25.000 km Orcaan

(met dank aan Ronny voor de titel)

Ik had het nooit verwacht dat het zo snel zou gaan.

Op 19 december 2013 haalde ik E-Orca 36 af. Daarvoor spoorde ik helemaal tot in Dronten: een expeditie die bijna een hele dag in beslag nam.

Ik herinner me die eerste dagen nog levendig: twee mannen die koortsachtig sleutelden aan mijn bolide, want de ondersteuning bleek voor flink wat kopbrekens te zorgen.

Uiteindelijk voerde Arjan me helemaal tot in Dordrecht, met de Orca op de aanhangwagen: de ondersteuning kregen ze niet in orde. André is hiervoor enkele weken later tot in Gent gereden, een keer hij de oorzaak gevonden had en de oplossing kende. Dat was een kwestie van nieuwe software en een nieuw type controller, die niet deden wat ze moesten.

Het betekende dat ik dag erna, tijdens een stormachtige rit van Dordrecht naar Sas-van-Gent, mijn Orca goed leerde kennen.

Einde van de allereerste rit: Sas-van-Gent

Nu zijn we goed twee jaar later en er staat 25000 km op de teller. Tijd voor een terugblik dus. Deed de Orca wat ik ervan verwachtte? Wat waren de defecten? Hoe beoordeel ik de E-Orca na die vele kilometers? En wat zou het worden mocht ik nu opnieuw moeten kiezen?

Vooreerst: er is geen enkele dag geweest dat de Orca niet kon rijden. Dat betekent niet dat er geen defecten waren of dat er niet gesleuteld diende te worden, maar het was nooit van die aard dat de velomobiel niet bruikbaar was.

Wat zijn, op de onderhoudszaken zoals bandenwissels na, de abnormale zaken? De defecten dus.

Defecten: een overzicht

Helemaal in het begin was er het probleem met de ondersteuning. Dat was na vrij korte tijd opgelost en sindsdien heeft die nooit meer moeilijk gedaan. Dat wil meteen zeggen dat de motor heel erg betrouwbaar is, net als de accu en alles wat daarbij komt.

Na een poosje bleken de knoppen op de stuurknuppels ook niet te doen wat ervan verwacht mocht worden: ze braken af, sprongen spontaan van de stuurknuppels ... Dat was ook bij Paul het geval. Flevobike gaf meteen toe dat ze daar blijkbaar een foute keuze gemaakt hadden en bezorgde prompt nieuwe knoppen van een heel andere kwaliteit.

Slechte knoppen

Die gaven sindsdien geen krimp meer. In de latere Orca's werden uiteraard meteen de goede knoppen gebruikt.

Op dat moment bleek ook een toenmalig gebrek van mijn keuze: voor alles kon ik enkel in Dronten terecht. Gelukkig ben ik vaardig genoeg om zelf het onderhoud te doen. Ondertussen is de situatie ook veranderd: fietser.be is officieel verdeler voor de Orca (en verkocht er ook al enkele).

In januari 2015 brak de steun van de claxon door. Vermoedelijk was dit het gevolg van continu trillen en buigen op onze erbarmelijke Belgische wegen.

Ook toen bezorgde Flevobike me zonder enig probleem nieuw materiaal.

Na aanslepende problemen met exploderende binnenbanden en aflopende buitenbanden op het linker wiel, wisselde Flevobike de velg.

Veel voorkomend, tot de velg vervangen was.

Ze lieten me nadien weten dat de oude velg net wat kleiner was van maat, waardoor de band er makkelijk af liep. Sindsdien is ook dat niet meer voorgevallen.

De voorbije zomer moest een kogelkop rechts - helemaal vooraan - vernieuwd worden. 't Is typisch dat dit aan de rechterkant gebeurt: het rechter wiel loopt het dichtst langs de kant van de weg, waar alle vuil ligt.

Tussen de stalen kop en de nylon bus verzamelde zich zand, dat de zaak stuk schuurde. Rond dezelfde periode moest ook het binnenste lager van het rechter wiel vervangen worden. Ook dat was stukgelopen.

Te verbeteren

Een Orca wordt ook wel 'de Rolls-Royce onder de velomobielen' genoemd. Dat slaat op de afwerking, het comfort en de betrouwbaarheid. Dat zou ook op het gewicht kunnen slaan en op de kostprijs ... Dat laatste is niet helemaal correct, want indien je een andere velomobiel even uitgebreid uitrust, kom je op dezelfde prijs uit. Of anders gezegd: de basisprijs is relatief hoog omdat er al heel veel in zit, terwijl dat bij andere fabrikanten vaak opties zijn. Het voorbeeld bij uitstek: de Rohloffnaaf. Die kost op zich al 1000 euro en Flevobike gebruikt dan nog een niet-standaard uitvoering...
Maar - ik leg de lat hoog - zelfs bij de top kan het soms wel beter.

In ons vlakke landje merk je er amper wat van en het is verrassend, maar toch: de remmen zouden beter moeten. E-Orca nummer 36 is, zoals wellicht de meeste, uitgerust met 90 mm trommelremmen. Die vind je in het grootste deel van de velomobielen, overal ter wereld. Uiterst betrouwbaar, onderhoudsarm ... Vermoedelijk ligt het aan de kabelloop (redelijk wat bochten), maar ze remmen niet zo denderend. In een WAW met dezelfde remmen blokkeer je makkelijk de voorwielen. In de Orca kan dat bijna niet. Ik mis dus remkracht. Dat wordt wat experimenteren met de kabelloop in 2016.
Belangrijk: de remmen brachten me nog nooit in problemen, maar eigenlijk verwacht ik er meer van.

Inherent aan trommelremmen is dat ze warm lopen op lange afdalingen. Dan verlies je alle remkracht. Omdat niemand het decor wil induiken, kun je op zo'n moment maar één zaak doen en dat is stoppen en wachten tot de remmen afgekoeld zijn. Dat is wat ik op reis, met een volgeladen Orca, meemaakte: halfweg een kilometers lange afdaling begonnen de remmen te krijsen. Dan weet je dat het tijd is om te stoppen.

In 2016 wil ik dit aanpakken door waterkoeling te installeren.

Voor de rest: alles is pico bello. Omdat bij het ontwerp van een velomobiel compromissen moeten gesloten worden, keuzes gemaakt, zijn er geen andere zaken te verbeteren. Ja, je zou kunnen zeggen

• lichter
• minder luchtweerstand
• strakker bochtengedrag

maar dan moet je een andere velomobiel kiezen (een DF bijvoorbeeld).

Zoals bij elke velomobiel in het duister: 'dat ding is levensgevaarlijk, want je ziet het niet.' De 'lichtvin' heeft dit absoluut opgelost: sindsdien hoorde ik geen enkele klacht meer. Integendeel.

Het 'lifteffect' bij zijwind met het velomobieldakje. Ik moet er meteen bij zeggen dat dit hoogst uitzonderlijk is. Windkracht 6 op zijn minst heb je nodig en dan nog recht van opzij. Dat is, zoals de volgers van de blog weten, opgevangen met de zijruitjes.

Sterke punten

Betrouwbaarheid dus. Zonder twijfel.

Comfort, zoals - dat weet iedereen - het gemak waarmee je in en uit een Orca stapt. Zet ergens een collectie velomobielen en klap het deksel van de Orca open. Je weet zo waar mensen eerst zullen in stappen.

Maar ook de spanzitting, die in de zomer een heus verschil maakt.

De - naar velomobielnormen - heel kleine draaicirkel. Bijna nooit kom je in een situatie waar je een bocht in drie keer moet nemen. Met een Quest is het wel wat anders.

Een Radical Cyclone kun je er zo aan hangen. Goed: ik weet niet hoeveel Orcanen dat doen, maar ik weet geen enkele velomobiel waar je zonder verbouwen een fietskar aan kunt hangen. Afdekkapje van de achteras verwijderen, trekhaak met bout vastzetten en dat is het.

Montagepunt voor de trekhaak

Alles samen: onverhard geen probleem, fietskar ook niet

Afwerking. Alle elektrische verbindingen komen uit de 'automotive' wereld. Ze zijn waterbestendig, oxideren niet. Je hebt er geen omkijken naar. Je merkt aan alles dat degelijkheid hoog in het vaandel gevoerd wordt.

Gesloten kettinglijn. De primaire ketting zit in een tunnel. Afgeschermd tegen alle vuil. Slijtage kan enkel optreden door het gebruik, niet omdat er zand in komt. De secundaire ketting - de Rohloff zit op een tussenas - zit in een cnc-gefreesde aluminium kettingkast. Ook al helemaal afgesloten. Ik heb de ketting nog nooit hoeven te smeren! Meer nog: je kan in gewone kleding met de Orca rijden, zonder je zorgen te moeten maken over vetvlekken.

Specifiek voor de E-uitvoering: de motor is zo degelijk als maar mogelijk is. Tot nu merkte ik geen mechanische slijtage (lagers en dergelijke) en het rendement lijkt me ook hoog. 200 km met continu ondersteuning met een 500 Wh accu is niet slecht te noemen!

Esthetiek. Goed: dat is een individueel oordeel. Ik hoorde nog nooit iemand een Orca lelijk noemen. Integendeel. TGV-snoet, mooie lijn, modern ... als er iets over gezegd wordt, is het positief.

De ideale reisvelomobiel?

Uitrusting voor een meerdaagse trip (ondertussen nog beter georganiseerd)

Dat kan ik niet zeggen, want ik heb geen ervaring met andere. In elk geval heeft de Orca bewezen lange reizen aan te kunnen. Als je dagen na elkaar elke dag gemiddeld 130 km kunt afleggen in alle comfort, mag je wel zeggen dat hij ervoor geschikt is.

Gok

We moeten eerlijk zijn. Er zijn ook nadelen aan de keuze voor een Orca. Het belangrijkste is dit: Flevobike kiest eigenzinnig. Als iets niet aan de normen voldoet, maken ze het zelf. Het gevolg is dat je voor onderdelen vaak nergens anders terecht kunt. Horrorscenario: Flevobike stopt ermee... Dan kun je slechts hopen dat er niets stuk gaat.

Een ander nadeel heeft met keuzes te maken. Kort, hoog en breed is de Orca. Wendbaar en makkelijk om in en uit te stappen daardoor, maar ook met een relatief slechte stroomlijn. Niet snel dus. Geen 'jaagpadvelomobiel', geen dijkracer, maar wel heel erg agiel in een stedelijke omgeving.
De grote bodemvrijheid mag aerodynamisch ook niet optimaal zijn, het zorgt er wel voor dat je zo goed als nooit de grond raakt. Geen neus aan de grond op verkeersdrempels, geen schurende bodem op geaccidenteerd terrein. Je kunt er echt mee op onverhard rijden!
Een Orca is duidelijk ontwikkeld om praktisch inzetbaar te zijn onder zoveel mogelijk omstandigheden.

Geen pose: dit was echt door het bos rijden

Chronologie

• maart 2014 - 5000 km: installatie Cycle Analist (meetinstrument voor ondersteuning) en monteren Minoura Phone Grip (smartphone houder)
• mei 2014 - 6000 km: Topeak drinkbushouder gemonteerd
• tussen maart en juli 2014 - 6000 km: alle knoppen op stuurknuppels vervangen
• september-oktober 2014 - 11000 km: experimenten met lichtmast (oplaadbare lampjes van Comet)
• oktober 2014 - 12400 km: montage Shimano PD-T420 pedalen ter vervanging van versleten (tweedehandse) PD-M 520
• februari 2015 - 15000 km: 12V lader (boordelektriciteit) stuk. Duidelijk een fout bij de fabricage. Hersteld, maar ook een nieuwe ontvangen van Flevobike (halve prijs).
• maart 2015 - 16000 km: 'range extender' accu (10 Ah LiFePo4) toegevoegd
• juli 2015 - 20000 km: spanzitting aangespannen (kraakte)
• augustus 2015 - 21000 km: vervangen voorste kogelkop rechts
• september 2015 - 22000 km: binnenste lager rechter wiel en ketting tussen motor en Rohloff vervangen
• oktober 2015 - 23000 km: binnenste moer dwarsstang rechts vastgezet

Belangrijkste aanpassingen

Dit kun je beschouwen als 'personaliseren'; aanpassen aan de persoonlijke wensen en behoeften.

In willekeurige orde en mooi geïllustreerd zijn het de volgende zaken:

RAMmount houder voor Garmin Oregon 450

3M reflecterende stroken op de velgen

Abus 12mm kabel en schijfremslot als beveiliging

Minoura Phone Grip

Cycle Analist V2.3

Radical Cyclone

Zijruitjes

extra accu: Crystalyte 400 Wh LiFePo4

Minivizier (coproductie met Fietser.be)

Lichtvin/tail fin

 

Mocht ik nu moeten kiezen

Tja. Het is nog maar twee jaar geleden (de keuze was een half jaar eerder gemaakt), maar de markt is alweer veranderd. Dicht bij huis is er de WAW 4.0. Binnenkort verschijnt de Quattrovelo op de markt. De Quest XS verkoopt ook vlot; de DF is ondertussen aan een flinke opmars bezig en onze zuiderburen staan op het punt om de Mulsanne op ons los te laten. Het aanbod is dus gewijzigd.
Maar: als ik er mijn checklist bij neem, is de kans zeer groot dat de Orca weer bovenaan zal eindigen. Met andere woorden: ik heb absoluut geen spijt van mijn keuze.