woensdag 1 oktober 2014

evaluatie: de E-Orca na dik 10.000 km (besluit)

Het besluit eerst

Laat met met het slot beginnen: ik heb absoluut geen spijt van mijn keuze.

Qua betrouwbaarheid heeft de Orca zijn waarde bewezen. Op dat vlak is het net een auto: 's morgens instappen en wegwezen. Hooguit moet ik om de paar weken de bandendruk even controleren en op tijd en stond een accu laden, verder niets. Niks bijstellen, geen ketting smeren. Het is een gebruiksvoorwerp en dat is de bedoeling. Daarnaast blijf ik de Orca stylistisch ook knap vinden.



(Straf dat ik de Orca met een auto moet vergelijken, maar het moet gezegd: auto's zijn door de band veel betrouwbaarder en vragen veel minder onderhoud dan de gemiddelde fiets of velomobiel.)

Elke dag stap ik met veel zin in de Orca en geniet van elke verplaatsing. Wat wil je nog meer?
Het feit dat ik er sinds de aankoop gemiddeld 40 km per dag mee afleg, 7 dagen op 7 (het is tenslotte een gemiddelde) zegt ook al wat. De tijd die bij de Alleweder kroop in onderhoud en herstellingen, gaat nu op in afgelegde kilometers.

Bij de problemen en probleempjes in de gewennings- en inrijperiode werd ik met raad en daad bijgestaan door Flevobike. Eigenlijk is dat niet meer dan normaal, maar het feit dat André Vrielink in januari tot in Gent kwam rijden om het probleem met de ondersteuning aan te pakken, mag toch wel vermeld worden!
Slechte knoppen op de stuurknuppels? Ik had ervoor naar Dronten kunnen trekken, maar omdat ik verklaarde zelf voor de vervanging te kunnen zorgen, kreeg ik een nieuwe set opgestuurd. Een keer die zaken opgelost waren, reed de Orca zowat elke dag zonder het minste probleem. Geen piepjes of rammeltjes, geen aflopende ketting of falende versnellingen.
De fiets doet dus exact wat ik verwachtte, waardoor hij nog (veel) meer gebruikt wordt dan zijn voorganger. Omdat alles afgeschermd is, hoef ik me zelfs niet om te kleden. Als ik boodschappen wil doen, moet ik enkel van schoenen wisselen, meer niet. Ook dat is toegankelijkheid. Mits andere pedalen zouden zelfs die andere schoenen niet nodig zijn. Die vervanging komt nog wel, als de pedalen eraan toe zijn.

Voor wie nog wat verder wil lezen, volgen nog wat bedenkingen.

Wat zou ik anders willen?

Het ideaal is een synthese van het beste dat de diverse modellen nu bieden: het gewicht van een DF (of Milan), minstens de wegligging van de WAW en consoorten, het comfort en de toegankelijkheid van de Orca, de bagagecapaciteit van de VeloSchmitt (of toekomstige Q4W), de onverwoestbaarheid van de RotoVelo, ... kortom een nog onbestaand model; een ideaal. Dat was zo toen ik de markt verkende en dat is niet veranderd.
Snelheid staat daar niet tussen. Voor mijn gebruik is dat ondergeschikt. Of je nu 35 of 45 rijdt, dat maakt amper enkele minuten verschil op mijn woon-werk rit en dat is waar de Orca voornamelijk voor gebruikt wordt. Moet je verder rijden en kun je op jouw route een hoge snelheid aanhouden, dan wordt dit wel belangrijker.
Gaat het om boodschappen, dan is het in de stadsrand en dus trager. Gaat het om groepsuitstappen, dan ligt de gemiddelde snelheid eerder rond 20 km/u, dus weer niet relevant.
Uiteraard moet het geen slak zijn, geen velomobiel die niet vooruit te branden is, maar dat is slechts het andere uiterste. Het gaat om de balans tussen de diverse eigenschappen in functie van het gebruik.

De WAW is ondertussen verder geëvolueerd: de afwerking is er spectaculair op vooruitgegaan en de kap is heel erg verbeterd (geen geklungel meer met klittenband). Het allerbelangrijkste voor de eWAW is de overstap van de krachtige, maar brute Cyclone naar de gebruiksvriendelijke Bafang BBS01 motor. Geen wirwar van draden meer, geen extra ketting, veel stiller ook. Anderzijds blijft het basisconcept hetzelfde: de vering is hard (vergeleken met de Orca), de bodemspeling minder en de bagageruimte veel minder. Het verschil blijft dus, maar is kleiner geworden. Mocht ik de keuze opnieuw moeten overwegen, dan zou het veel moeilijker zijn dan een jaar geleden.

De Mango, die origineel nog bij de kandidaten zat, is voor mij helemaal afgevallen. Dat wil niet zeggen dat je die zomaar moet afschrijven: ook dat is een kwestie van voorkeuren en dat is precies waarom ik die ook wilde testen. Leg je de lat wat minder hoog, dan is de Mango budgettair veel interessanter. De Quest en Strada vielen meteen uit de boot omdat Velomobiel geen e-drive inbouwt (het kan wel achteraf, bij anderen). Ik wilde niet knutselen, maar zocht een velomobiel waarin mijn wensen bij levering vervuld konden zijn. Flevobike levert op dat vlak het best geïntegreerde systeem.

Ondertussen verscheen de DF op de markt, maar die zit in een heel ander segment dat me niet aanspreekt. Hij lijkt me wel leuk om mee te rijden (wil ik wel eens proberen ook), maar voor wat ik ermee wil doen, is hij vermoedelijk minder geschikt.
De VeloSchmitt dook ook op, maar die evolueerde tot een lichte elektrische wagen, waarbij de pedaalaandrijving ondergeschikt is. Logisch ook: het lijkt erop dat deze al snel meer dan 60 kg zal wegen, zonder accu noch verlichting. Vermoedelijk zal de VeloSchmitt een heel ander, meer trendgevoelig publiek aanspreken. Het lijkt ook een prima model om etalages op te leuken. Hier is volop de comfortkaart getrokken en wordt ingespeeld op de retrotrend van de laatste tijd.
De Q4W is ook een interessante piste en Allert maakt weloverwogen keuzes, maar het is nog te vroeg om daarover iets zinnigs te kunnen vertellen.
De VeloTilt is nog steeds in ontwikkeling en het is nog niet duidelijk of die ooit in productie komt, maar ook dat model lijkt niet ontworpen te zijn met een e-ondersteuning in het achterhoofd (kan fout zijn). Gezien het verwachte rendement (snelheid met 150w vermogen) is dat strikt genomen ook niet relevant. Het blijft natuurlijk afwachten wat de reële performantie zal zijn. Dit is ook weer toekomstmuziek en op dit ogenblik geen optie.
Ook in Frankrijk worden momenteel twee velomobielen ontwikkeld bij Cycles JV: de Le Mans - op sport georiënteerd - en de Mulsanne, die in dezelfde hoek terecht lijkt te komen als de Orca en de Sunrider, maar ook voor die is het nog erg vroeg en ze horen dus nog niet tot de mogelijke keuzes. Cycles JV heeft ondertussen wel een ijzersterke reputatie opgebouwd en omdat ze zowat alles leveren wat op de markt is, hebben ze ervaring met de diverse designkeuzes en de gevolgen daarvan. Dat is dus iets om in het oog te houden.
Ongetwijfeld vergeet ik er nog enkele (zoals de producten van Beyss).
Dat is dus wat ik in deel 1 bedoelde met een sterk evoluerende markt.

Wat ook belangrijk is, is de bedenking die Brecht (Fietser.be) maakte: de meeste velomobielbouwers zitten na een tijd vast in een bepaalde manier van denken. Doordat anderen met nieuwe inzichten erbij komen, komt er beweging in. Het is op die manier bijvoorbeeld dat het scharnierende dakje op de WAW 4.0 ontstaan is: Katanga kwam hiermee op de proppen.

Als het over ondersteuning gaat, is de evolutie beperkt. Bij Flevobike veranderde er niets, maar dat hoeft ook niet omdat het concept amper of niet te verbeteren valt. Bij Sinner ook niet (voor zover ik weet). De WAW is er op dat vlak heel erg op vooruit gegaan: daar is de Bafang motor een serieus alternatief geworden dat in bijna elke velomobiel kan ingebouwd worden. Toch is dit, zoals Quezzzt terecht opmerkte, een after-market oplossing en minder geïntegreerd dan de motorunit die Flevobike ontwikkelde. Of dat in de praktijk ook een verschil maakt, is een andere zaak. Omdat e-ondersteuning nog volop in ontwikkeling is, zal hierin nog wel één en ander veranderen in de komende jaren.

Kortom: het aanbod is gewijzigd, maar de keuze zou wellicht nog steeds dezelfde blijven.
In de praktijk is het elke keer aangenaam om me in de Orca neer te vleien en om de woon-werk verplaatsing te maken. Ook als reisvelomobiel bewees de Orca zijn kunnen. Dat wil niet zeggen dat dit met een ander model niet mogelijk is, maar wel dat deze ervoor gemaakt lijkt. De uitgebreide reis deze zomer maakte dat ook duidelijk: je gooit je bagage in de bak en hoeft je geen zorgen te maken over textiel dat in de ketting kan draaien; warme dagen vormden geen probleem (op een dag hoorde ik dat het 32°C was geweest). Kortom: ik voel me helemaal thuis in mijn velomobiel.

Wat wel zou kunnen veranderen, is mijn voornemen om minstens tien jaar met diezelfde E-Orca te blijven rijden. Sinds mijn beslissing - is dat nog maar een jaar geleden? - zijn er plots heel wat ontwikkelingen geweest en lijkt de evolutie in de velomobielwereld in een stroomversnelling terecht gekomen te zijn. Indien die nieuwe inzichten positief blijken en er interessante modellen uit voortkomen, zou het kunnen dat de E-Orca over een vijftal jaren vervangen wordt. Indien de teller even snel blijft oplopen als nu, zullen er tegen dan al 60.000 km mee afgelegd zijn. Dat is echter koffiedik kijken.

13 opmerkingen:

  1. Veel typen velomobielen zul je eerder van de hand doen omdat je ze moe bent dan dat ze versleten zijn.

    Bij jouw Alleweder was wel duidelijk dat door ouderdom je er heel wat werk aan had, maar met werk zou hij "eeuwig" op de weg kunnen blijven. Aluminium platen konden worden vervangen, losgeraakte onderdelen provisorisch of professioneel weer vastgezet en de Alleweder - net als veel typen velomobielen - maken graag gebruik van algemeen verkrijgbare fietsonderdelen van racefietsen, bakfietsen en gewone fietsen. Ook de glasvezel/carbon/aramide romp valt goed te repareren als er scheuren of gaten in komen na een onzachte landing.

    Dat gezegd hebbende was ik wel even bang toen ik las dat vm.nl zich opsplitste. Sommige onderdelen van een velomobiel zijn natuurlijk ook niet algemeen verkrijgbaar. Bij vm.nl producten valt zelfs daar nog een mouw aan te passen - aluminium is lastig te lassen maar er zijn bedrijven waar je terecht kunt die dat doen - maar daar komen we misschien op een puntje die specifiek de Orca treft : wat als Flevobike failliet gaat, kan de Orca dan "eeuwig" blijven rijden ? Of ben je dan klaar als er een kritiek onderdeel kapot gaat ( wat misschien ook 15 jaar kan duren maar het gaat om het principe )

    Ik denk dat die vooruitstrevendheid dus ook nadelen kan hebben.....de Orca is heel mooi afgewerkt en technisch zeer vooruitstrevend, maar zijn de onderdelen ook verkrijgbaar/kun je hem op de weg houden als Flevobike er niet meer is ?

    Misschien geen zaken waar de eigenaar van een nieuwe e-Orca mee bezig is. Maar de volgende eigenaars wellicht wel. Voortuitstrevende techniek, afwerking en kunststoffen tegenover oude beproefde fietstechniek met een simpele glasvezel kuip. Voor en nadelen.

    Die after-market oplossing zoals je zegt kan heel goed zijn als die achteraf specifiek is ontworpen voor die taak, of bij toeval omdat de combinatie goed uitpakt. Maar nu zoeken producenten nog en volgen de motor en accu systemen elkaar snel op. Sinds de e-fiets zo populair is zal de techniek wel snel uniformer en betrouwbaarder worden. Tegen die tijd zal vm.nl er ook wel mee komen, ik hoorde dat het niet perse tegen hun principes was ( ze het niet sportief vinden ) maar ze eerder bang waren dagelijks met e-motoren en accu's herstellen/garantie bezig te zijn in de werkplaats.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Even antwoorden op jouw laatste puntje: het probleem is in veel gevallen - bij veel fietsenhandelaars - niet dat ze er dagelijks mee bezig moeten zijn, maar dat dit een heel andere specialiteit is, waar ze dikwijls geen kaas van gegeten hebben. Het gaat over elektromechanica en elektronica, over sensoren, parameters instellen, computerprogramma's, ... De mechanicien van mijn vaste fietshandelaar gaat jaarlijks meerdere keren op cursus om al die zaken te leren. In veel gevallen, bijvoorbeeld met de middenmotoren, is het gedurende de garantieperiode een kwestie van het blok uitbouwen en terugsturen naar de fabrikant. Ik vrees dat buiten de waarborg heel snel zal besloten worden dat er een andere fiets in de plaats moet komen: fietsen zijn consumptieartikelen geworden. Dat is deels omdat ze graag af en toe iets nieuws hebben en deels omdat de fietshersteller er geen weg mee kan (te moeilijk, stukken niet meer te krijgen, herstelling te duur, ...)

      Wat wisselstukken voor de Orca betreft, heb je wel gelijk en ik ben me er ook van bewust. Het zekerste ben je met een gewone, simpele bukker met standaardcomponenten. In de WAW worden ook heel veel gewone onderdelen gebruikt, vooral in de aandrijving. De WAWs rijden dan ook nog allemaal, vanaf de eerste tot de laatste (dixit Brecht, van Fietser). Hoe dat zit bij Versatiles, Quests en andere, daar heb ik geen zicht op.
      Maar ik ben er gerust in: Flevobike zal er over honderd jaar nog steeds zijn ;-)

      Een andere zaak, en dat was waarom de Alleweder de deur uitging, is dat je jezelf moet afvragen of de slijtage niet zover gegaan is dat het onderhoud economisch niet meer rendabel is. Voor wie zijn voertuig enkel gebruikt in de vrije tijd of het als een hobby beschouwt, maakt dat niet zoveel uit, maar indien het een dagelijks tranportmiddel is, is dit wel degelijk van belang. Zoals ik schreef: ik wil 's morgens zonder haperen kunnen instappen en wegrijden; ik wil niet dagelijks aan de fiets moeten sleutelen.
      Dat kon ook anders: ik had de Alleweder helemaal uit elkaar kunnen gooien en heropbouwen met een aantal nieuwe onderdelen, maar dan nog bleef het een ontwerp van dik 20 jaar geleden. Tijdens die herstelperiode had ik dan ook zonder velomobiel gezeten of ik had er twee moeten hebben. Er zou in elk geval veel tijd in gekropen zijn.

      Verwijderen
  2. De Q4W wordt volgens mij niet door Ymte ontwikkeld maar door Allert van Velomobiel.nl.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik ben er zeker van dat je helemaal gelijk hebt (ik had het er trouwens nog over met Allert toen ik in Dronten was). 't Wordt wat moeilijker om te volgen, maar ik pas het aan in de tekst.

      Verwijderen
  3. Jan, bedankt voor de uitvoerige uiteenzetting. Het is een meer dan compleet overzicht geworden die toekomstige belangstellenden veel stof tot nadenken zal geven. Belangrijk is ook de vraag die je jezelf moet stellen, hoe ga ik een Velomobiel gebruiken en voor wat soort vervoer zet ik hem in? Ikzelf heb dat nog niet helder voor ogen op dit moment. Wel heb ik de Orca vele malen van dichtbij kunnen bewonderen en ook vastgesteld dat dit wel de best uitgekiende overdekte driewieler is. De testrit is niet geslaagd simpelweg vanwege het feit dat ik er niet in pas. Wellicht is dit op te lossen, maar dan nog; voor woon-werk heb ik hem niet nodig, wel voor grotere afstanden tijdens eendaagse ritten en ook misschien wel fietsvakanties.
    Maar om alleen daarvoor die uitgave te doen vind ik moeilijk te beslissen.
    Binnenkort heb ik de 10.000 km mijlpaal op de Greenmachine bereikt. En als ik over een jaar of zo over wat meer vrije tijd kan beschikken komt er vast wel weer een keuze moment.

    groet

    Greenmachinist

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Hallo Jan,

    Ik had nog niet eerder gereageerd, ik verkoos het om eerst het hele verhaal te lezen. Complimenten, het is een gedegen stuk werk geworden! Objectief en eerlijk, waarbij je uitkomt op de conclusie die ik al verwacht had.
    Hieruit blijkt ook duidelijk dat elke velomobielgebruiker zijn eigen prioriteiten stelt aan zijn fiets, en dat is prima, de verschillende modellen op de markt bieden een redelijke keuze voor iedereen, en de keuze word door de nieuwe ontwikkelingen nog uitgebreider. Wat de uiteindelijke keuze dan voor de enkeling weer niet makkelijker maakt, want zoals je terecht opmerkt bestaat de ideale velomobiel (nog) niet.
    Als mensen kiezen voor e-ondersteuning kan ik daar volledig achterstaan, hoewel ik er zelf (nog) niet aan wil. De Orca is inderdaad een prima afgewerkte fiets, die ik door zijn gewicht nooit zelf overwogen heb. Een Orca zou voor mij ook prima kunnen voldoen, maar dan zou ik ook een e-Orca moeten aanschaffen, en dat wil ik nog niet. De keuze om een velomobiel aan te schaffen is een van de betere beslissingen in m'n leven geweest, daar heb ik echt geen moment spijt van!
    Omdat ik het woon-werk verkeer op deze manier ideaal kan combineren met (snel)fiets training zou ik voor mezelf meer zien in een lichtere velomobiel, die eventueel ook wat sneller zou mogen zijn. Bij aanschaf van de Strada ben ik uitgegaan van een gebruiksperiode van circa 5 jaar, uit ervaring weet ik dat ik tegen die tijd iets anders wil. Dat gaat ook zo met m'n racefietsen, en ook met auto's wat dat aangaat. De WAW IV gaat zeker getest worden, het gebruik van zoveel mogelijk gewone fietsonderdelen spreekt me erg aan, ook de veiligheidsmaatregelen die Fietser.be in de WAW carrosserie laat inbouwen voegt een extra waarde toe aan de fiets. De achterwielophanging is aan 2 punten, maar dat vind ik geen probleem, per slot van rekening heb ik slecht 1 x lek gereden achter op de 21000 km....... Wel jammer dat het spatwater van het achterwiel nog steeds ongehinderd op de ketting kan druipen....
    Verder zijn de DF en Q4W ook zeker de moeite van een testrit waard.
    Prima evaluering Jan, bedankt!

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Adri, prima dat je het zo kunt benaderen. Mijn tekst is dan toch duidelijk genoeg, zodat je er kunt uithalen dat je je VM moet kiezen in functie van wat je ermee moet/wil doen. De WAW 4.0 of DF lijken me voor jou wel geschikt, maar dat zal een testrit en uiteindelijk de praktijk moeten uitwijzen.
      Zoals je kon lezen, heeft de praktijk - ondertussen 11.000 km - aangetoond dat ik de juiste keuze gemaakt heb.

      Verwijderen
  5. Uit alles is alleen maar de bevestiging gekomen dat de E-Orca een velomobiel is die voor mij het meest geschikt is (heden dan toch).

    De foto zal mij ook nog lang bijblijven,
    daar ik voor de "sproetjes" heb gezorgd :-(

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Die sproetjes zijn al lang weg! Water en een spons waren voldoende daarvoor. ;-)
      Die hele rit zal ik me ook nog lang herinneren.

      Verwijderen
  6. De aluminium Alleweder zag ik voor het eerst in het echt op de HTS in Haarlem, hier had een mede student (een voorganger) een decennium eerder de oer alleweder ontworpen. Op de HTS lagen bouwtekeningen van een directe opvolger ervan. Dit was in 1991. Destijds zagen de ligfietsen er allemaal een beetje uit als in elkaar geknutselde kippenhokken met buizen en lappen en duct-tape, en de Alleweder was de eerste die er (zeker in vergelijk daarmee) fatsoenlijk uitzag. Anno nu zien de producten er professioneel uit, en is het hobbyisme er bij de meeste leveranciers een beetje uit.
    Toch zijn er nog wel stappen te maken m.i.
    We hebben natuurlijk de initiatieven van Wim Schermer, en Allert Jacobs met de ontwikkeling van nieuwe concepten, en anderszijds de perfectionering van de bestaande Velomobielen.
    Je noemde al even de betrouwbaarheid van auto's in relatie tot velomobielen. Dit heeft mij eerlijk gezegd ook wel verbaasd, in iets minder positieve zin. Aan de andere kant, als ze even betrouwbaar waren dan waren ze vermoedelijk ook even zwaar. En gewicht daar heb ik een broertje dood aan. Ik accepteer een zekere mate van ouderhoudsplicht, als daar tegen over staat dat dit onderhoud makkelijk verricht kan worden. Anderszijds wil ik dat elke volgende fiets die ik koop lichter wordt, want ook als je niet performance gericht bent, draagt een laag gewicht bij aan comfort. Ik stel mij dan ook voor dat mijn volgende fiets ergens tussen de 12 en 16 kg gaat wegen. Uiteraard is het dan leuk als je dan ook nog het kerstpakket aan het einde van het jaar kan ophalen. Dit vereist dan een bepaald volume van de body. Een volumetrische fiets is helaas minder gestroomlijnd, en dit gaat ten koste van performance als je daarop uit bent. Een variabele body zou misschien een leuke optie zijn waarbij de achterkant dan open kan vouwen o.i.d.
    Verder zou ik een nog kortere draaicircel wensen , de mogelijkheid om achteruit te fietsen, schakelen in stilstand, en betere manieren om de fiets weg te zetten (op slot en afdekken).
    Kortom genoeg ontwikkelingen, en er is nog genoeg te ontwikkelen.
    Ook ik rij denk ik niet langer dan 5 jaar met de zelfde fiets .

    Groet
    Rudolf

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Juist, ja: de Frans/Britse Mosquito was ik nog vergeten: een kantelvelomobiel, waarbij het streefdoel voor prototype 2 een gewicht van 16 kg is!
      En inderdaad, ook bij gewone fietsen en in het verleden bij de motorfietsen leerde ik dat: er is een verband tussen gewicht en betrouwbaarheid.
      Schakelen in stilstand kan al lang, hoor: versnellingnaaf, zoals de Rohloff in mijn Orca. De tol die je daarvoor betaalt is alweer het gewicht, maar het systeem is ook weer erg betrouwbaar en onderhoudsarm. Maar je hebt gelijk: er kan nog heel veel aan ontwikkeld worden. Ik vermoed dat dit pas echt op gang kan komen indien de markt ook groot genoeg is, zodat er aan de ontwikkelkant meer mensen aan kunnen werken.

      Verwijderen
  7. Dank je wel voor je zeer uitvoerige beschrijving. Ook mijn ervaring is dat een e-velomobiel uitermate bruikbaar is voor dagelijks verkeer in en rond de stad. Maar het rijdt inderdaad totaal anders dan een gewone velomobiel. Vlot optrekken bij verkeerslichten, 8 bruggen op een rij geen probleem meer. Ben in stads omgeving met de e-Mango veel sneller dan met Quest. Nu nog wachten op een vergelijking in de sneeuw. Daar heeft Harrie Lieben al eens een mooie video over gamaakt.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Tja, die sneeuw... Vorige winter is er geen gevallen. Het wordt afwachten wat de komende winter zal brengen. De Cx Comp ligt alvast klaar.

      Verwijderen