Omdat daar een naafmotor in zit, is het herstellen of vervangen van de achterband minder evident. Een antilekband is dus ook daar een voordeel.

Ze zijn in elk geval handig: waar anderen een gewone binnenband nemen en die moeten vullen met een antilekvloeistof, koop je ze bij Decathlon kant en klaar.

2017: een terugblik

Intro 

2017 is nog niet ten einde, dat weet ik. Er volgt nog één week. Op kerstdag na, is dat een gewone werkweek, met dus woon-werk fietsforenzen. Dat is niets bijzonders meer, want dat doe ik al jaren voor zowat elke rit naar het werk.

Een terugblik hoort tot de jaarlijkse gebruiken. Daar is niks fout aan. Zo kun je nog even denken aan de hoogte- (en eventueel diepte-)punten van dat voorbije jaar.
 
2017 was, wat mij betreft, een bijzonder jaar.

Ritten en reizen

Ligfietstreffen

In april begon het echt, met het jaarlijkse ligfietstreffen. Dan vond deze keer plaats in Nieuwpoort, aan de kust. Leuk, zo'n weerzien.

Hillbilly-toer

Begin mei organiseerden we de 'hillbilly-toer', op de taalgrens tussen Vlaanderen en Wallonië. Daarbij gingen we uit van 'als het even kan, geen velomobiel'. Helen heeft enkel de WAW, dus ze had geen keuze.

Klaar voor het vertrek

Tot op heden de snelste afdaling die ik maakte met de Seiran

Bijna terug

De rit werd erg gesmaakt en wellicht komt er in 2018 een vervolg. Er zijn nog heuvels genoeg in de regio.

Le Grand Est

Daarna volgde de grote fietsreis voor dit jaar. In 2014 maakte ik een eerste 'grote' reis met de E-Orca: via de Normandische kust naar Bretagne en dan langs de 'Loire à vélo' en een Santiagoroute weer naar huis. Alles samen was dat zo'n 2000 km. Boeiend, leerrijk en het smaakte naar meer.

Honfleur, 2014, net over de Pont de Normandie

In 2017 nam ik het noordoostelijke kwadrant van Frankrijk als doel: via Nancy langs 'de Groene Weg naar de Middellandse Zee' tot Besançon. Via de Bourgogne westwaarts en dan 'Langs Oude Wegen' terug naar het startpunt.

De herinneringen aan de eerste rit waren een sterke motivatie. Deze keer verliep het helemaal anders. Was Frankrijk op drie jaar veranderd, lag het aan de perceptie of lag het aan de streek? Ik weet het niet, maar dit was desolaat.

Snikheet was het: minstens 30° C, dag na dag. Vaak eerder 35°. Dat is nog niets. De hele rit naar het zuiden was ook eenzaam. Mensen leven hier niet, maar overleven. Dit lijkt een gebied dat opgegeven is. Armoe troef. Noodgedwongen groenten eten uit de moestuin en amper iets anders, omdat er geen geld is. Geen kat tegenkomen. Eén winkel op een dag. Geen terrasjes, geen toeristen.

In 2014 werd ik bij elke halte aangesproken. Wat dat ding was waar ik mee reed, waar ik vandaan kwam, waar ik naartoe ging... Niets van dat alles deze keer. Als er al iemand was, was die enkel in zichzelf geïnteresseerd. Dit leek een ander land.
Ook mijn mindset was anders: bij de aanvang kwam ik op een treffen van Franse ligfietsers, in Lunéville.

Daar maakte ik kennis met vrienden voor het leven. De sfeer was ongelooflijk, de contacten intens. Het was tegelijk een kennismaking met een vernieuwende creativiteit binnen de ligfietswereld. Taboes zoals ondersteuning, mogelijke alternatieve aandrijvingen... alles bleek mogelijk.

Dat alles bleef malen door mijn hoofd. Overleven tegenover materialisme; het relaxte 'met de Franse slag' tegenover onze Vlaamse arbeidsmentaliteit; oprechte, warme vriendschap tegenover de gereserveerde houding in onze streken... Het is natuurlijk ook 'vakantie' tegenover 'werk'. Enfin, hier kwam ik vooral mezelf tegen en daar leer je ook van.

Haute-Savoie en Ardèche

Ook in augustus bracht ik enkele weken door in Frankrijk. 'Wat, alweer vakantie', hoor ik zeggen. Ook op dat vlak was het een bijzonder jaar: ik had massa's overuren staan van het jaar ervoor, dat erg intensief was op het werk. Van die overuren maakte ik dankbaar gebruik om wat meer andere dingen te doen dit jaar.

Augustus. Weer Frankrijk dus, maar deze keer enkele weken in de Alpen - de Haute-Savoie - en de Ardèche. Daar werd vooral gestapt, maar hier en daar ook gefietst. Met dat doel was de Seiran mee.
De hoogtepunten hier:

• de 'dolce via', op een oude spoorlijn. Mooi, maar niet zo goed (gravel, putten ...)
• een rit door het nationaal park van de Ardèche

Dolce Via

Mont Mézenc, een oude vulkaan

Velomobieltrip

En in september, jawel, volgde nog een week vakantie. Met een vijftal hadden we afgesproken een weekje op velomobielreis te gaan. Met een ommetje langs Leuven (zuidoostwaarts vanaf Gent) zouden we zuidwestelijk rijden, naar Charleville-Mézières. Alweer in Frankrijk!

Ongeveer ons traject

Joop moest jammer genoeg afhaken: hij worstelde met de gevolgen van een longontsteking. Dan is het leveren van zware inspanningen niet zo verstandig. Anita bleef dus bij hem en zo waren we nog met drie. Maar: wat een reis! De Trans-Ardenne blijft in ons geheugen als de mooiste fietsroute die we in ons leven al gereden hebben. Geknipt voor de velomobiel: schitterend asfalt, bijna helemaal vlak en slingerend langs de Maas.

Een droom voor velonauten: de Trans-Ardenne

Uitbreiding van de stal

Nadien werden het enkele materiële vernieuwingen die al een poosje op stapel stonden. In oktober werd de stal uitgebreid met enkele nieuwe fietsen:

• een Thorax Tangens. Een kranige oude trike, rondom geveerd, waar HP Velotechnik zo te zien veel inspiratie in opdeed voor de Scorpion FS.
• een Heinzmann PAN eTR-U pedelec. Defect, anderhalf jaar oud: een herstelproject.

De Tangens is ondertussen eTangens geworden: een Bafang-naafmotor maakt deze zware, maar erg comfortabele trike een stuk bruikbaarder. In de komende maanden volgt nog heel wat renovatiewerk.

Hier nog zonder pedalen en cranks

De Heinzmann pedelec is uitgerust met een bijzondere bottom bracket, met een hoop elektronica erin: trapsensor, krachtsensor, sensor voor de draairichting en stand van de cranks ... Maar die bottom bracket was stuk. De voorbije week heb ik er een nieuwe ingezet. De schijfremmen waren ook stuk: de zuigers zaten door de rempads en in de (hydraulische) achterrem zat amper nog olie. Ook die zaken zijn in orde.

In een volgende post blik ik vooruit op 2018.

Mag het wat meer zijn?

Het begon met een ongelukkig timing. Uitgerekend op de dag waarvoor verkeersellende wegens sneeuwval aangekondigd was - code oranje - moest Jan met de auto ruim 100 km verderop een opleiding gaan geven. 3 uren op de baan om er te raken en toen sneeuwde het niet eens!
Na de opleiding deed ik even lang over de terugweg. Hoe dichter ik bij huis kwam, hoe witter het werd. File alom.

Bijna thuis. Dit is de straat waar ik woon.

Ik wilde vandaag wel met de fiets naar het werk. Dat begon met keuzestress: ga ik met eTangens of de E-Orca? Een trike is lichter en makkelijker te controleren als het fout loopt, maar in de Orca zit ik meer beschut en de spoorbreedte bedraagt 15 cm minder. Dat laatste betekent meer kans om met beide voorwielen in de sporen van de auto's te kunnen blijven.
Als ik dan bedenk dat er zout gestrooid is en dat de hele aandrijflijn van de Orca afgeschermd is, is die keuzestress snel verdwenen.

Op basis van de ervaringen van velonauten die gisteren de sneeuw trotseerden, besluit ik nog gauw de voorbanden te wisselen. De Trykers gaan eraf, de Marathons (40-406) erop.

Ik weet dat F-Lites beter zijn, maar 40 mm is nu eenmaal het maximum dat de Orca aankan en F-Lites zijn 50 mm banden.

Vanmorgen, bij het openen van de garagepoort, zag ik dat het goed was.

De gewone route, door een natuurpark achter de tuin, werd het toch maar niet: daar was geen doorkomen aan. Bijna 10 cm sneeuw, daar rij je je in vast met een velomobiel. De gewone wegen dan maar.

In Merelbeke - waar ik over de fietsinfrastructuur weinig lyrisch kan zijn - hadden de ruimdiensten de fietspaden prima geveegd.

Het einde van de Fraterstraat, Merelbeke

Een heel eind verder, in Gavere, was het veel minder. Uitstappen en de Orca door de sneeuwhopen sleuren was de enige mogelijkheid. Dat moest dan uitgerekend op zowat het enige gevaarlijke punt op de route, waar ik een gewestweg moet dwarsen.

Onderweg kwam ik ook de nodige sneeuwhopen tegen. Het witte goedje kwam door de voetengaten binnen. 

In het weerkeren, vanavond, ondernam ik een poging om het jaagpad langs de Schelde te volgen. Dat is de favoriete, bijna dagelijkse, route, maar dit ging echt niet goed.

Het spoor was net te smal: ik moest met één voorwiel in de sneeuw rijden. Het tempo lag daardoor erg laag: vaak niet meer dan 20 km/u. Na een vijftal kilometers ging ik een brug over, weg van het jaagpad, om toch maar weer de gewone weg te volgen. Daar kon ik de snelheid verdubbelen. Minder mooi, minder rustig, maar wel sneller en minstens even veilig.

Sneeuw: niet ideaal om met de fiets naar het werk te rijden...

Nice trike

Via het ligfietsersforum kwam een aankondiging/uitnodiging binnen: bij Fietser werd vandaag een nieuwe trike geleverd en meteen afgehaald. Dit was niet de standaard HP Velotechnik of ICE trike, maar een heuse Velomo. De geïnteresseerden mochten langskomen om de trike te bewonderen.

Ik wilde toch nog langsgaan om een stuk af te halen, dus kon ik mooi enkele zaken combineren. Een nieuwe, onbekende trike bekijken: dat moet je me geen twee keer vragen. Blijkbaar was ik wel de enige die dit de verplaatsing waard vond, want verder waren er enkel de producent, Brecht, de koper en nog een Velomo-eigenaar.

Velomo gebruikt enkele systemen die afwijken van het normale. Het voornaamste doel: het gewicht verminderen.

Vergelijk bijvoorbeeld de voorvering van deze Velomo GTI maar eens met die van mijn Thorax Tangens.

Het concept is ook weer eenvoudig: een dubbel uitgevoerde bladveer over de hele breedte, maar dan wel in glasvezel en carbon. Net zoals bij de Tangens geveerd, met een constante spoorbreedte, maar voor een fractie van het gewicht.

Vering van de Tangens

De achtervering is simpel, licht en efficiënt: een carbon huls met elastomeerschijven. Door schijven met verschillende samendrukbaarheid te combineren, wijzig je de veereigenschappen.

  
In vergelijking met een conventioneel veerelement ongetwijfeld een pak lichter. Ook de hele achterbrug is licht en stijf. Ter vergelijking nog eens de Tangens.

Ook dit wijst op de sportieve doelstelling: Ginkgo wielen. Smal, licht en mooi gemaakt. Op de remtrommels zitten zelfs koelribben.

Omdat de Velomo trikes op maat (en dus op bestelling) gemaakt worden, is wel wat mogelijk. Zo werd deze uitgerust met een Pinion 1.12. Toch weegt de hele trike amper 14 kg!

Nog iets bijzonders dat Velomo gemeen heeft met de befaamde Windcheetah: helmstok- of tillerstuur.

Op dit beeld zie je dat de koper niet voor het uiterste ging. Er zit een bagagedrager op (enkel voor zijtassen bedoeld). Op die bagagedrager zie je een achterlichtje: hij koos voor een Cat Eye Rapid X2 Kinetic. Dit is een oplaadbaar achterlicht met remlichtfunctie door middel van een accelerometer.
Ook het spatbord achter is een extraatje, maar dat lijkt me eigenlijk onontbeerlijk in onze contreien.

Het mag duidelijk zijn: de Velomo GTI is ontworpen als een sportieve trike. Weinig gewicht, lage rolweerstand, minimale luchtweerstand (kijk eens naar de hoek van het zitje).

Temperatuur, energie en weerstand

Het viel me de voorbije dagen op: de temperatuur is tamelijk abrupt gedaald, tot net boven het vriespunt 's morgens. De eTangens bleeft thuis, want er was elke dag minstens kans op regen. In de praktijk werd dat: elke dag regen. Zoals in het vorige bericht vermeld: Orcatijd!

Normaal verbruikt de E-Orca op de woon-werkrit zowat 3 à 4 Wh/km in 'eco'-stand en 5 in 'normal'. Dat betekent dat ik in de laagste ondersteuningsmodus drie keer heen en weer kan naar het werk met één acculading. Deze week was het anders. Er waren dagen met windkracht 7, er was veel regen en de temperatuur maakte een duik. Hoe meer de temperatuur naar beneden ging, hoe moeizamer de Orca vooruit ging. In de praktijk: op het jaagpad ging de kruissnelheid van 35 à 40 naar 30 à 33 km/u. Daarbij ging het energieverbruik ook nog eens omhoog.
Eerst dacht ik aan een leeglopende band of zo, maar dat was niet het geval. Ik herinner me hevige discussies over hogere luchtdichtheid met lagere temperaturen, maar de verklaring van de laatste jaren lijkt me veel aannemelijker: hogere rolweerstand... Ook dochterlief vertelde me gisteren dat ze het lastig had op haar fiets. Het ging niet vooruit.

Gisteren was het dan, zoals in grote delen van Europa, helemaal prijs: sneeuw.

Sneeuw betekent dat niet enkel de rolweerstand toeneemt, maar het zicht vermindert ook fel en je moet er rekening mee houden dat remmen vaak niets meer betekent dan blokkerende wielen. Toch blijft het in zo'n velomobiel veel veiliger en knusser dan op een gewone fiets: je bent beschermd door het koetswerk en met drie wielen is het ook veel stabieler.

Een ander belangrijk element op zo'n ogenblik is de zichtbaarheid: zelf gezien worden. Toen ik op het werk vertrok, kreeg ik van enkele collega's de opmerking dat ze niet naast de Orca konden kijken. Dat was de verdienste van de lichtvin. Bij voldoende sneeuw raken de koplampen bedekt met een wit laagje. Een witte Orca zonder koplampen: prima camouflage in de sneeuw.

Dit was het begin: enkele uren later lagen de straten wit en was er overal file.