Schwalbe Tryker (en Energizer Plus) - bedenkingen

Op de Alleweder gebruikte ik al Trykers en de E-Orca werd, op mijn verzoek, geleverd met diezelfde banden. Ondertussen zijn we al enkele jaren verder en ik probeerde tussendoor ook andere banden, zoals Schwalbe Marathon, Hutchinson Greenville, ...

Marathon (ook Marathon Greenguard genoemd)

Hutchinson Greenville 35-406

Loopvlak van de Greenville

De huidige bandenconfiguratie op de Orca bestaat uit Trykers vooraan en een Schwalbe Energizer Plus achteraan. Die laatste heeft er nu 6000 km op zitten en ziet er prima uit. Die raakte ook nog geen enkele keer lek.

Tryker

Onlangs maakte ik een flinke trip (de fronttoer), waarbij ik tweemaal lek reed. Eén keer rechts en één keer links. Toen ik nadien de banden controleerde, bleek de oorzaak telkens dezelfde: een scherpe, naalddunne steensplinter had zich door het loopvlak gewerkt.

De Tryker die ik laatst controleerde, zat vol kleine steentjes die zich door het rubber aan het vreten waren. Da's niet zo goed, natuurlijk. Jammer, want voor de rest voldoen die banden aan al mijn vereisten.
Ze rijden comfortabel. Dat wil zeggen: stil en trillingsvrij.

Stil: dit moet je zien in vergelijking met een Marathon of de Hutchinson Greenville. Vermoedelijk ligt het aan het profiel, maar vooral bij de Marathon viel me op dat die zoemt. Het koetswerk van een velomobiel versterkt dat geluid. Op zich is het niet erg, misschien, maar met een Tryker ontbreekt dat volledig. Omdat een velomobiel nu eenmaal luidruchtiger is dan een open fiets, vind ik het belangrijk dat je zoveel mogelijk bronnen van parasietgeluiden elimineert.

Ook trillingsvrij is in vergelijking met de andere banden. Waarschijnlijk ligt dit dan weer aan het feit dat de wangen van de Trykers heel wat soepeler zijn, waardoor ze de hoogfrequente trillingen van de weg (klinkers, tegels, keitjes in het asfalt, ...) beter wegfilteren. Uiteraard zijn dit niet de enige banden die op die manier opgebouwd zijn: wellicht de hele "race"-lijn van Schwalbe volgt dat concept, want het spaart gewicht uit.

Natuurlijk is de wegligging ook van belang. Bij het rechtdoor rijden voldoet zowat elke band hieraan, maar in bochten valt het op dat de zijdelingse stabiliteit van de Trykers prima is. Met andere banden heb ik de ervaring dat ze kunnen wegglijden of gaan dribbelen. Niet met de Trykers.

Wat rolweerstand betreft, kan ik geen oordeel vellen. Dat moet op een objectieve manier gemeten worden. In principe moet dat kunnen door telkens op dezelfde manier van een helling af te rollen. Daar heb ik geen behoefte aan. Je krijgt van mij geen oordeel hierover dus. Enkel dit: het lijkt ook op dit vlak voldoende te zijn.

Trykers zijn vouwbanden en in het verleden signaleerde ik enkele keren een exploderende binnenband.

Op reis, in Normandië

Jawel, ook met de Marathon viel dit voor. Het lag dus niet aan de Tryker

Flevobike bezorgde me vorige maand, in garantie, een velg, waarna ik de oude terugstuurde. Die bleek af te wijken van de norm (iets te klein), wat vermoedelijk de oorzaak is van het aflopen van de band. Ik kan dus niet zeggen in hoever het feit "vouwband" hier een rol in speelt. Wat elke keer gebeurde, was dat de buitenband van de velg afliep, waardoor de binnenband plots heel sterk uitzette en dus ontplofte.

De binnenband na de explosie

Het grootste nadeel is de lekgevoeligheid (zie verder).

Specificaties van de Tryker volgens Schwalbe:

Grootte:                ETRTO 40-406 (20 x 1.50 Inch)

Typ:                      Folding

Rubbermengsel:   Endurance

Uitvoering:            RaceGuard

Kleur:                    Black-Reflex

Skin:                     Lite

Gewicht:               320 g (11 oz)

Bandenspanning: 4.00 - 6.00 Bar (55 - 85 psi)

Max. belasting:     73 kg

EPI:                      67

Daarnaast is er redelijk wat ervaring met de Marathons. Zoals je uit de commentaar hierboven kunt afleiden, scoren ze (wat mij betreft) duidelijk minder op het vlak van rijgeluiden en trillingen. Ik vermoed dat de stijvere zijkanten hiermee te maken hebben (trillingen) en dat het profiel verantwoordelijk is voor het zoemen.

Positief is dan weer dat ik er slechts één lek mee had. Qua lekzekerheid scoren ze duidelijk hoger. Aan het profiel te zien, zal de levensduur ook beduidend meer zijn.

Specificaties van de Marathon volgens Schwalbe:

Grootte:                ETRTO 40-406 (20 x 1.50 Inch)

Typ:                      Wired

Rubbermengsel:   Endurance

Uitvoering:            GreenGuard

Kleur:                    Black-Reflex

Skin:                     Twin

Gewicht:                530 g (19 oz)

Bandenspanning:  4.00 - 7.00 Bar (55 - 100 psi)

Max. belasting:      80 kg

EPI:                       67

Onlangs nam ik de laatst lek geraakte Tryker onder de loep. Uit het loopvlak, over de hele breedte, haalde ik tientallen kleine steentjes. 

Je kunt het uit de tabellen van Schwalbe al afleiden: de antileklaag is niet dezelfde als bij de Marathons en dat heeft duidelijk gevolgen. De lekken deden zich ook allebei voor tijdens de fronttoer, waarbij ik een heel eind - 13 km - over een gravelpad reed. De voorlopige, voorzichtige conclusie is dat Trykers eigenlijk uitsluitend voor asfaltwegen geschikt zijn (gras en aarde kunnen ook wel).
 

Loopvlak van een Tryker

Daarnaast zat het loopvlak vol kleine sneetjes, waarvan één volledig tot aan de binnenkant ging.

Dat moet liggen aan het feit dat het een slick betreft, want het rubbermengsel is (volgens de gegevens) hetzelfde bij beide banden. Op de zijkanten kwam stilaan het weefsel aan het oppervlak. De rubberlaag moet daar dus flinterdun zijn. Dat zorgt mee voor het lagere gewicht van de band en de soepelheid van de wangen, maar het beperkt wel de levensduur.

Conclusie voor de Tryker: "mixed feelings". Op comfortvlak en wat betreft rij-eigenschappen, zijn ze tot nu het beste wat op de Orca lag, maar ze zijn kwetsbaar. De Hutchinson Greenvilles zijn smaller en daardoor minder comfortabel, terwijl de Marathons beter scoren op het vlak van levensduur en lekgevoeligheid, maar te luidruchtig zijn en teveel trillingen geven.

Een ander voordeel van de Tryker is dat het een prima reserveband is: een vouwband neemt nu eenmaal minder plaats in.

Energizer Plus

Al 6000 km ligt achteraan een 47-406 Energizer Plus van Schwalbe op de E-Orca. 

Volgens mijn log monteerde ik die in oktober 2014. Met deze band ben ik echt gelukkig. Hij doet wat hij moet doen op een onopvallende manier. Geen lekken, geen onverwachte bokkensprongen, geen sterke rijgeluiden, ... Het loopvlak ziet er nog prima uit ook: geen sneetjes, geen putjes, niks van dat alles. Natuurlijk is na 6000 km de diepte van het profiel wat verminderd, maar deze band moet toch minstens 10.000 km meegaan.

Als achterband doet de Energizer het perfect. Daar is de functie natuurlijk ook anders, want het achterwiel zorgt voor de aandrijving, dus is er flink wat grip nodig om doorslippen te voorkomen.
Jammer genoeg kan de Energizer niet vooraan, want in 406 bestaan ze enkel in 47 mm en vooraan ben ik beperkt tot 42 mm.

Populair onderwerp: banden...

Banden: je kunt er over bezig blijven en elke fietser heeft zo zijn eigen ervaringen. Ieders mening is daarop gebaseerd .

Eerst dit - want het is belangrijk - : op de Orca zitten rondom 20" wielen (ETRTO 406). Vooraan kun je (productie vanaf 10/2013) banden opleggen tot 42 mm breed en achteraan kun je tot 47 mm gaan. De keuze voor een klein achterwiel is gemaakt omdat zo de velomobiel compacter kan gebouwd worden en dit heeft als extra voordeel dat je overal dezelfde bandenmaat gebruikt; zo volstaat één reserveband. Het nadeel is dat het bandenaanbod in die maat beperkter is. De (in Nederland) populaire F-lite, die nota bene ook door Flevobike verkocht wordt, past bijvoorbeeld al niet op de Orca (te breed)...
Het is daarbij niet enkel zo dat je draaicirkel vergroot zou worden, maar de band past gewoonweg niet in de wielkast.
In de maat 559 (26") heb je ook een veel ruimere keuze, maar dat gaat alweer niet op de Orca.
De ervaringen met velomobielbanden zijn dus in mijn geval beperkt tot het aanbod in de maat 406.

We beginnen achteraan. Daar gebruik ik geregeld een ander model en de functie van die band verschilt ook van die van de voorbanden (aandrijving versus sturen en remmen).

Bij de levering was de Orca, op mijn verzoek, rondom uitgerust met Schwalbe Trykers.

Eigenlijk zijn dat prima banden: een behoorlijke levensduur (eentje haalde 8800 km en kan nog wel een eindje mee), prima zijdelingse grip, comfortabel en geruisloos. De "snakeskin" wangen blijken wel redelijk kwetsbaar, maar dat zal wellicht opgaan voor alle banden die hiermee uitgerust zijn. Het loopvlak is ook gevoelig voor sneetjes, maar dat lijkt niet direct van invloed op de levensduur. Op het aandrijfwiel is er wel een nadeel: een keer je het asfalt verlaat (wat niet echt de bedoeling is met een velomobiel) is de grip snel onvoldoende. Da's logisch, want het is een slick.
De kostprijs voor de Tryker loopt heel sterk uiteen: de richtprijs is € 38,50, maar met wat zoeken vind je diezelfde band voor ongeveer € 20, vooral bij Duitse webshops. Het loont dus de moeite om wat rond te kijken.

Op reis, in juli in Normandië, werd de Tryker achteraan, na een onherstelbare beschadiging, vervangen door de reserveband: een Schwalbe Marathon Supreme (42-406).

End of life voor de achterste Tryker

Profiel van Marathon Supreme

Die doet wat hij moet doen, met voldoende grip en zonder enig lek. Alleen: het is een luidruchtige band en op nat wegdek slipt hij vrij snel door. Het is, net als de Tryker, een vouwband en daardoor heel handig als reserve. Luidruchtig mag je op twee manieren lezen: het profiel veroorzaakt behoorlijk wat rumoer en de rubbersamenstelling lijkt behoorlijk hard, waardoor redelijk wat trillingen doorgegeven worden. Ook dat maakt lawaai, maar het verlengt de levensduur.

Daarom werd die kort na de reis vervangen door de testband die ik van Flevobike meekreeg: een Schwalbe Cx Comp (47-406).

Dat is een crossband uit het basisgamma. Basis betekent o.a. een beperktere lekweerstand en ook de opbouw van de band is eenvoudiger (minder soepele wangen bijvoorbeeld). Omwille van de prijs, ongeveer € 15, is het ook een draadband.

Dit blijkt een prima model voor onverhard (gravel- en aardewegen, die je hier vooral aantreft bij toeristische ritten op het platteland), op bemodderde wegen en in de sneeuw. Maar ook die band heeft last met nat asfalt, is rumoerig een keer ik de grens van 35 km/u nader  en durft aanlopen in de bochten. Ik zou de reële breedte eens moeten meten.

Om die redenen werd de Cx Comp opzij gelegd tot er echt winterse omstandigheden heersen (lees: sneeuw). In de plaats kwam een Schwalbe Energizer Plus. Ook dit is een vrij goedkope band (€ 15).

De Energizer Plus

Die meet ook 47 mm, maar loopt niet aan. Omdat het geen noppenband is, maar een model voor e-bikes, zal de levensduur normaal gezien ook heel wat langer zijn. Ik verwacht dat deze zowat een equivalent is van de befaamde Marathons. Tot op vandaag (3000 km afgelegd) zie ik nog geen enkel slijtagespoor, dus dat ziet er goed uit. Lekken had ik ook nog niet. Het enige merkbare nadeel is dat ook deze last heeft met de grip op gladde ondergrond, zoals wegmarkeringen of (natte) aardewegen. Dat gebeurt echt zelden, dus is het niet zo belangrijk.

Bij al deze banden is er, volgens mij herinneringen, geen enkele die kan tippen aan de Big Ben die op de Alleweder lag.

Jammer genoeg is die met zijn 55 mm ruim te breed voor de Orca. Die Big Ben had een prima grip, lange levensduur, was comfortabel en betrouwbaar en dat alles voor een prikje.

Vooraan is er minder gevarieerd. Ook daar lagen bij de levering Trykers op. Comfortabel, stil, prima grip en betrouwbaar. Alleen is de levensduur nogal variërend. Van de drie Trykers die er bij de levering op lagen, heeft er eentje tot nu overleefd. De tweede had een snee op het loopvlak die door en door ging en bij de derde is de zijkant doorgesneden door een steen. Allebei waren ze daarna goed voor het afval.

Tussendoor reed ik een poosje met Hutchinson Greenville bandjes (37-406). Deze haalde ik bij Decathlon voor € 10 per stuk.

De Greenvilles deden hun werk ook betrouwbaar (geen lekken, geen problemen met wegligging), maar ik moest inboeten op comfortvlak. Smallere bandjes, hogere druk... Dat betekent meer lawaai en meer trillingen. Lek gingen ze ook weer niet en van slijtage was geen spoor te merken. De balans is neutraal: betrouwbaar, maar niets bijzonders.

Sinds augustus liggen vooraan Schwalbe Marathons (40-406) (ook soms Marathon Greenguard genoemd).

Ze zijn iets rumoeriger dan de Trykers, hebben iets minder zijdelingse grip en lijken wat meer trillingen door te geven, maar ook hier lijkt het erop dat de levensduur heel wat langer wordt.
Let wel: dit zijn indrukken, niet ondersteund door objectieve meetgegevens! Precies om die reden zal ik ook niets zeggen over rolweerstand.
De Marathons zijn dus marginaal minder comfortabel dan de Trykers. Een reden hiervoor kan zijn dat de aanbevolen druk voor deze banden wat hoger is: bij de Tryker is dat 4 tot 6 bar, bij de Marathon 4 tot 7. Het zal vooral de levensduur zijn die bepalend wordt voor het eindoordeel. Dat kan, zo te zien, nog even duren. De Marathons zijn dus eerder neutraal te noemen: ze doen hun werk zonder op te vallen in één of andere richting.

Tot nu zijn de Trykers voor vooraan mijn favoriete banden. Voor achteraan ben ik er nog niet uit.

Tussendoortje: bandenwissel

Even een melding tussendoor over banden op de Orca. 

Na een "test" van 3200 kilometers gingen de Hutchinson Greenvilles (35-406), die vooraan onder de Orca lagen, er weer af. Ze zijn vervangen door de origineel meegeleverde Schwalbe Tryker (40-406) banden.

3200 kilometers, zonder één lek, zonder één probleem met die bandjes: rekening houdend met een aankoopprijs van € 10 per stuk, kan daar weinig tegenop.

Ze werden gebruikt met een druk van 6 bar - die zo ongeveer eens per twee weken gecontroleerd werd - en gaven geen krimp. Op stabiliteit en grip in de bochten viel weinig aan te merken. Qua slijtage ziet het er na 3200 km nog prima uit. Op het loopvlak was er geen profiel, maar net ernaast wel. Dat ziet er iets of wat afgesleten uit, maar ik schat dat ze nog niet aan de helft van hun levensduur zijn.

Foto van Hutchinson: nieuwe Greenville

Loopvlak na 3200 km

Een beetje hoger op de band, zowat op de wang, zijn wel heel veel haarscheurtjes te merken.

Dat is (nog) niet zorgwekkend, maar het is wel een verschil vergeleken met andere banden. Gezien de druk en de plaats (niet echt op de zijkant) kan dit niet het gevolg zijn van met een te lage druk rijden. Ik vermoed dat het vooral te maken heeft met de hardheid van de rubbersamenstelling. Die is hard, erg hard. Die samenstelling heeft natuurlijk ook te maken met het feit dat er weinig slijtage te merken is.

Wat opviel, is dat bij het remmen in bochten het binnenwiel vrij snel blokkeert, zeker indien het wegdek nat ligt. Dat is één van de punten waar ik in de komende periode met de Trykers op wil letten.
Een ander aandachtspunt wordt het comfort: trillingsdemping en geluid. Een 40 mm band met een zachter loopvlak en een iets lagere druk - de Trykers staan op 5 bar - zou beter moeten scoren op dat vlak.

De zachtere Trykers vertonen al veel meer schade op het loopvlak, na 2000 km.

Die zullen waarschijnlijk minder kilometers meegaan. Nu valt af te wachten wat daar tegenover staat op het vlak van comfort en grip.

Over snelheid kan ik weinig zinnigs vertellen, want zonder objectieve metingen is dat onmogelijk. Voor wat het waard is: over de hele periode merkte ik weinig snelheidsverschillen. De gemiddelde bewogen snelheid op de gps ligt elke week, indien de verplaatsingen min of meer dezelfde waren, rond 30 à 31 km/u. Dat was zo met de Trykers net als met de Greenvilles. Hieruit kun je enkel afleiden dat beide banden in dezelfde omstandigheden zowat dezelfde rolweerstand geven. Het zegt niets over de relatie tot andere banden.

Een economisch besluit is wel makkelijk. De Greenvilles hebben een adviesprijs van € 20, de Trykers moeten € 40 kosten. Reken dat om naar de gemiddeld te verwachten levensduur en de Greenvilles kosten minder dan de helft per afgelegde kilometer! Hier kun je zelfs een relatie tot tijd in meerekenen: vermits er geen lekken waren en de gemiddelde snelheid dezelfde is, is ook de kostprijs per tijdseenheid zowat de helft.

Banden zijn weer actueel

Er lijken meer bloggers en andere fietsers van banden te wisselen deze dagen. Ik ook.

De Hutchinson Greenvilles liggen er vooraan al een hele tijd op - bijna 1400 km - en doen het prima. Ik had twijfels bij de harde compound en bij echt nat weer blokkeren ze snel bij het remmen, maar voor de rest: niets op aan te merken. Geen lekken, prima snelheid en even goede wegligging als met de Trykers. Van slijtage is er nog geen spoor. Met € 10 per stuk lijken dit spotgoedkope bandjes te worden, die heel wat kilometers mee kunnen. Ik laat ze nog even liggen; de Trykers voor vooraan mogen nog wat wachten.

De CX Comp achterband heeft er ondertussen al 1900 km op zitten en ook die presteerde behoorlijk, op een lek op 70 km na. Nu het weer zo mooi wordt (we hebben net de zonnigste maart in 100 jaar achter de rug) en de temperaturen stilaan oplopen, mocht de CX Comp weer plaats maken voor de originele Tryker.

De crossband heeft onlangs nog prima diensten bewezen op modderige landwegen en het is de band waarmee ik mijn tot nu hoogste snelheid (64 km/u) haalde.
Er zijn twee zaken op aan te merken. Het eerste is een typisch Orca-euvel: een 47mm band met noppen durft aan te lopen. Zowel bij het inveren als in snel genomen bochten raspen de noppen langs de wielkast. Veel speling is er dus niet. De tweede bemerking gaat over de rijgeluiden. Vanaf 40 km/u geeft de CX een brommend geluid. Meer niet. Gezien het gehaalde maximum lijkt het ook geen beperking op te leveren.

Sinds een tweetal weken ligt de Tryker er weer op en het lijkt erop dat de snelheid toch net wat hoger ligt. Deze loopt niet aan en dat is logisch: met 40 mm is hij liefst 7 mm smaller.
Een ander profiel (glad op het loopvlak), smaller en met 6 bar ook een hogere druk (4,5 bar op de CX Comp). Dit zou toch minder rolweerstand moeten geven. Na enkele weken valt hierover natuurlijk nog weinig te zeggen. Wel lijkt het dat er net wat minder inspanning nodig is om dezelfde snelheid te halen. Dat kan evengoed aan de weerstomstandigheden liggen...
Omdat de band smaller en lager is, kan ook de veervoorspanning wat naar beneden, wat het rijcomfort dan weer verhoogt.

Zwaar leven - het vervolg

Met die snee in de rechter Tryker vertrouwde ik het niet meer. Met wat pech kwam daar weer wat in terecht en dan zou het echt panne zijn. Beide wielen werden dus van de Orca gehaald en met water en een oude afwasborstel schoon geschrobd. Dat had enkele doelen:

• proper materiaal betekent aangenamer werken.
• met alle modder eraf is de totale schade duidelijker.
• ook de velgen zaten onder de modder en bij het wisselen van banden is het risico op die manier groot dat er steentjes en zandkorrels in de velg terechtkomen. Dat is niet zo gezond voor de binnenbanden, kan ik me voorstellen.

De Trykers werden eraf gehaald en Hutchinson Greenvilles kwamen in de plaats.

Even zien hoe die goedkope, smallere bandjes presteren. De rubbersamenstelling voelt wel harder aan dan die van de Trykers.

Het loopvlak (gerecycleerde foto van eFAW)

De Trykers liggen voorlopig even opzij, maar komen er zeker weer op. Tenslotte heb ik nog een derde exemplaar liggen: de vroegere achterband. Die is al een poosje vervangen door een Schwalbe CX Comp.

De beschadigde Tryker werd grondig geïnspecteerd; hier en daar plukte ik een glaskorreltje uit het loopvlak (veel minder dan wat het op de foto leek) en de snee werd bekeken. Het goede nieuws: hoe diep die ook leek, het was zeker niet door en door. Het loopvlak ziet er eigenlijk nog erg goed uit voor de rest: er is amper slijtage te merken en de dikte ziet er ook prima uit. De snee is gedicht met cyano-acrylaatlijm (secondenlijm) en dat lijkt toch wel te houden.

Zoals gesuggereerd, zal ik de sporing nog controleren, maar op het oog is ook wat dat betreft niets fout met het loopvlak.