zondag 25 januari 2015

Dubbele pech

Neen, niet ik had pech (de Orca is per definitie onfeilbaar), maar zoonlief.

Vanuit zijn fiets steeg een onbestemd, maar niet goed klinkend geluid op en een paar dagen later, toen hij aanzette, pats-boem, viel de onderste helft van zijn kettingkast er gewoon af. "Hmm", dacht zoonlief, "dat gebeurt waarschijnlijk niet zomaar". Algauw had hij nog een ander euvel gedetecteerd, dat er misschien wel mee te maken had: een gebroken spaak in het achterwiel.

Nu had ik in 2014 al twee spaken in datzelfde achterwiel vervangen en bij die gelegenheid het wiel gericht en de spaken bijgespannen. Zou het toeval zijn dat een Trek Manhattan één van die trendy fietsen is met exotische spaakpatronen? De spaken zitten namelijk per vier gegroepeerd, waardoor de spaakspanning nooit overal gelijk kan zijn...

Een studentenfiets is wel een stuk gereedschap dat het zwaar te verduren krijgt en waar - durf ik wedden - de maximale last van de bagagedrager al eens overschreden wordt door een vriend(in?) een eindje te voeren. Voor zoonlief zijn stoepranden eerder een uitdaging dan een niet te overschrijden hindernis (hij heeft ooit twee jaar cyclobal gespeeld en dat laat zijn sporen na).

Kettingkast zonder onderkant, wegens afgebroken
Nu komt dat nog goed uit, want ik leerde onlangs dat een Shimano Nexus 8 naaf eigenlijk jaarlijks een oliebadje nodig heeft. Het wiel moest er dus toch al uit. Nu jammer genoeg niet enkel om het binnenwerk uit de naaf te halen, maar ook om een spaak te vervangen en een kettingkast. Voor die laatste moet ook de rechtercrank eraf en met wat pech moet de bracketas er ook uit.


Maar die kettingkast... da's niet de eerste keer dat ik zoiets meemaak. Broze plastic, bevestigingen die doorscheuren of afbreken, continu gerammel, aaneen gehouden met isolatietape (want niet herstelbaar), ...

Ze maken ze niet meer zoals vroeger, meneer.

En dan? Gewoonweg een nieuwe halen? Vergeet het maar: er wordt een lot dezelfde kasten gemaakt en die worden meteen op een reeks fietsen gemonteerd. Nadien is dat niet meer los te verkrijgen. Dan moet je op zoek gaan naar een gelijkwaardig product (neen, eigenlijk bij voorkeur iets beters, of het begint weer van vooraf aan).
Nu is het een fiets naar mijn definitie van een studentenfiets, met een versnellingsnaaf en een gesloten kettingkast (zogeheten onderhoudsvrij). Er moet dus weer een gesloten kettingkast op komen, die qua kleur ook nog wat past bij het vehikel.

Klaar voor transport
Die spaak, dat is geen zo'n probleem. Spaak eruit, bij de fietshandelaar een nieuwe halen van dezelfde lengte en weer monteren. Piece of cake.

Papa is weer voor een tijdje zoet met herstelwerkzaamheden, terwijl zoonlief zich onledig houden met studeren en examens afleggen. Wie zou het het best getroffen hebben?

16 opmerkingen:

  1. Hallo Jan,

    Makkelijke vraag! Papa is het beste af denk ik! Als ik mocht kiezen tussen aan fietsen knutselen of studeren en examens doen dan wist ik het wel: fietsen maken! :-))

    Groeten, Adri.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Studeren en examens doen is beter dan verslagen en rapporten maken.

    Hoe dan ook:

    De crank er af? Is dat middelste deel een stuk met de bevestiging er achter?

    Dat ding lijkt heel erg wat ik op mijn dagelijkse fiets heb; toen laatste dat bolle kapje bij de achteras gebroken was heb ik dat specifieke onderdeel zonder problemen bij de fietsenmaker kunnen bestellen. Spijtig genoeg niet in de originele kleur. Verder inderdaad een zeer vervelende kettingskast; bij het minste of geringste loopt je ketting er tegenaan. Zat bovendien af-fabriek al verkeerd in elkaar...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hier was het niet dat bolle kapje, maar de bevestiging van de onderste helft achteraan die finaal doorgebroken is. De rest hing al met isolatietape aan elkaar, omdat er veel te veel speling op de bevestigingen zat. En inderdaad: dat middelste deel zit vast achter de crank. Ik moet het nog verder bekijken, maar het kan goed zijn dat het vastgezet wordt met de moer voor de bracketas.

      Verwijderen
  3. Idem trouwens met de spaken; 9 groepen van vier hier. Maar pas toen de 9e spaak doorging ging het rijgedrag er merkbaar op achteruit. Toen heb ik de laatste 27 ook maar geruimd.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ah, en als er nog meer overeenkomsten zijn met mijn fiets; toen ik laatste de rechtercrank gebroken had, moest die er met de slijptol af. Het enige wat de cranktrekker deed was de schroefdraad eruit trekken!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Gelukkig ben ik zelf nooit naar school gestuurd met een fiets met Nexus naaf! Die bestonden gelukkig nog niet.
    Aan het kleine voortandwiel kun je al zien dat je je er het schompes op moet trappen. Dat heet 'transmissieverlies' en is ook nog eens fnuikend voor de onderdelen (te grote kracht, te weinig snelheid).
    Maar goed voor de fietsen verkoop natuurlijk!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Niet alle Nexus naven zijn gelijk. De 7 is inderdaad berucht. De 8 Premium (met rood lijntje) is redelijk. Het verschil tussen de verschillende versnellingen is alleen ietwat raar.

      Tandwielen slijten sowieso. Op mijn al mijn fietsen heb ik tandwielen vervangen, ongeacht of het nou de oude SA 3 naaf is, een direct drive of met een Nexus.

      Verwijderen
    2. Mick, met deze fiets worden geen echt grote afstanden afgelegd. Nexusnaven zijn ook typisch voor stadsfietsen. Het grote voordeel van naafversnellingen is dat je ze kunt combineren met een gesloten kettingkast en dat zorgt ervoor dat je heel weinig onderhoud hebt aan de fiets. Deze is ondertussen een jaar of 7, dus dat valt wel mee.

      Verwijderen
  6. Ik heb het vooral over slijtage van het interieur van de naaf. De 8 heeft idd itt de 7 een 1:1 hoera!
    Maar door het kleine tandwiel op de krank zul je de naaf vaak laten versnellen. En voilá de (beoogde neem ik aan) verhoogde transmissieweerstand en slijtage.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Bij mijn fiets (met 8 premium) is de overbrengverhouding wel dusdanig dat je bij een normale snelheid in de 5 (1:1) rijdt.

      Verwijderen
  7. Mijn oude schoolfiets van de Wastora uit Zaandam had 'maar' 14 versnellingen. Door de derailleurs kon ik ze echter wel in elke gewenste stand zetten zonder me zorgen te maken over de 1:1. En dan nog zo'n race-stuurtje erop....Ik was de koning te rijk (-:
    Pas later ontdekte ik dat het nóg fijner kon!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Voor zoonlief kozen we - in samenspraak - voor een fiets waar zoveel mogelijk aan de binnenkant zit: een versnellingsnaaf, een naafdynamo en rollerbrakes. Hij legt er geen grote afstanden mee af, meestal: zo is het bijvoorbeeld geen 6 km tot aan de campus en voordien was het ongeveer even ver voor de middelbare school. De iets hogere weerstand neem je dan maar voor lief. De kans op schade is hierdoor wel beperkt: geen verbogen derailleur in overvolle rekken, geen (of minder) afgerukte kabels, ... Hij weet ook heel goed dat mijn fiets (een hybride Trek met SRAM X9) heel wat vlotter rijdt. Dat ligt zowel aan de componenten als aan de geometrie. En - for the record - mijn oude schoolfiets was wat we hier een "communiefiets" noemen: stalen frame (uiteraard, want van voor het aluminium-tijdperk), een vlak stuur, SA 3 speed, aluminium spatborden, zijloper dynamo, ...

      Verwijderen
    2. Van die oude SA-3v. naven heb ik ook veel geleerd Jan. Namelijk dat je het beste in de neutrale 2' stand kunt rijden, de derde beter te vermijden!
      Ook knalde je met je knie nog wel n's tegen het frame als je ineens ongewild in een vrijstand kwam. Daar baseerde ik mijn idee op om met een Sachs 3x7 naaf te kunnen schakelen vanuit stilstand in de velomobiel.
      En eventueel 1 stand omlaag voor berg op. Verder blijf ik liever zo ver mogelijk verwijderd van versnellingsnaven!
      Mvg Mick

      Verwijderen
    3. Als je rendementsvergelijkingen gaat doen tussen derailleurs en versnellingsnaven, moet je wel vergelijken met een half weggerot systeem in het geval van de derailleur; want daar komt het in 9 van de 10 gevallen wel op neer. De hoeveelheid benodigde onderhoud bij een versnellingsnaaf en gesloten kettingskast is nagenoeg niks. Bij een derailleur systeem echter....

      De oude SA 3 naven hebben inderdaad een vrijloop tussen de 2 en de 3. Als je 'm gewoon goed afstelt heb je daar echter nooit last van.

      Verwijderen
    4. Dat was indertijd zowat het enige wat ik af en toe deed met zo'n SA3: het kabeltje wat bijstellen en een druppel of twee olie in de naaf doen.
      Meer interessante info over rendementen van systemen vind je op Fahrradzukunft: http://fahrradzukunft.de/17/wirkungsgradmessungen-an-nabenschaltungen-2/

      Verwijderen
    5. Leuke test. Verbaasd me wel dat ze 7 van de Inter-8 zwaarder zou lopen dan de 6. Misschien is bij mijn exemplaar de 6 een beetje versleten :+

      Verwijderen